Katalog

nıyla sergilenir, Oyunlarında yetişkin kişiler'in yaşı büyük çocuklardır. Hellman'a göre, gerek kurguda, gercksc gerçek yaşamda insanlar, çürük bir dünyada ellerinden geleni yapmalıdır. İnsanların yüceliği yapıtlarında, cnder de olsa, Kurt Müller, ya da Julia gibikişjlerdecanlandırdır. Hellman'ın yapıtlarında, kendi çok canlı kişilıği ve başkalarına karşı duyduğu sevgi ve anlayışla karışık acıma duygusu yer alıı. Tam bir hümanist'tir. Politik goruş,unde, ezilenlerden veliberallerden yana olmuştıır Lillıan Hellman'ın sosyal ve politik konularda açık sözlülüğü, 1952'de Amcrika Karjyitı EylemlerKomitesi'ne yazdığı mtktupta ozetlenir. Bu mektupta, oyunlarında sergılediği töre kavramı belirgindır. Unun cesur kişi leri "giinun modasına uyarak vicdanlarını şekillendirmez", ya da "masum insanların başınıderdesokma? " Oyun, senaryo, anı yazarı, gazeteci olarak, tartışmalı politik kişiliğiyle, meslek yaşamı elli yılı kapsar. Çocukluğu, yarı yıl New York'ta, yarı yıl doğum yeri olan New Orleansda, halala rının yanında geçti. Tek çocuktu, isyancı, öfkeli bir kişiliği vardı. New York Üniversitesini, öğrenimini tamamlamadan bıraktı. 1925'te oyun yazarı Arthur Köber ile evlendi, 1932'de boşandı. Ünlü yazar Dashiel Hammett ile 31 yıl birlikte yaşadı. Anı yazarlığıyla sergilediği olaylar onu daha sonraki kuşakların gözüyle de politik bir kahraman durumuna getirdi Nixon'un istifasından iki yıl sonra yazdığı Şarlatanlar Donemt (Scoundrel Time Can Yayınları) 1976'da büyük yankı yarattı. Yale, New Haven, Harvard, MIT, California (Rerkeley) Üniversitesi'nde öğretim üyelıği yaptı. New York Eleştirmenler Ödülü dahıl, pek çok ödül kazandı. Özel yaşamının en öneınli yanı Dashiell Hammett ile 3 1 yıl suren beraberhğidir. Hammett (18941961), Amerika'nın önemlı, başarılı, çağdaş yazını büyük çapta etkilenıiş bir yazarıdır. 195 l'de, McCarthy döneminde, İnsan I lakları Fonu'na bağış yapan arkadaşlarının adını vermediğı içın hapse girmiştir. "Hapse girmekten öte de olsa, yaşamım pahasına da olsa, demokrasi ıığruna, gözümıi kırpmadan özveride bulunurdum Demokrasınin ne olduğunu polislerden ve yargıçlardan öğrenecek değilim," demiş ve ertcsi gün tutuklanmı^tır. 19*5 l'de Amerıka Kar^ıtı Eylemler Komıtesı'nde sorgul.ınırken, I.illian Hellman da ark.1d.15I.1nm ele vermeC U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I 187 özel yaşamı ve Dashiell Hammett lle beraberliği Arkadaslarını ele vermedığl lcın yıllarca haplste yatıp sağlığını kaybeden Dashiel Hammefi Julıa fılmınde Jason Robards ranlandırmıstı mi^, ancak yargılanmamış ve hapse girmemiştir. Sonuçta, ikisi de büyük sıkıntılar çekmiş, özellikle Dashiell Hammett sağlığını yitirmiştir. Hammett'in öykü antolojisini yayınlayan Lillian Hellman önsözünde bu knnııda şoyle der: "Hammett'in Komünist Partisi'ne üye olııp olmadığını bilmıyorum, çünkü hiç sormadım. Bu bizce, kaçamak değildi; bu, yaşadığımı/ dönemin bir özelliği ve ikimizin de o/el va^am konusunda benimsediği 1111/ ,ım,ı hıç sözünü ctrncdiğimı/ bir anlaşmaydı. Lillian Hellman'a oyun yazarlığında de&tek olan, yol gösteren de Hammett olmu^tur. ".. .Bana ve oyun yazarlığına ilgisi çok büyüktü, ama zamanla, yardım isteyen her yazara karşı iyi davrandığını öğrendim, nedeni de, yazardan çok, yazarlık sancısından anlamasıydı." 19*52 yıltnda, Lillian Hellman "en çok sevdiği ins.ın, en yakın dostu" olan Dabhıell Hammett'la birlikte yaşadığı çıltliği satmak zorunda kalmıştı, çün kü McCarthy döneminden sonra ikisi de işsizdi ve parasızdı. Pentimento'da, Dashiell Hammett ile beraberlikleri, duygusal boyutuna karşın, çok az yer alır. Ama Hellman'ın yazın biçiminin özelliği de budur. Satırlar arasından bu iki yürekli ve soylu insanın güzel sevgisi ve dostluğu yansır. • Pentimento / Lillian Hellman ! Çev Fı/ız Ofluoght /Mıfos Yavın/arı / ?32 s S AY F A 7