Katalog

Prof. Saylan ve Prof. Üskül, yükseköğretimin sorunlannı anlattılar Amaç, özerk bir üniversite Yükseköğretimde Sorunlar ve Çozumler / Üniversite Öğretim Üyeleri Derneği Yayını1 / Yayın Kurulu: Prof. Dr. Türkân Saylan, Prof. Dr. Zafer Üskül / Cem Yayınevi / 374 s. MÛRŞİT BAUBANLIUR 12 Eylül 1980'le birlikte yaşamı sona eren "Üniversıte Öğretim Üyeleri Derneği" yeniden kuruldu. Yükseköğretimin içinde bulunduğu çıkmazı ve sorunlarını dile getirmek, öğretim üyeleri arasında iletişimı sağlamak üzere çalışmalarına başlayan dernek, ılk etkınliklerinden birı olarak "Yükseköğretimde Sorunlar ve Çözümler" adlı bir kitap hazırladı. Derneğin genel görüşünü içerme özelliği taşımadığı behrtilen kıtabın içinde, çeşitli konular, değişık yazarlarca dıle getiriliyor. Yeniden kurulan Üniversite Öğretim Üyeleri Derneği ve yayımladıkları kitap hakkında Prof. Dr. Türkân Saylan ve Prof. Dr. Zafcr Üskül ile konuştuk. Sayın Saylan ve Savın Üskül, kitapta "Yayın Kurulunun Notu" başlığıyla sunduğunuz yazıda "Uzun yıllann suskunluğundan sonra Üniversite öğretim Üyeleri Derneği yeniden kuruldu" diyorsunuz. Şimdi biraz hafıza tazeleyelim: Derneğin geçM KM KlM.Kt IIMİII MIKI M V K misi hakkında özet bilgi verebilir misiniz? öğretim üyeleri, 1980 yılına kadar Tüm Öğretim Üyeleri Derneği (TÜMÖD) adı altında örgütlenmişti. Yeni yeni gelişme içinde olan genç bir kurulustu. Buna paralel olarak da asistanların TÜMAS adında bir örgütü vardı. Onlar da kendi aralarında öreütlenıp demokratik haklarını kullanma çabası ıçındelerdi. Ne yazık ki 12 Eylül 1980'le bırlıkte yaşamları sona erdi. 12 Eylül döneminin karanlığı üniversite üzerine de çoktüğünden, öğretim üyeleri, en basit özlük hakları da danil olmak üzere, hıçbir konuda etki ve yetki sahibi olamadılar. Stkıyönetimin saldığı korku, insanları uzunca bir dönem suskunluğa ıttı. Yeniden kuruluş çalışmalarına ne zaman ve nasıl başladınız? Peki, nasıl bir yasa olması gerektiğini belirleyebildiniz mi? Bir yasa taslağı olusturuldu. Demokratik, çağdaş, özerk ve laik bir üniversite oluşturulmasını sağlayacak bir taslak. Biz 1990 yılının kasım ayında düzenlenen iki günlük sempozyumda bu yasa taslağının çerçevesini kamuoyuna acıkladık. On yıl çok büyük sıkıntılar çektik. Bunları dile getirmenin yetersiz olacağını düşündük ve bizden sonrakilere bir belge kalsın istedık. Üniversite nedir, ne değildir? Bilimsefiikten ne anlıyoruz gibi... Bu kitap da bu anlayışın ürünü herhalde? Evet. Ama kitabın yazılmasındaki amaçlardan bıri de konuya yakınen vakıf olmayan çeşitli kesimlerden insanlara ulaşabilmek. Dolayısıyla, bu kitapl.ı, ozellikle yanlışlıkların içine doğmuş olan genç kesımlerın de fikir sahibi olmasını amaçladık Kitapta yer alan yazıların çerçevesini çizebilir misiniz? Bu kitaba katkısı olan isimler, çağdaş olma ve demokrasi konusunda savaşım vermış ınsanlardır. Ayrıca kitapta yer alan yazılarda yükseköğretimde nelerin olmaması belırtilmekle birlikte, nelerin nasıl olması gerektiği de dile getiriliyor. Örneğin, bir ülkede insan güLÜ planlaması, bilim politıkası ve üniversite kavramı olmadan yapılan şeyin üniversitecilik oyunu olmaktan öteye gitmeyeceği vurgulanıyor. Bu çalışmayı baska kitaplar da izleyecek mi? Elbette. YÖK düzenınde birçok bilim adamı gadre uğradı. Birçok insan da YÖK'ün nimetlerınden yararlandı. Yani YÖK'zedelerle YÖK'zadeler var. Bunların oyküsunün de kitaplaştırılması gerektiğini düjünüyoruz. Ardından, toplumla üniversitenın ıletişiminı sağlamak için, dışarıdakı insanların üniverşiteyi nasıl gördüğünü kavramak ıçın bir derleme yapmayı düşünüyoruz. Tabii buna öğrenciler de dahıl edılmeli diye düşünüyoruz. D Dernek kurulmadan once gerçekleştırdığimiz bir sempozyumda yükseköğretimin sorunlarını tartışmıştık. Sorunlar o denli büyüktü ki, artık suskun kalınamazdı. Öğretim üyeleri bir araya gelerek konuştular, tartıştılar. On beş günde bir yapılan toplantılarda derneğin gerekliliğiyle birlıkte, geniş tabanlı bir katılımın olacağı ortaya çıktı. Bu toplantıİarın önemli bir yanı da şuydu: Alternatif bir üniversite yasası oluşturmak. Nasıl bir yasa? Günün koşullarına uygun bir üniversite yasası nasıl olmalıdır düşüncesınden yola çıkılarak, özellıkle, "özerklik" konusu üstünde duruldu. Zaman zaman 8090 kişinin katıldığı toplantılarda konu ayrıntılı olarak tarttşıldı. Çünkü YÖK yasası ünıversiteyi tepeden yönetme amacını taşıyor ve katılıma olanak sağlamıyordu. K I T A P T A K I Y A Z I L A R Gerçek Üniversite vc Medrese (Hıfzı Veldet Velıdedeoğlu); Ünıversıtenin Toplum Yapısındaki Yeri (Eren Omay); Bir Sağlık Bilımcı Gözüyle Üniversite ve Toplum (Türkân Saylan); Üniversite Toplum Ilişkilcri Üzerine (ö/er Oyjinkaya); Akademik Standartlara Saygılı Bir Ünıversite Yaratmanın Koşullan (Uğur Demtan); Bilımİnsan, ÜniversiteToplum İlişkısi (Necla Arat); Türkiye'nin Bir Bihm Polirikası Var tnı? (Hüseyın Batuhan); Türkiye Koşullannda Ycni Bir Üniversite Nasıl Kurulmalı? (Bırsen Gökçe); Üniversite Çevresi (Ferhunde Ö/bay); Üniversite Öncesi Öğretim ve Üniversiteye Gırış (Haluk Yavuzer); İnsangücU Planlaması ve Üniversite (Muıaffer Sencer); Bılım Adamının Kışilığı (özcan Kökneü; Düşünen İnsan mı Emir Kuhı mu? (Zebra İpproğlu); Yüksel ki Yerın Bu Yer Değildir (tl Han Özay); Üniversite Öğrencilerinin Sorunları (Aysel Ekfi); Genç İnsan ve Üniversite (Kemal Kunu); Türkiye'de Yükseköğretimin Temel Sorunları (Özer Ozankaya); 1402'likler Olayı vc Üniversite (Rona Aybay); Üniver^itelerde Araştırma Sorunları (Ayhan Ulubelen); Türkiye Ünıversitelerinde YÖK Öncesi ve Sonrası Araîtırma (Kasım Güven); Üniversıtelerimuin Kiıtüphane Sorunu Qale Baysal); Sanat Eğıtımi (Cevat Dernır); Taşradaki Üniversite (Ergun Uğur); Ta}ra Ûmversıtelertmn Kültürel Etkınliklen ve Eskifehir Anadolu Ümversitesı Örneğı (Zafer Üskül); Üniversite Bağlamında "Türkçe Kullanım" Sorunu (özcan Başkan); Yabancı Dil Eğitimı ya da Yabancı Dılle Eğitim (Şeyda Ozıl); Yükseköğretimde Anadılı Sorunu (Ernın Ozdemır); Üniversitelerın Maddi Sorunları (Nıhat Falay) Üskul ve Saylan Ûnıversıtede özellıkle "özerklik" konusu çok önemli (Fotoflraf Muharrem Aydın) CUMHURİYETKİTAPSAV/48 S A Y F AS