Katalog

YERYUZU KIÎAPLIGI^ ..„. M I» Savaş muhabiri PeterArnett'ın anıları Savas alamndan naklen Vietnam'dan Associated Prcss'c habcr geçerken 30'lanndaydı. Bağdat'tan CNN'e naklen haber verirken 50'lerindc. Şimdi 59 yaşında. Ama hâlâ savaş muhabiri. Onun işi, gördüklerini anlatmak... almzca gozünle gördüklcrini yaz! Çok basit bır kural. Ama Pctcr Arneıt, kıışağının en iyi savaş muhabiri olmasını bıı basit kıırala borçlu. Arnett'a son 30 yıldır en kanlı savaş alanlarında güvenilirlık ve güvenlik sagiayan da bu basit kural. Meslege Associated Press'in Vietnam'daki savaş muhabiri olarak başlayan, ardından basından TV'ye geçen, yıllar sonra körfcz Savaşı'nda kablolu haber ağırun tek adamı olarak Bagdat'ta bambaşka bir mııhabirlik örneği sergileyenArnett anılannı Live From the Battlefield (Savaş MeydanındanNaklcn)adlıkitapkatopladı. Arnett'ın mcslck yaşamının hcmen her döneminde suçlamalarla yüz yiize geldiği biliniyor. Vietnam Savaşı'nda ABD'nin çabalarım baltalamakla, Körfez Savaşı'nda Y Saddam 1 liiscyın yönctimine arka çıkmakla sııçlanan Arnett'ın en önemli ilkesi gerçeklerden şaşnıamak, çözümleme işini başkalarına bırakmak. Vıetnam'a gıttiğinde 29 yaşındaydı, şimdi 59 yaşında. Ycni Zelanda'da doğdu; ataları arasında Ingilizlerde vardı, Maoriler de. Çoktandır ABD yurtraşı, Vietnam'da 875 No'lu Tepe'yesaldıran ABD birliklerinin yok edildıği o korkunç çarpışma çok önemli bir yer tutuyor: "Hayatımda hiçbir olay beni bu kadar altüst etmedi!" GcrçekJeri bircbir yansıtan haberleriyle Saygon'daki ABD kurmaylannın resmi açıklamalarını durmadan yalanlayan Arnett, "Ben aslında savaşa karşı olmaktan çok, doğru ve eksıksiz haberdcn yanaydım" diyor, "gerçcgın brıfing verılen salonlarda değil, savaş meydanında bulunabileceğineinanıyordum!" Aradan zaman geçti. Bu kez Bagdat'taydı. CNN'e canlı haber geçiyordu. Iraklı yöneticiler onu Raşid Oteli'nde tıı tuyor, ııııa yalııızca görmesini istedikleri ni gösteriyorlardı. ABD uçakları bir "be bek sütü" fabrikasını bombaladıklarında Arnettoradabittihcmcn. Yüzlcrccsivilin öldüğü bır sığınaktan haber geçen gene Arnett'tı. Pentagon süt fabrikasının da, sığınağın da askerı amaçlarla kullanılan ycrlcr oldu ğunu açıkladı. Oysa Arnett ıkı yeri de tcpeden tırnağa araştırma olanağı bıılmuş. Askeri kullanıma ilişkin hiçbir ıpucuna rastlayamamıştı. Gene o basit kurala uydu, gözüylc gördüklerini anlattı CNN kablolarına. Sonuçta, Vietnam'daolduglı gibi Bağdat'ta da nerdeyse vatan hainliğinı de içeren suçlamalardan kurtulamadı. Arnett, anılarında, Irak'tan geçtiği haberlerc yöneltilen eleştirüerin kendisını hiç şaşırtmadığını söylüyor: "Düşman hatlarunn gerisinden geçtiğim haberlere Amerikalıların duygusal bir tepki göstermelerini de doğal karşılamam gerekir!.." Peter Arnett 35 yıl öncebaşladığ ı işi hâlâ sürdürüyor. Onca zamana, onca deneyime, onca ustalığa karşın bugün hâlâ yo rumculuğu başkalarına bıraluyor, savaş muhabirlig'ini yeğliyor. Onun işi gördüklerini anlatmak ve bu işi ondan iyi yapan yok • Live From the Battlefield/ Peter Arnett/ Sımon and Schuster/ 463 sayfa/ 2İ dolar Kitap Sırtı Düşler ve mucizeler Latin Anıcrı ka'nınbüyülügerçekçilik geleneği kuşaktan kuşağa sürüyor Asturias gibi yazarları GarciaMarquezkuşağı izledi. Ardından Ruhlar Evi'yle Isabel Allendc çıkagcldi. Büyülii gerçekçiliğin yeni kuşağının ilginç bir temsilcisi ise Meksikalı yazar Carmen Boullosa. Doğurgan bır ımgelemiolan Boullosa'nın La Milagrosa (Keramet Sahibi) adlı ronıanı The Miracle Worker adıyla Ingilizceye de çevrıldi. Romarun kahramanı La Milagrosa keramet sahibi bır lıatun. Başkalannın dıleklcrını düşlcyebilıyor ve gerçek olmasını sağlıyor. Köylünün biri yalvarıyor La Milagrosa'ya: "Bana öyle bir kan ver ki, bitler o saat kaçsın bedenünden!" 12 yaşındaki bir kız ıse, " Aybaşımın gelmesinı sağla" diyor La Milagrosa'ya "çünkükendi başına geleceği yok!" Sonra da aslında bir oğlandan gebe kaldığı çıkıyor ortaya. Eleştirmen Jonathan Holland'a görc, Boullosa'nın romanı, umarsızlıklara yakılmış şiirsel bır ağıt. Benzersizliği yüzünden acılara boğulan benzersiz bir kadının büyüleyici portresi. Düşsel ve gerçek isteklerine tutsak düşmüş bir toplumun betimlemesi. Giderek siyasal gcrılimin önc çıktığı bir büyüler ve dileklcr masalı.B The Miracle Worker/ Carmen Boullosa/ Jonathan Cape/ 9.99 i terlin Satır Ârası Vicdan muhasebesi '*."»" tiptekiler, olayları kendi açılarından çarpıtarak yorumlayanlar. îkinci tipe girenler kamuoyu önunde sergilentnekten utanç duyanlar. Üçüncü tıptc ısc Nürnbergsendromııgörülüyor;yani bunlar "Ben yalnı/.ca verilen emirlere uyuyordum" diyenler. Ama Andreoli'ye göre, uç tipin ortak bır yanı var; hepsı dc ışledikleri suçıın gerçek kurbanı olan halka karşı en küçiik bir so rumluluk duygusundan yoksun. da anı, yaşamöyküsü vc tarih kitabı basıldı. Bu yıl ise îkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesinin 50. yılıkutlanacak. Birçokyayıncı, tam siper, II. Dünya Savaşı hazırlığıiçindc!.. aslında üçüncü bir adamla kaçtığını 1905'teöğrenenClaudel'in umarsızlığa kapılarak canına kıymaya kalkıştığı, sonunda oyunu değiştirerek ortaya yeni bir yorum çıkardıgı hiç bilinmiyordu. B Italyan solu, bıraz da ülkenin aniden sağa dönüşünc açıklık gctirnıek için.sondönemdegeçnıişiyle ve vicdanıyla hesaplaşıyor. 1943 45 arasındaki iç savaşı ele alan bir IV dizisinın faşıstlcrlc ant ilaşıstlf rı aynı kefeye koymasına karşı eski direnişçilerden örkeli lepkilergeldı. Birsürcöncc dc ülkcnın dev yayınevlcrindeıı Einaudı, Italya Cumhuriyeti Tarihi'nin ilk cildini çıkardı. ltalya'nııı siivaşsoıırası ılönenıine ılışkin ilk tarih araştırması olan kıtabı hazırlayanlardan FranccscoBarbagallotaşızmkonusunda lıiçdetarafsı/.değil. "laşızmıle antifaşi/nıı aynı ahlaksal keleye koymak asla kabul cdilcnıcz bir tutumdur!" Claudel'in oyunu B Fransız yazar Paul Claudel'in (18681955) 1906'dayayımlanan La partage de midi (( )ğleni Paylaşnıak) adlı oyununun Gallimard'dan çıkan yeni bir basımı yazarla ılgilı bazı gizlcri de ortaya çıkardı. Oyunun, Claudel'in konsoloslukgörevtyleÇin'egiderken gemide tanıştığı evli bir Polonyalı kadınla yaşadığı yasak aşkın ürünüolduftubiliniyordu. Ama Rosc Vctch adlı kadtnın 1904'te (;laııdel'den hamile kaldıktan sonra ortalıktan kayboldujju, aldatılan koca ilcClaudcl'ın bırlıktc Rose'u aramaya koyuldukları, kadını bulamayan F'ransız yazarın sonunda bu aşk scrüvenini ünlü oyununa döktüğü bilinmiyordu. Hele Rose'un Bombay Çocukları B Dario Mitidieri son on yılın ön dcgelen fotomuhabirlcrınden biri. ltalyan fotoğrafçı özellikle Pekin'dekıTienanmen Ala nı'nda göstcri yapan öğrcncilcrin öldürülmesinivcArnavulluk'la komünizmin son günlcrinı görüntüleyen çalışmalanyla tanınıyor GeçenlerdeChildrenof Bombay (BonıbayÇocukları) ad lı kıtabıyla Avrupa Yayıncıları FotoğrafÖdulu'nedeğcrgorulen Mıtıdıcrı, 1950'lerın Fransız fotoğrafııstasıl lcnrıCartıerBresson'unhavranlarından "BcnhâlâCartierBrcsson'un50 yıl önce yaptı$ını yapıyorum " diyor Mıtıdıerı,"fotografınçekileceğı doğru anı saptamava çalışıyorum." Savaş hazırlığı B Yapılanaraşhnnalarabakılır sa, son yıllarda Almanlar ülkeleri nındurumunu.sorunlarınıvegelecegini tartışan kitaplara çokbüyiik birilgi gösteriyor Hans Pctcr Schwarz gibi mııhafa/akâr yazarlann kıtaplarında Alman ya nın kcndincolan guvcnını hâlâ kazanamadıgı kaygısı a£ır basıyor. 1994yılı,l litler'ckarşı girişi lcnbaşarısı/Teınınuzdaıbcsiııin 50. yıldönümuydu; gcçen yıl Al manya'da bu ofayla ilgili çok sayı Rüşvetin ruhsal durumu B Ruh hekimi Vittorıno Andreoli.Italya'dakiyolsuzlukskandalCUMHURİYET KİTAP SAYI lartna farklı bir açıdan yaklaşıyur. Andreoli, Colpa e vergogna (Suç veUtanç) adlı kıtabındj, yolsuzluk ve rüşvet davalaı ında yargılananları üç tipe ayınyor. Birinci 280 SAYFA 19