Katalog

MELİH NASIR O ncmli bır yapıt duruyor önümde. Önemi yazınsal değerinden değil, içinde yazılanların biiyiik ölçüde, birebir yaşanmış olmalarından kaynaklanıyor. Yaşanmışlıktaki önemin deöcrini ise, yogunluğa, daha açık deyişle gündelik yaşanı ölçütlerinin sınırlarını kıracak biçimde hızlı ve tüm dcğerlerini yitirmiş bir yaşama modclinc uygtın doğrulruda bir yönscyişten güdüm alması belirliyor. 1 hAı, çünkü ve rili koşullar yermemektedir yaşamı huzurlu yaşamaya. Vc bundan dolayı tüm değerlerini yitirmiştir. Çünkii bağlanacak, tcmiz olarak savunulacak hiçbir şey kalmamıştır yaşadıgımız dünya üzerinde. Cyril Collard, Yırtıcı Geceler adlı otobıyografik özelliklcr taşıyan anlatısında hiçbir biçim kaygısına düşmeden olasız bir yaşamı, yaşadıklarını içinden geldigince, dilediğincc dingin bir biçimde anlatmayı dcniyor. Geçen günlerde sinemalarımızda da gösterime giren Yırtıcı Geceler, yaşamı kitanlardan, kitapların satırlarından değil, alcsine ta kendisindcn hız alan bir cinnetle soluvan ve soluduklarını da aynı ölçekte bir naz arayışıyla resmctmeye çalışan pitoresk bir anlatı, kendini anlamlandırma ya dahi gerek dııymayan bir anlatı olarak yazın gündeminde yerini almaktadır. Yırtıcı Gccelcr'in yazarı Cyril Collard, anlatısını sinemaya uyarlayarak yönetmenliğini ve müziğini de yine kendisi yapıyor vc rilminin gösterime girmesinuen kısa süre öı>ce de AIDS'ten oliiyor. îşte sanat psikolojisine koııu olacak bir vakıa daha! Aşk, cinsellik ve Kokain... Cyril Collard, "Yırtıcı Geceler" adlı otobiyografik özellikler taşıyan anlatısında hiçbir biçim kaygısına düşmeden olasız bir yaşamı, yaşadıklarını içinden geldiğince, dilediğince dingin bir biçimde anlatmayı deniyor. Cyril Collard'ın "Yırtıcı Geceler"i bir yapıt olarak algılanmasını engellemiyor (Kuşkusu, Yırtıcı Geceler'in bir anlatı olarak teknik açıdan nereye ka dar bir yazınsal değer taşıdığı ayrıca tartışılabilir. Ancak burada vurgulanmaya alıştığım şcy, Yırtıcı Geceler'in bir yazın yapıtı olmasının da ötesinde, yaşam taranndan yırtılmış bir gerçekliöin betimlenmesine yardımcı olacak düzlemi ortaya çıkaracak ycri geldikte bir belge niteliğı taşımasından kaynaklanmaktadır. Çünkü bildiğimiz gibi sanat yapıtlarının işlevsel bir yanı da tarihe, yaşama tanıkhk edebildikleri ölçüde açığa çıkmaktadır. Işte bunun için Yırtıcı Geceler, tarihin bu dönemindeki insanal açmazlara bir ornek üstelik içten bir örnek olduğu için teknik yeterliğinin de ötesinde, salt bir sanat yapıtı olarak algılanmasına yetmektedir. Çıplak gorçekllk Marquis de Sade'dan Masoch'a, I lenry Miller'den Jean Genct'ye, Kerouac'dan Bukovvski'ye degin yazının, yaşamın aykırı ve çıplak gerçekleriyle karşılaşması, dahası buluşması okuru ham bir yazının vereceği hazzın yanında, aynı anda gerçek bir yaşanı telseiesiyle kuşattlmış olmanın irkiltici ve bu na konut olarak koruyucu aylasıyla da başbaşa bırakıyor. Okur bir yandan has yazın yapıtının Lacancıl bir söylemleimgesel dönemiyle özdeşlik kurarken, öte yandan da yaşamın kendi gerçekli ğiyle üstelik de en acımasız, en vahşi diye nitelenebilen örnekleriyle karşı karşıya kalarak, yaşamın şimdiye değin bilmediği, yaşamauığı alanlarına sızma fırsatı bularak, kendi yaşama pratiöini de kotarma yolunu buluyor böylelİKİe. Devingen bir dikkati gereksincn bu yazın kurma anlayışı da dolayısıyla kendi varoluşunu, biricik sayılabilecek bir noktada oturtmuş olmayı geçerli kılıyor: Yalan söylemeden, yani uyuşturmadan e^lendirmek. Böylesi bir yazının işletilme koşulu da olabildiğince açık: okuyarak yazmak yerine, vaşayarak ya/ mak. Çünkü yazın, tarih boyunca tekin olmayan bir noktada durmuştur dailma. Haz vcrmcsi amaçlanmıştır rünen bu çıkarımın derinliğinde aslın hep.ancak haz verirken de sürekli ola rak işlevselliği itibariyle birşeyleri gösda oldııkça karmaşık bir vanıksal soru/l yatmakta. Odünleyici bir mekanizma termiştir, ög'retmiştir. Işte bunun için nın varlığı sözkonusu. Acıyla, düşkırık yalan söylemeyen yapıt, yeni dünyanın, lıgıyla artık karşılaşmak istemeyen bün yaşamın, insanın çıplak gerçekliğine ye, vaşamın dış gerçekleıH için kabuğu ilişkin bir şey söylemeyen yapıt iyi bir nu kırmaya başlıyor. Ve bir çeşit tevek yapıt degildir. Çünkü yaşamı nilmeyen, külle kendisi için yeni bir olanaklar ala kucaklayamayan bir yapıttır. Yırtıcı nı yaratarak gecelcrin karanh^ına daya Geceler de, tıu niteliginden dolayı nıyor, cılasız aşklara sarılıyor, kokaine, önemli bir yapıt olarak gündemde dur tek geceli ucuz köprüaltı birliktelikleri malıdır işte. Romaneskin yapıntısal tekne, ölümüne saklanıyor ve bedelini de nik üretiminden çok, dış gerçekliğin ödüyor, üstelik yaşadığı her anında so yazınsal gerçeklik olarak bir anlatı ıçine oturtulma edimi irdelenmelidir burada. Iııyarak: AIDS. Bu da onun iyi bir yapıt olarak adlanOtoMyograflk bir anlatım dırılmasına yeter de artar bir gerekçe Yırtıcı Geceler'in otobiyografik bir oluşturacaktır. Mutlaka okunnıası anlatı oluşu, yazann biçim kaygısına gerekli bir yapıttır çünkü Yırtıcı girmeden, anlamak istediklerini dü? bir Geceler. * biçimde anlatması ve anlatısının içine yapıntısal gereçleri olabildiğince az yerYırtıcı Geceler / Cyril Collard / Çevıleştirdiğini duyumsatması, onun önemli ren AyşenGür / lletışim Yayınları / CUMHURİYET KİTAP SAYI 265 ma alanı, tek bir obiektifle çcrçcvelenmeye yetmez, yetmiyor çünkü.). Kahramanının biseksüel bir yaşam pratiği içinde yerini aldığı ve bu pratik icinde Insanın ürkütücü yalnodığı eşcinscl aşklarınYırtıcı Geccler'in içinde aktığı ırmak dan gayrı kendineşcinselliği, uyuşturucuyu, heteroseksü den genç bir kael aşkı damarlarında toplasa da, temel dınla tla yaşadıgı de bir başka şeyi; tüm değcrlerini baştuhaf aşkfyla birtan yitirmiş olan insan tekinin ürkütücü likte izini sürdüyalnızlığını ve bu yalnızhğı besleyen tra ren bir uyumsuzjik doyumsuzluğunu imlemektedir. Ve luk vc bu uyumrili olanla yetinememck klasik psikiyat suzluk içinde tüm rinin sınırlan içinde bir doyumsuzluk bunlara karşın içı ve dolayısıyla bir anormallik eğılimi doldurulamayan olarak göriilse de, sonuçta gerçek an boşlukların da lamda 'uyumsuz' insanın verili koşul kokainle, uyuşturucuyla üzerlerinin örlarla nercye dcöin uyumla, barışık ola tülmeye çalışıldığı hızlı, ancak hızına rak yaşayabileceği sorunsalı da karşın yine de hep aynı, benzer şeyleri kendiperspekrifinı konıımlamaktadır yapmaktan, yaşamaktan dolayı tekdüze çağın insanının gözünde. Şöylc ki; uy bir yaşamak serüveninin anlatısıdır Yırgarlıöın ve dolayısıyla teknolojinin gör tıcı Geceler. Arka kapakta yer alan takernli bir biçimde yatak odalarımıza nıtım yazısında Yırtıcı Geceler'in kahdeğin recavüz ettiği gündelik yaşantımıramanı için "Otuz yaşında. Oğlanları zın içinde, insanın kendi doğasına uy seviyor, kızları da. Ve yırtıcı gecclerin gıın, kendine dar gelmeyen bir vaşama sinsi çizgilcrindc fethettiği anonim vüyordamını seçip, yaşama geçirebihnesi cutları. Geçici kızları. Ve Laura'y' Ve zor ve olaMZ bir açmazdır. Bu noktada Samy'yi. Ve Cemil'i. Ötekileri. Her şeyi Sartre'ın, insanın kendi varoluşunu mil istiyor. Belki de hiçbir şeyi" denilmiş. yonlarca seçeııek arasmdan ve de özIşte salt bu son tümce dahi, kahramanı gürce yaptığı savının, yaşamın gerçekli için gccelerin niçin yırtıcı oldugunun fci ile olan çelişkisini, çatışmasını da or apaçık göstergesi: 1 ler şeyi istediği için, taya koymaktadır sözünü etti^imiz du artık hiçbir şeyi istemiyor çünkü. Çünrum (Kuramlar yaşamdan çıkarılmış ol kü kendisi için ideal olanın olanaksız salar da, çoğun vaşama ilişkin bir şey oldıığunun ayrımına vardığı için, olasöylemezler, söyleycmezler. Yaşam da naklı olanı arıyor artık ve bunun için de tıpkı kitapları aştığı gibi. Yaşamın yayıl hiçbir şeyi istemiyor. Basitmiş gibi gö SAYFA 10