Katalog

K I T A P Ö D O L L O B U L A CA İLKH MHMCMfiLU 8 N 9 D 10 N 20 F ö n c e aşağıda ta nımları verilen sözcükleri bulmaya çalışın ve her bir harfi bir yatay çizgi üzerine gelecek biçimde yazın. Sonra çizgilerin altlarındaki sayılara göre bu harfleri bulmacadaki aynı sayılı karelere aktarın. (Kara karclcr iki sözcük arasını gösterir. Bir satırın sonunda kara kare yoksa, bu sözcüğün alttaki salınn başına sarktığını gösterir.) lşte o zaman, bulmacadaki sbzcüklerden yararlanarak tanımiann karştlarındaki sozcükleri bulabilirsitn/ (Bulmacadaki MltSOYJUII: karelerin sağ üst k > < jelerindeki harfler, unımlar dizinindcki hari sııasını göslermektcdir.) Bulmaca tamaınlanıncu, sorulan tanımiann karşılığı olan sözcüklerin Uk harfleri yukarıdan aşağıya doğru bir şairimizin adtnı oluşturacak; bıılmaca karelerindeyse, ayru şairin bir şiirinden alıntı ve şairin "Maras Des tanı" adlı yapıtıyla şiir ınansiyon odülünu aJdlğl kitabevi ninatlıortayaçıkacaktır 18 K 19 N 29 M 39 G 49 I 50 I 68 H Ates Hırsızı ve Rimbaud AYIAGOKMEN Bir Ozan Ve Bir Kitap I 30 K 31 A 40 C 41 M 51 C | 50 N 1 1 1 • 81 K 60N 61 H 71 J 69 J 70 B H . Bataklik.su kenarı,balçık. 43 48 Tanımlar «B sözcdklarlnlz: A. Japon lirik dramı. 53 31 I. "All hung up in your green ..." (Sandy Posey'in ünlüşarkısı). 79 49 22 54 B. Türk müziğinde ana makamlardan biri. 2 62 47 67 70 J. Töreyle hiçbir ilgisi bulunmayan. 16 52 23 55 78 69 28 71 C. Adı llyas peygamberle anılan bir başka peygamber. 40 7 51 38 59 K. Sergio Leone'nin, unutulmaz spagettiwestern filminde, Clint Eastwood'un konumu. 18 30 81 D. Yeşille lacivert arası renk. 46 74 64 25 13 57 65 17 9 L. Bulmacamıza konu olan şairimizin çaldıgı enstrüman. 42 15 26 E. "Medeni Kanun"u simgeleyen harfler. 80 72 M. Emine Işınsu'nun bir romanı 27 37 34 77 14 73 1 36 41 45 4 35 6 29 F. "... PiaT ("Kaldınm Serçesi"). 20 24 58 3 66 N. Birinci Dünya Savaşı'nın ve ekonomik buruılımın yıkıntıları arasında onaya çıkan F. Scott Fitzgerald ve arkadaşlarının kendi jenerasyonlarına verdikleri ad. 8 44 11 50 56 10 33 19 75 60 G. "örneğin ... içiyoruz, içimize bir karanfil düjüyor gibi" Edip Cansever. 32 5 39 2 A. Ombudunan, B. G, C. Uygariık Tarihi, D. Zdi», E. Amboli, F. Tim, G. Alem, H. Yıngın, I. Gibi, J. Üluhıyn, K Nuh, L. Lille, M. Udeba, N. Ki| Mas»lı. ISS.sayınmçAzfimfi: 9 lerndünyamızasindirmekiçinbelleklerimizi zorlarız. Aynı coşkuyu kimi kez bir yazınsal betik karşısında da duyarız. İşte Erdoğan Alkan'ın "Ateş Hırsızı" Arthur RimbaudYaşamıSanatı vc Şiirleri başlıklı yapıtı (Broy1993) bu türden bir coşkulanımsunuyorokurlarına. Şiirleri ve çevirileriyle tanıdığmıız Alkan'ın bu son kitabı daha önce 1984 ve 198? yıllarında yayımladığı Scmbolizm, Baudclairc, Paul Verlaine, Arthur Rimbaud üzerine incelemeleri vc şitr çeviri çalışmalarının daha derin ve kapsamlı bir sunıışu. Alkan bu yapıtlarını kupkuru ya da klasik diycbüeccğimiz bir yöntemle hazırlarken, yine 1985 yılında yayımladığı Aragon Gerçekçiliğin Boyutları adb çalışmasında tarzını değiştirmeye başlar. Ateş Hırsızı'nın kurgusu ise, ozanın çalıjma yöntemini tümüylc yenilediğini duyumsatıyor. Kitap, her şeyden önce başlığıyla dikkati çekiyor: Ateş Hırsızı. Bir film adı gibi... Gcrçekten de kitabı okurken Rimbaud'nun o ilginç yaşam serüveninin kareleri imgesel dünyamızda tek tek canlanırken, biz de heyecanlı bir film izlemenin keyfini duyuyoruz. Alkan, kitabının ilk bölümünde bu nihilist ve isyankâr Fransız ozanın, sanki Doğu ve Batı arasında ikiye bölünmüş, kısacık yaşamuıın (18541891) tüm ayrıntılarını • anne ve babasının karşılaşmalarından doğumuna, un altı yaşında başlayan o/.anlık seriiveniyle doğu topraklarında tükettiği onbir yılı ve trajik sona dek ozansal duyarlılığı ve şiirsel diliyle, ince ince öyküleyerek.. ötelere, masalsıbirevrenegötürürbizi. Bu evrenin görüntüsel boyutunu da bir çaba sonucu edinildiği belirgin olan, özenle seçip yerleştirilen fotoğraflar ve çizgi resimleıie bütünler.Kitabın ikinci bölümü Rimbaud'nun sanat anlayışına ayrılmıştır. Bir yazın araştırmacısının özenli tutumunu sergileyen bu bölümde Alkan, ozanın şiir anlayışında bilinmeyen yan kalmasın ister. On dokuzuncu yüzyılın yazınsal bütününden yola çıkarak, Rimbaud'nun şiir ve şiir dili anlayışını irdelerken öznel ve nesnel şiir tartışmasına, yalvaç'lığa ışık tutar kendi ozan özgünlüğüyle. Ancak, bilinmezi bilinir kılma kaygısı, kimi düşünceleri aynı tümcelerle birkaç kez yinelemesi anlatı akıcılığını biraz gölgelemiş. Kitabın üçüncü bölümü de diğerleri kadar ilginç: "Yazınımızda Rimbaud." Alkan burada, Rimbaud'nun ve öteki simgeci ozanlann Türk ozanlarına etkilerini araştırır. Tarancı, Melih Cevdet, Orhan Veli, Cemal Süreya, tlhan Berk, Ece Ay C oğumuz doğanın bizlere sunduğu görünümlerden, saygılı bir cojkuya kapılır, bu görünümleri imge 185. sayıdan Utıp kuuuiar hlanbul'djn Burhan Mcydan, Muu Çdik, Fevzi Cerit, tbrahim Cigercioğullui, Ahmct Akçakâya, Mdtem Oztekin, M.Nurcttin Dinçer, Ankara'dan. Mesude Aydfln, OktayKorman, Asuman Emrc, Mehmct Mumcu, Aydın Bingdl, Şengül Oıul, Züfı GOner, Ncvriye Yılnuu, Ali Somd, Mıuufa SeyidoğulUn, izmir 'ien: Selda Canday, Tülay Akırgül, tsnuü Hakan, EJime'dert: Bebçet Şen, Kırjehir'den Mesut Anö2, Gmam'dan: Kardden Yılmaz,Mujfa'dan: ErgOn ince,toenin'den: Ayça NÜay. han vb. ozanlarımızın gerek kendi jiirlerini, gerekse yapmış oldukları şiir çevirileriııi inceleyen Alkan, verdiği örneklemelerle kimi öykünmeleri, kimi yanlış çevirileri ortaya çıkarırken kendi ozanlığını vc şiir anlayışını da betimlemekten geri kalmaz: "Açık, gizli; iletişimler, benzerlikler, esin ve esintiler üstünde durdum. (...) büyük şairlerin yapıtlarını incelemeli, onlardan yararlanmalı. Ancak, yararlanma; dizeyi olduğu gibi almak, imge'yi alıp dizeyi değiştirerek aktarmak değildir. Amac; yeni özler, yeni biçimler, yeni sesler üretmek, şiiri çok sesli kJmaktır." (s. 182) Rimbaud üzeıine birtakım görüşlerin çevrilerek alıntılandığı dördüncü bölümde, kimi ünlü yazarların olumlu yoruınlarını buluyoruz. Son bölümü, ozan olmak için kendini görülmezi gören bir yalvaç (bilici) kdan Rimbaud'nun özgün ve yenilikçi şiirleri süsler; sesli renkleıe renk, sessiz harflere devinim veren... Şiir çevirilerine gelince; Erdoğan Alkan'ın uzun yıllar süren bir emek sonucunda gerçekleştirdiği çeviriler, Rimbaud'nun tüm şiirlerini içerirken, "Sözün Simyası"nda (Sayıklamalar II) yazdığı gibi biz de çeviriyi bu işe katmayalım ve okurun değerlendirmesine bırakalım. Rimbaud, Paul Demeny'e yazdığı mektubunda: "Demek ki ozan tam bir ateş hırsızıdır" (s. 153) diyerek insanavermek için ateşi çalan Prometheus'la ozanı anıştırırken, "OzanPrometheus"u insanlıktan sorumlu kılar. Alkan, yapıtını hazırlarken, hem Ozan Rimbaud'nun şiir anlayışında onunla özdeşleşir, hem de bir Türk ozanı olarak onu Türk okurlarına tanıtma sorumluluğunu yiiklenir. Incelemesinin her aşamasında duyduğu coşkuyu, kimi bölümleri bilimsel bakış açısıyla değerlendirilse bile, yine de ozanca söylemiyle okuruna taşımakta Arthur Rimbaud'nun Ateş Hırtızı, şiir meraklılarına, yazınla ilgilenenlere, Fransız dili ve yazını eğitimi gören öğrencilere önerebileceğimiz, kütüphanelerde bulunması gereken bir kitap ya da izlenmesı gereken bir film. Ateç Hırsızı • Arthur Rimbaud, Yaşamı, Sanatı ve Şiirleri /Erdoğan Alkan I Broy fdim gibi, günlük tutmaya bafUyalun bıkalım. Sonumuz hayııiı dcğil herhalde onun gibi. lleti|im." m. Yayınlart/ms. S A Y F A 2 3