Katalog

darbenin önde gelen üst kademeli askcrlerinden biri arasındaki işbirliği açık bir şekilde teşhir edildi. Lima'da yayımlanan "Oiga" dergisinin uzun süreden beri yayımladıklarını da gözardı etmemek gerek: Peru'nun doğusundaki uyuşturucu kaçakçılanyla işbirliği yapan bir grup asker ve devlet başkanına karşı bir süredir hazırlanmakta olan antidemokratik komplolar unutulmamalı. Halk dlktatörlflk mü istiyorT Peru'dan gelen bazı kanıuoyu araştırma sonuçları kimilerini haklı olarak şaşırttı. Rıı anketlere göre I.ima halkının yüzde 7ü'i, yasallığın katledilmesini onaylıyordu. Bir diktatöre duy ulan sevgi ve coşkuyla demokrasinin işlemeyen, işletilemeyen kurıımlarına karşı olan güvensizliği birbirine karıştırmamak gerekir. Parlamentonun zaman zaman utanılacak bir demagoji gösterisine tanık olduğu doğrudur. Birçok parla menterin de en küçük sorumluluk hissini taşımadığı da olmuştur. Ancak tüm bunlar demokrasinin henüz emekleme çağında olduğu ülkelerde kaçınılmazdır. Ama bir insanın başı ağrıdığı zaman onu tedavi etmek için başını koparmamak lazımdır. Seçilmiş ve temsil gücü olan bir parlamentoyu feshetmek ve kendine uygun kukla bir parlamento icat etmek bütün diktatörlüklerin icraatıdır ve mühendis Fujimori de bize bıınıı vaat etmektedir. Bu yöntemle Peru'nun demokratik gelenekleri ve kültürü gelişmeyecek, aksine daha da kötürümleşecektir. Evet, Perululann adli yargıya neredeyse hiç güven duymadıkları doğrudur. Ayda ortalama 200 dolar gibi sef il bir ücret alan hâkimler teröristleri ya da uyuşturucu kaçakçılarını mahkum etmeye cesaret ederniyorlar. Çünkü ya korkuyorlar ya da samklar tarafından satın alınmış durumdalar. Diktatörlük hükümeti adli idareyi "ahlak sahibi" mi kılacak? Hayır, daha da soysuzlaştırıp yozlaştıracak. Peru'da 19681990 yılları arasında hüküm siiren ankeri diktatörlük döneminde böyle olmuştu. O zaman askeri diktatörler tıpkı bugün gibi adliyenin içinde bulunduğu yozlaşmaya son vereceklerini söylemişlerdi. Eski askeri diktatörliiğün hazırladığı ve uygulamaya koyduğu adli rerorm, Peru'da mahkemelerin yetkisini ve onurunu azaltmış ve adliye çekincesiz bir şekilde siyasi iktidarın organı haline gelmişti. Hükümet konağındaki yeni Führer'inemirvetalimatnamelerle bütün ınemlekette yetkili mahkemeler ve yozlaşmayacak hâkimler yaratacağına inanan inandmaz derecede sal yurttaşlarımın bulunduğunu bilmek bile bana müthişbüyükacılarveriyor. T Ü R K Ç E D E ı ı ı s ı İş dünyası ve basın klmi alkışlıyor? Düşledikleri Pinochet'lerine kavuşınanın sevinciyle darbeye alkış tutan kimi büyük işadamlarıyla, televizyon ve gazete sahiplerini görmek ise beni üzmüyor, ama sinirlendiriyor. Çünkü, bu kişilerde, cehalet, açlık ve umutsuzluk gibi atfedilebilecek nitelikler yok. General Velasco, diktatörlüğü döneminde tanık oldukları tüm olumsuz uygulamalara rağmen, o zaman da diktatörü alkışlamışjar ve onaylamışlardı. üysa ki Velasco, bir süre sonra çok sayıda özel şirketi millileştirmiş, bazı özel zenginliklere de el koymuştu. Bu patronlar ve gazeteciler ise bu uygulamalardan hiç ders almamışa benziyorlar. (General Velasco, 1968 yılındaki Devlet Başkanı Belaunde Terry'yi devirip başa geçmiş, milliyetçi ve reformcu askeri bir rejim kurmuştu. 1975 yılında ise bir saray darbesiyle General Morales Ber Kent ve Köpekler / Çeviren: Sena Volkan Alan Yayıncılık 348 s. / 27.500 TL. Kent ve Köpekler / Çeviren: Roza Hakmen Can Yayınları / 448 s. / 42.000 TL. Ycşil Ev / Çeviren: Alev Kr / Can Yayınları 560 s. / 50.000 TL. Palominu Molero'yu Kiın Öldürdü Çeviren: Ülker înce / Can Yayınları / 168 s. / 18.000 TL. Yüzbaşı ve Kadınlar Taburu / Çeviren: Sargut Şölçün / Can Yayınları / 248 s. 30.000 TL. Mayta'nın öyküsü / Çeviren: Armağan İlkin / Can Yayınları / 328 s. / 33.000 TL. mudez tarafından devrilmişti.) Bu kesimlcr, sokaklarda lanklan, basın üzerindeki sansürü ve hükümet konağında oturan generalleri, kendi işyerleri ve özel mülkiyet için dahası gerçek bir demokrasi için en sağlam güvence sanıyorlar. İştebu tür insanlarla da Peru'da kapitalizmin neden hiçbir zaman ciddi bir şekilde güçlenemediğini anlamak zor olmasa gerek. Kapitalizm işte bu nedenle Peru'da, düşgücünden yoksun işadamları, rekabetten korkan sanayiciler, üretmek yerine habire havadan ve tekelci irhtiyaz sağlamaya çalışan bir avuç işadamı yüzünden bezirgâncı bir anlayış olarak kaldı. Uluslararası baskılap ve içerlden son haberler Ah keşke Batı'nın demokratik ülkeleri halen Peru'da olup bitene tıpkı Haiti'deki darbeye karşı davrandıkları gibi tutum alabilseler... Ve ABD örneğini izleyerek Peru'daki meşruiyet dışı hükümetle, parlamento yeniden açılana ve anayasa yeniden uygulamaya girene kadar, her türlü ekonomik ilişkisını kesseler. Sadec uluslararası topluluğun kararlı bir tutumıı böylesine kötü bir örneğe son verebilir. Âksi takdirde, bu örnek yaygınlaşabilir ve Latin Amerika ülkelerinde aslında modası geçmiş de olsa* vahşet dönemini yeniden canlandırabilir. Çünkü bizde, yani tüm Latin Amerika ülkelerinde darbe heveslileri her zaman vardır ve Venezuela örneğinde görüldüğü üzere, harekete geçmek için müsait zamanı kollamaktadırlar. Peru'da halen icraat yapamamasına rağmen, meşru bir hükümet vardır. 9 nisan günü parlamento yaı ı gizli bir şekilde, yürürlükteki anayasaya uygun olarak ve aralarında Fujimori'nin partisi Cambio 90'ın da bulunduğu tüm partilerin mutlak çoğunluğu sağlayan tenısilcilerinin katıldığı bir oturumda aldığı yasal bir kararla Alberto Fujimori'nin ahlaki yeteneksizliği nedeniyle devlet başkanlığı makamının boşaldığını, yerine ikinci yardımcısı Carlos Garcia y Garcia'nın yurtdışında buluS A V F A 1f CUMHURİYETKİTAPSAV/M6