Katalog

j p i P H l | Hermann Hesse'nin "Boncuk Oyunu" nihayet Türkçe'de ac nermann nesse nın Doncurz Kjyunu nınaycı ı ur/zçe vÜMANNJtfSSE • • • • • • • • • • • I Sembollerden orulmuş bır ag • • W Hermann Hesse'yi Türk okuru artık yakından tanıyor. Neredeyse tüm yapıtları dilimize aktarılan Hesse'nin çevirilmesi en zor ve okurdan da fedakarlık bekleyen metinlerinden biri olan "Boncuk Oyunu" Kamuran Şipal'in başarılı çevirisiyle yayımlandı. PROF. DR. GURSEl AYTAÇ esse'nin romanları çoğunlukla bir hayat felsefesinin somuılaitırarak dile getirilmesidir; belki dc bu nedenle kolay anlaşılan ve çok okunan kkaplardır. "Boncuk Oyunu" adlı eserine kadar bu büyledir. "Boncuk Oyıınu'nda somutluk azalmiş, soyutluk artmıştır. Dolayısıyla çok sınırlı bir okuyucu kitlesine hitabedcn "ağır" bir roınaıı ortaya çıkmıştır. Hesse, 1945 yılında yazdığı bu eserle 1946 Nobel ödülünc değer görülmüj. Thonıas Mann "Boncuk Oyunu'ndan dolayı 1 lesse'yi kıskandığını itrraf etmiştir. Bir semboller ağı olan "Boncuk Oyunu"nun dilimize ancak şimdi kazandınlması, çeviıisinin güçlüğü kadar okuyucu sayısının bu zahmete değecek kadar çok olmayacağını tah min etmedendi şüphesiz. "Boncuk Oyunu"nu Türkçeye çevirmek, boncuk oyunu oynamanın ta kendisi H bence. Boncuk oyunu Almanca'da artık halkın kelime dağarcığına girmiş bir deyiş. Çıkar gtizetmeyen, pratik yarardan uzak, diişünsd uğra^, bu uğraştan tat alma anlamında kullanılıyor artık. Kamuran Şipal'i girişiminden ve başarısından dolayı kutlaruıı. Romanın çetrefil kurgusu, hcrşeyden önce dokusundaki üç farklı zaman katmanından kaynaklanıyor. Odak figür Josef Knecnt'in yasam öyküsü (romanın kaleme alındığı yıllar) geçmişe ait bir zaman dilimi olarak şimdiye göre gelecek bir zaman katmanından veriliyor. Bu, yazarın içinde bulıınduğumıız yüzyJın bir sonraki yüzyıl gözüyle eleştirisini yapma imkanını güçlendiriyor. Boncuk oyununun ta rihçesi ise tam geçmiş zaman katmanını oluşturuyor. "Boncuk Oyunu" bir "Bildungsroman". Bir çocuğun adam oluncaya kadarki duygusal, ö/el likJe de duşünsel gclişimini konu alıyor. Olu^umu, gelışimi izlcnen odak figür, Jo sef Knccht. Topluın dan yalıtılmı^ bir cliıler eğitım kurıımunda, Kastalya'dn yetı ^ıyor. Hcrnıanıı J lesse'nin bu roınanı kaleme aldığı vıllar, Nazizmin, 2. Dünva Savaşı'nın hüküın sürdüğü yıllardır. Bu nedenle Hesse, ütopik bir eğitim romanı yaratarak çağına ve toplumuna eleştirilerini dile getirmistir. Kastalya, toplumun olumsuz etkilerinden uzak, adeta steC U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 1 8 0 S AY F A