Katalog

Kafka, Prag so "Seks, Yalanlar ve Videobant"ın yönetmeni Steven Soderbergh'in çevirdiği filmda Franz Kafka'yı Jeremy Irons oynuyor. Alec Guinness ve Teresa Russell'ın da oynadıkları "Kafka", Prag'da çekiliyor. Ünlü Çekoslovak yazann yaşamöyl ranz Kafka yeniHen Prag sokaklarında dolaşıyor. Kentin göbeğindeki bir lokantanın önünden geçerken, arkadaşı içeriye bir bomba yerleştirmiş olan bir anarşiste tosluyor. Düşünceli, şaşkın yürüyor. Islak parke taşlannı takırdatarak bir atlı bira arabası geçiyor yanından. Karanlık, saydam, belli belirsiz bir görünüm. Sokağın ortasında uzun paltosu, geniş kenarfı şapkasıyla Kafka. Kararan göğün altında, yapıların önyüzleri kaskatı. Her şey katıksız Kafka kokuyor. Steven Soderbergh^ in "Kafka"sı. "Seks, Yalanlar ve Videobanf * adlı filmiyle çok kısa sürede üne erişen yirmi yedi yaşındaki Amerikalı yönetmen, senaryosunu beş,yıl önce okuduğundan bu yana düşlerinde taşıdığı filmi çekiyor. "Seks, Yalanlar ve Videobant bana bedava bir bilet kazandırmıştı" diyor Soderbergh. "Şimdi o bileti bu film için kullanıyorum." "Kafka" filmi, ünlü Çekoslovak yazann yaşamından ve yapıtlarından yola çıkan sahnelerden kurulu bir senaryonun ürünü. Ancak filmin çekimlerinin, hızla gelişen tecimselleşme Prag kentinin merkezinin görünümünü değiştirmeden tamamlanması gerekiyor. Soderbergh'e bakılırsa, bir yıla kadar böyle bir filmi Prag kentinde çekmek çok güçleşecek. Çünkü son dönemdeki büyük değişikliklerle birlikte Prag hızla farklı bir görünüme bürünecek. Kentin el değmemiş kesimlerini bulmak daha da zorlaşacak. F ıt Kafka, Prag'daki evinin önunde (1922) ile 20 milyon dolar arasında bir bütçesi olan filmin, dağıtımı sınırlı bir sanat filmi olarak sunulmayacağı, yaygın bir dağıtıma ulaşacağı belirtiliyor. Zaten, yönetmen Soderbergh de "Kafka"nın, tepeaen bakan entelektüel bir film olmayacağını söylüyor. Bir yaşamöyküsü filmi, entelektüel bir deneme olmavacak "Kafka": "Kasvetli bir biyografi değil, eğlenceli, serüvenli bir film olacak. Kafka'yla ilgili hiçbir şey bilmeyen bir seyirci sinemaya gelip filmi izleyebilmeli ve kevif alabilmeli. Ama Kafka'yı biliyorsanız, o zaman film bürokrasi ve paranoya temalarıyla değişik bir düzeyde de izlenebilecek..." Soderbergh'in "Kafkavsında Jeremy Irons'ın yanı sıra Alec Guinness, Teresa Russell ve Jeroen Krabbe gibi oyuncular da yer alıyor. Soderbergh "Kafka"yı gelecek mayısta Cannes Film Şenliği'ne yetiştirmek istiyor. Ama Cannes'a yetişmezse, 1991'in sonbaharında gösterime gırecek "Kafka". D CUMHURİYET KİTAP SAYI 43 * ***** Franz Kafka S A Y F A 2 Filmin öyküsü, Franz Kafka'nın 1924'teki ölümünden kısa bir süre önce geçiyor. Soderbergh, "o ekspresonist görünümü sağlayabilmek, siyah beyaz duyarığı verebilmek" ıçin filmi monokrom çekiyor. Eski Yahudi Mezarlığı'ndan Prag Şatosu'na kadar uzanan değişik tarihsel mekânlardan çok memnun Soderbergh. Kafka'nın yaşadığı günlerden bu yana pek az değişmış olan mekânlar, sokaklar, yapılar filme zor bulunur bir atmosfer, dekor ve ortam sağlıyor. Filmde Kafka'yı oynayan İngiliz oyuncu Jeremy Irons da Prag'ın kendine özgü gerçek bir duyarlığı olduğunu vurguluyor: "Kentin böylesine gizemli olması çok hoşuma gidiyor. Kendini kolay kolay ele vermeyen bir kent Prag..." "Kafka", 1983 yılında Milos Forman'ın çektiği "Amadeus"tan bu yana Prag'da çevrilen en büyük film. "Amadeus" gibi "Kafka"nın da sinema dünya:>ında bomba gibi patlaması bekleniyor. Nitekim, 10 milyon f