Katalog

• oralardaki barlardan birinin deniz kıyısın daki terasında bir an Turgut Uyar, Edip Cansever, Cemal Süreya ve ben, dördü müz başbaşa kaldık. O buluşmayı günlii ğüme ayrıntılı olarak yazdım. Şimdi anım sadığım, 'aynı anda üçünüzü birden ku caklamak istiyorum' deyişim ve onların da bana onurlandırıcı sözler söyledikleridir Edip Cansever'le yakın dost olamadık Ama soylu bir insan, zarif bir insan ve bü yük bir şairdi. Turgut Uyar'ı gerçek bir ağabey olarak derinden sevdim, bir dönem şiirinde beni çok derinden etkileyen yerler vardır. öldüğünde Paris'teydim. 'Ay ölür Şimdi' başlığıyla bir şiir yazmayı çok istedim, olmadı. 'Üvercinka', dediğim gibi, beni çok etkilemiş bir kitaptır. Cemal Süreya ile yurtdışından dönüşümde (ölümünden birkaç yıl önce), buluşmalarımız yakın bir dostluğa doğru gelişiyordu. O bahar sabahı Taksün'e giden bir otobüste ölümünü Cumhuriyet gazetesinden öğrendiğimde gözlerimden yaşlar fişkırdı. Onlar modern Türk şiirinin büyük öncüleri, büyük ustalarıdırlar. Karşı çıktığımız ve karşı çıkmaya devam ettiğim, snobluk, şiirin daraltılması, eleştiriye kapalı bir tekelciliktir. Brecht'in bir sözü vardır: Halka inmek değil, halkı kendine doğru yükseltmek. Bu ütinci kaygıyı taşımayan; şüriyle, yaşayan, canlı hayat arasmda bağıntı kurmayı özlemeyen, şiiri bir retorik sanatı, mecaz cambazlığı olarak gören şairi bugün de küçümsüyorum." Aslında soruyu eksik sordum. Halktn Dostları'ntn Haziran '70 sayısında yayımlanan bir yazında net bir biçimde soyluyorsun duşundugunü: "tki edebtyat anlaytşına karşı ytz bugün. Bunlardan ılkini 'îkinci Yeniduyarltğt' diye adlandırabiliriz.(...) Karpsmda olduğumuz ikınct bir edebiyat anlayışım edebiyatta mekanik toplumculuk' diye adlandırmak yerinde olur. Toplumcu }iıri birtakım kavramlann alt alta dizilmesi olarak gören anlayışttr bu." Kimıleri kaslediyorsun ikınci kesimden, l()40 kuşağını mı, yoksa kendı doneminızin kimı şairlenni mi? ama isim verirsen daha çok sevinirim. • "' Halkın Dostları'nda 40 kuşağı şairlerine haksızlık ettik. Yeterince değerlendiremedik onları. 'Militan'da ben A. Kadir'e, Rıfat Ilgaz'a özel sayüar ayırarak bir ölçüde özeleştirimi yaptım. Mekanik toplumcular diye nitelediklerim, daha çok kendi kuşağımızdan kimi şairlerdi. Sonradan bu kavramı 'organik şiir' tanımına doğru genişlettiğimi biliyorsun... Hakiki olan her şey kabulümdür. Yığma olmayan, mekanik olmayan, canlı ve içten gelen her şey... (Elbette özgün olması ve ustalıkla yoğrulması koşuluyla.) Sahteliğin ustacası ise, ister toplumcu olsun ister bireyci, bana acemi sahtekârlıktan daha itici geliyor.. Mekanik olan toplumcu şiirden biraz daha söz edecekolursam... Mayakovski'ninharika bir yazısı var, şimdi adını anımsaya madığım uzunca bir inceleme. Döneminin çok hızlı bazı proleter şairlerinin kimi şiirlerinin, yapı ve biçim olarak, eleştirdikleri, saldırdıkları Pasternak, Blok vb. gibi şairlerden nasıl araklama olduğunu gösteren yaman bir yazı... Bizde böyle bir şiir eleştirisi yok. Hasan Hüseyin'in kimi şiirlerinin iskeletinde, Attilâ llhan'ı çokça ve kimikez Edip Cansever'i bulabiliriz... BizSAYFA 14 BırLrmcnıCjtrııcrdl AtaolBehramoğlu I Toplum Yayınevil l%5,Ankara/i2s. BirGünMutlaka/ Alaol Bebramoi[!u/de Yaytnevil 1970, tslanbul/i2s. NeYağmur...NeŞiirler... / Ataol Bebramoğlu/CemYayınevi/1976,lstanbul/80s. lyi Bü Yurttaş Aranıyor / AtaolBehramoğIu/Yazko/I983,lstanbu!/60s. Dörtlülder/A/do/ Behramoğlu I DesenlerOrhan Taylanl Abece Yaytnlartı/1980,tstanbul/32s. Kuşatmada/Ataot Behramoğlu lYazkol 1981,lstanbul/60s. MAOL BEHWWOGUU BEHRâMOOU ATAÜI. FFHHAMOÛUJ m ytiH /Hl 7M BebeklerinUlusu Yok /Ataol Behramoğlu I AdamY aytnlart/64s. Yaşayan Bir Şiir/ AtaolBehramoğlu I Adam Yaytnlanl 14s. Mustafa Suphi Deslanı / Alaol Bebramoğlu/YentTurku/7112 Sevgilimsin//1/W Bebramoğlu/Adam Yayınlan/4SsJ2s. Tiirkiye Üzgün YurdumGüzelYurdum / Alaol Behramoğlu I Cetn Yayınlart/80s. EskiNisan/4W Behramoğlu lAdam Yayınlan/64s. actıon poetiııue Ataol BehramoğlıTnun Yabancı dlllerde Yayımlantn Kltapları V ANKA * Ataol Bchraıııoğlu Szc1, alnıafa. l>ar,it • «I .' „, „ L IDtOLOGIE DAN5 LA IRiriOUE LITItRMM m?. de şiriin yapısal analızı konusunda çalışmalar henüz emekleme döneminde..." Yeniden senin şiirine donmek isttyorum. Şürserüvemn hep ikikanaldan aktyor: Lirik ve epik... Ve benim kanım şiıri en yoğun bıçimde lirik jiirlertndeyakaltyorsun. Epikjiirlerinde ise hep "didaktik" bir yan buluyorutn... Benimkt birsaptama... "Doğrubirsaptama... 6O'lıyıllardabir akşam Kızılay Bulvarı'ndan Ismet'le volta atarken, 'siyaset adamı mı olmalı, şair mi, bu ikilem beni bunaltıyor' demiştim. 'Senin şiirin işte bu ikilemden oluşuyor' anlamında bir şey söylemişti... Bazen didaktik bir şeyi yazmak kaçınılmaz oluyor. Uğur'un öldürüldüğü günün ertesinde o şiiri yazamasam, kendimi şair olarak eksik, görevini yapmamış hissederdim. Bununla didaktik gibi görüneni de içten gelerek, içten gelen bir itkiyle yazdığımı söylemek istiyordum. 'Bebeklerin Ulusu Yok', 'Mustafa Suphi Destanı' gibi daha uzun soluklu çalışmalar da öyle... O şiirlerin de işlevi olduğuna inanıyorum." Pekı keske yazmamif olsaydım dediğin siirinvarmt? • "Yok.diyebilirim..." Bir de tersinden sorayım öyleyse .Bir yanC U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 2 0 2 J