Katalog

r 0 K U R L A R A Çag'ımıza damgasını vurmuş bir kaç yazardan biri olarak kabul edilen Samuel Beckett, edcbiyata yaklaşımındaki uzlaşmaz anlıkla öne çıkmıştır. Yog'un bir kara mizahla beslentniş olan yapıtlan iman deneyiminin ve insan bilincinin işleyişinitt paha biçiltnez belgeleridir. Bir eleştirmen şöyle yaztnıştır Beckett için: "...edebiyatın gtrtlapnı keserek ve ukunannı. salt var oluşun yalın koşullarıyla, yapmacık bir neşeye ya da mutsuzlu$a kapılmadan, soğukkanlılıkla yüzyüze gelmeye zorlayarak ınsanlıg'ın önündeki imkanlan açtk tutmuştur." Beckett, son yıllarda dilimize en çok çevrilen yazar olarak görünüyor. Toplu oyunları, romanları vc öyküleri ardı ardına dilimize aktarıldı. Bu hafta Beckett'i dilimize yeni çevirilen iki romanı aracıltgı ile anlatmaya çalışttk sizlere. Dergimizin dîğer sayfalarında yer alan ve keyifle okuyacag'ınızı umduğumuz tanıtma yazılarıyla başbaşa bırakmak istiyoruz sizleri. Bnlkitaplı günler!... TURHAN GÜNAY Türk Plastik Sanatçıları Kaya Özsezgin'den önemlibir çalışma... saglıkh olmadığı ya da farkJı yerlerde rarkJı bıçinılerde geçtiği de göz öniinc alınırsa, bu konudakı bilgilcri derlcyen ansıklopedilerin oııemi vc geregı daha lyı anlaşılır. Bizde, asker ressamlarla başlayan Batılılaşma döneminin sanatsal gclişmelerini, biyoglafik bilgilcr halınde aktaran kıtaplar, bilindigi gibi sayılıdır. Hskı salnameler vc sürcli yayınlar dışında, bu tiir kitaplar için ana kaynak, 1 lafil Edhem'in Elvahı Nakşiye Kolcksiyonu olmuşrur. Ancak bu kaynakîardan aktarılan bilgilerin de yeterli olmadığı, sonradan yapılan yayınlardan anlaşılmaktadır. Samı Yetik'in, ilk cildi yayımlanabılen (1940) Ressamlarımız ıle S Pertev Boyar'ın Osmanlı tmpararorluğu ve Türkive Cuınhuriyetı Devırlerinde Türk Rebi.amları (1948), bugün de kaynak olma özelliğini koruyan iki önemli yayındır. Her iki kitap da, Batılılaşma dönemi Türk ressamları nakkında, ihtiyaç duyduğumuz bilgileri kapsamaktadır. Bifgilerin salğıkh olmasının en büyük nedeni, söz konusu yazarların, kendi Jönemlerinin tanığı olma volunda çaba göstermiş olmaları, yeterli bilgi toplayamadıkları sanatçılar üzerine, canlı tanıklara başvurmuş olmalarıdır. Pertev Boyar, Türk Ressamfan'nın önsözünde buna değinir Kaya Özsezgin, yıllardır eksikliği duyulan bir Tconuyu, yetkin bir biçimde kotarmış. Bundan böyle,plastik sanatlar ve sanatçılarla ilgili bilgi edinmek isteyenlcr Özsezgin'in "Türk Plastik Sanatçıları" Ansiklopedik sözlüğüne başvuracaklar. Kitaptan Özsezgin'ini "Giriş" yazısını sunuyoruz sizlere. G KtT/IJP Imtlvaz Sahlbl: Berln Nadi 0 Basan ve Yayarv Yeni Cün Haber Aiansı Basın ve Yayıncılık A.ş. o cenel Yayın Yönetmenl. Orhan Erinç > Cenel Yayın Koordinatörü: Hikmet Cetlnkaya o Yazı isleri Müdürlerl: Ibrahlm Yıldız, Dlnç Tayanç (Sorumlu) 0 Yayın Yönetmeni: Turtian Cünay: Craflk Yönetmen: Dllek llkorur Reklam: Reha l$ıtman ünümüzden geriye doğru bakıldığında, sanat yaşamımıza ilişkın değerlendirme ve yorum güçlüklerine yol açan en büyük eksikligin, yaşanılan döncmlcrle ilgili yazılı belge bırakma geleneğimizin yctcrli oJmamasından kaynaklandığı görülecektır. Çclışik bilgi aktarımlarına neden olan bu eksiklığin giderilmesi, gelecck kuşakları doğru yolcla bugilendirecek başvuru kaynaklarına yönclmemizi, hcr olayı ya da gelişmeyi bclgclcyccck bir alışkanlık kazanmamızı gerektirir Kaynak eksikiigini duydufiumuz alanlann başuıda isc, geçmişi çok eskiye dayanmasa da, Batılılaşma dönemi sanatımız gelmektedır. Sanatçıların doğum vc ölüın tarihlcrinden yaşam ayrıntılarına kadar, birçok konuda birbiriylc çclişcn ya da sağlıklı bir sonuca ulaşmamızı engcllcyen bilgilerin varlığı, her şeyden önce eldeki kaynakların yetcrsizliğine dayanıyor. Sanatçı biyografileri, sanatımı^ın yakın geçmişi iizerine yapılan değerlendirmclcrde zorunlu bir temel oluşturduğuna göre, öncelikle bu tiir yaşamöykülerini kapsayan yayınlara ihtiyaç olduğu kuşku götürmez. Sanatçıların kendileri tarafından yansıtılan bilgilerin bile zaman zaman yeterince 26S Sanatçılar hakkında biyografik bilgiler veren yayınların ilk dönemi, aşağı yııkarı 1950'lerde son bulur. Bu dönemi, Nüzhet Islimyelı'nin Asker Ressamlâr ve Ekollcr (1965) kitabı ile onun arkasından gelen üç ciltlik Türk Plastik Sanatçıları Ansıklopedisi'nin (19671971) oluşturduğu ikinci dönem izler. ikinci kitaba, birincinin daha büyük ölçekte, yaşayan sanatçıları da kapsayan bir devatnı gözüyle bakılabilir. Islimyeli, "mevcut kaynaklara dayanarak" hazırladığı üç ciltilk ansıklopedıye, "bugünü hazırlamada emeği geçen en eskiler in, yani askeri okullardan yetişen öncü kuşakların yanı sıra, "günümüzün genç kuşağında buIunan bütün sanatçılarımızı" almış vc böylece yeni döne min sanatsal geliş meleri için dc bilgi edinilmesini kolaylaştırıcı ilk yayını gündeme sokmuş tur. Ancak bu bilgiler de gcçcn zamanla birlikte eskimiştir. 1970'Ii yıllardan bu yana, sanat dünyamızda varalık gösteren yeni sanatçı ku şaklarının devreye girmiş olması da, yeni yayınların gereğini ortaya çıkarmıştır. Gültekin Elibal'ın Günümüz Elliüç Türk Sanatcısı (Tarihsiz) ile Nurullah Berk ve Hüseyin Uyograftk bllgller Gezer'in 50 Yılın Türk Resim ve Hcykelı (1973), bızim, Milliyet Sanat dergisi için ek olarak nazırladıgımız "Türk Ressamları" di^isi ve bunların yanı sıra, özclliklc bankaların ve ozel kuruluşların, 1980'li yıllarda, sanatçı icin yaptıkları yayınlar, zaman içinde ihtiyaç duyulan bilgilerin aktanmında kuşkıısuz etkili olmuştur. Elinizde bulunan ansıklopedi, Türk plastik sanatlarında (resım, heykel, seramik, karıkatür, fotoğraf) öncülük ya da yol açıcılık işlevini üstlenmiş olan sanatçıların bir bölü münü, ama daha çok da bugün yaşanıakta vc yapıt ürctmekte olan sanatçıların, olabıldığınce tümünü kaphamaktadır. Okur, bu ansiklopedide, söz konusu sanatçıların sanat kariycrleri üzerine gereklı bilgileri bulabileccği gibi sanatçı kişilikleri konusunda kısa yorumlara ve o sanatçılarla ılgılı yayın referanslarına da rastlayabilecektir. Bu ve benzeri bilgileri elde etmek için, ükemude 1980'li yıllardan sonra yoğunlaşmaya başlayan sanat yayınlarını vc scrgi kataloglarını gözden geçirdik, aynı yerlertıe farklı olarak vcrilcn bilgilerin saölıklı olanını bulmaya çalıştık. Kımi sanatçılarımız hakkında biyografik bilgiler derlemekte vc özellikle kadın sanatçılanmızın dogum yerlcrinı ve tarih lerini saptamakta bir haylı zorlandıgınıuı belırtmck ısteriz. Sanatçı sayısının giderck arttığı, sanat ctkinliklerinin büyük patlama gösterdığı bir dönemde, bu etkınliklere koşııt olarak gelişen yayıncılığımız için oldugu kadar, araştırıcılar ve sanat tarihçileri için dc yararlanılacak bir kaynak olacagını umduf*umuz bu ansiklopediyi, ileride bu türdekı başka yayınların izlemesi cn büyük dilcğimizdir. • Türk Plastik SanatçılarıAnsiklopedik Sözlük / Kaya Özsezgin /Yapı Kredi Yayınları / İ44 s CUMHURİYET KİTAP SAYI SAYFA 3