Katalog

Malinoıoski, yerlilerin cinsel yaşamını ayrtntılarıyla anlatıyor Sehvet ve romantizm Vahşilerin Cinsel Yaşamı / B. Malinowski / Çeviren: Saadet Özkal / Kabalcı Yayınları, İst. 1992 / 432 s. İSMAİLMURAT Yüzyilımızın büyük insanbüimcisi ve sosyal antropolojinin kurucusu Bronislaw Malinowski, artık Türk okurunıın yabancısı olmadığı bir araştırmacı, Dana önce dilimize çevrilen önemli yapıtlan, kültür antropolojisi gibi karmaşık bir arazide öncülük yapan bu ustayi bize birçok yönüyle tanıtmıştı. Onun doğrudan gözlemlediği olgulara dayalı kuramsal çözümlemelerden oluşan yönterni, Malinovvski'ye derinlemesine incelediği alanlarda entelektüel bir üstünlük sağlıyor. Vahşilerin Cinsel Yaşamı da Malinowski'ye ozgü çözümleme güciinün entelektüel üstünlüğünü taşıyan bir yapıt. Birey, toplum ve fizyolojinin iç içe geçtiği cinsellik alanında gerçekten Malinowski gibi "keskingözlü" bir rehbereihtiyaçvar. Daha önce dilimize çevrilmiş olan "İlkel Toplumda Cinsellik ve Baskı" adlı incelemesinde psikanali/ yönteminı ilkel tuplumlarda ciıibelliğin çözümlenmesine uygulayan Malinowski, "Vahşilerin Cinsel Yaşamı"nda Kuzeybatı Melanezya'da Trobriand yerlilerinin cinsel yaşamını yalın ve ayrıntılı bir dille anlatıyor. Ancak kitapta anlatılan, sadece cinsellik değil; çünkü kültürün her katmanına yansıyan cinsellikten söz açmak, aslında toplumun can damarına ulasan bir anatomiyi gözler önüne sermekle eşanlamlı. İnsanda içtepilerin esnekliği, 'biyolojik olarak belirlenmiş bir kur yapma nedeninin denetimsiz olarak var olmaması ve fizyolojik değişimlerin bulunmaması' şeklinde tanımlanabilir. Cinsel davranışın etkin bir biçimde sınırlanması insan toplumunda, ancak kültürel unsınrlarla olmakta. İnsanın cinsel eğilimleri doğuştan gelmekle birlikte bunlar bir toplumdan diğerine değişen kültür kurallarıyla biçimleniyor. Bu nedcnle cinselliğe eğilen antropologlar Malinovvski gibi zorunlu olarak salt fizyolojik süreçîerin ötesine uzanıyorlar. "Burada çıplak şehvetle roman tizmin kaynaşması, her şeyden önce son derece kişisel olan bir deneyimden çok büyük ve önemli sosyolojik sonuçların doğmasi: Aşkı filozof için böylegizemli, şair i^'irı böyle çekicive antropolog için böyle ilginç yapan tam da onun bu genişliği ve çok kaılılığı herhalde. Aşkın bu çokyanlılığını Trobriandlılar da bizim kadar iyi bilirler, hatta bize, ilk bakışta kaba ve istikrarsız görünebilecek ya^am biçimleri tanıtırlar" diyor Malinowski. O Murat Belge soruyor: Türkiye Dünyanın Neresinde? B İ R yetersizliğinden kaynaklanmıyor; tersine, o düzeyde oldukça iyi bir birikime sahip olduğumuzu düşünüyorum. Kopma, daha çok ideolojik düzeyde varolan dayatmaların sonucu. Türkiye, çöken sosyalist toplumlardan biri değildi, hattâ genel yapısıyla oradaki sisteme karşıydı vb. Gelgelelim, devletçiliğiyle, bürokrasisiyle, monolitik ideolojisiyle, şekilci ve resmiyetçiliğiyle, bugün, artık çöken o sisteme en fazla • benzeyen ülkelerden birisi bizimki. Bu arkaik ideolojik yapımızla, durduğıımuz yerde, dünyanın belirleyici gelişmelerinin uzağına düşüyoruz". D T A R İ H K İ T A B I Ah su jeopolitik konum! Türkiye Dünyanın Neresinde? Murat Belge / Birikim Yayınları 246 s. Murat Belge, 1989'daçıkardığı "Sosyalizm Türkiye ve Gelecek" adlı çalışmasının devamı sayılabilecek yeni bir kitap yayımladı: "Türkiye Dünyanın Neresinde?". Belge, "Sosyalizm, Türkiye veGelecek" adlı çalışmasında, "Onun (Doğu Avrupa Sosyalizmi) varlığına rağmen ve dünyada yükselen sağ dalgaya rağmen, solun ne olması gerektiğini yeniden düşünebileceğhnizi ve düşünmemiz S A Y F A 2 Türk Devrim Tarihi gerektiğini savunuyor"du. Murat Belge, "Türkiye Dünyanın Neresinde?" kitabında ise dünyada neyîn değiştiğini anlamayı amaçlıyor. Belge, "önsöz"de şunları yazıyor: "...dünyada neyin değiştiğini anlamaya çalışmak, bana daha önemli göründü. Önemli görünmesinin başlıca nedeni de Türkiye'nin dünyadaki başat gelişmelerden gitgide kopmasından duyduğıım tedirginlikti Bu kopma, bence, bu ülkenin fiziksel maddî Şerafettin Turan "Türk Devrim Tarihi" dizisinin ikinci kitabını yayımladı. Turan, dizinin ilk kitabında 1. Dünya Savaşı'ndan yenügiyle çıkan Osmanlı İmparatorluğu'nun tutunabildiği Anadolu'yu da bölüşmek isteyen emperyalist güçlere karşı doğan tepkiler üstünde durmuş; kısaca "tmparatorluğun çöküşünden ulusal direnişe" kadar olan evreyi ele almıştı. Yazar elimizdeki ikinci kitapta "Ulusal direnişten Türkiye Cumhuriyeti"nin kuruluşuna kadar olan dönemi anlatıyor. Sıvas Kongresi'yle başlayan kitap, Lozan Antlaşması'nı ve oradan da Yeni Türkiye'nin oluşumunu anlatan bölüml e sona eriyor. Şerafettin Turan'ın dizisi 4 kitapta tamamlanacak. DEVRİM TARİHt TÜRK (2. kitap) / Şerafettin Turan / Bilgi Yayınevi 342 s. C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 11$