Katalog

16 Bulmaca 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 CBT 1484/28 Ağustos 2015 ilginç SORULAR Ay’ın hangi yüzünü görüyoruz? Soru: Ay’ın sürekli olarak bize hep aynı yüzünü göstermesi rastlantısal mı? Yanıt: Discover, Aralık 2014 Hayır, rastlantısal değil. Bunun nedeni tamamen fiziğe dayanıyor. Ay’ın tek bir noktaya sabitlenip, bize hep aynı yüzünü göstermediği biliniyor. Ay Dünya’nın yörüngesinde dönerken, aynı zamanda kendi ekseni etrafında da döner. Kendi ekseni etrafındaki dönüş süresi ile Dünya’nın çevresindeki dönüş süresi eşit olduğu için –27 gün Ay’ın hep aynı yüzünü görürüz. Peki bu nasıl oluyor? Bunun nedeni tek bir kavram ile açıklanabilir: Kütleçekimi. Ay’ın kütleçekimi hafif bir şekilde Dünya’nın şeklini çarpıtır ve gelgit olaylarına yol açar. Benzer şekilde Dünya Ay’ı çeker ve bize bakan tarafta kayalık bir çıkıntı yaratır. Bu çıkıntı bir fren işlevi görür; Ay’ın hareketini bugünkü hızına getirir. Bu olgu 4 milyar yıl önce meydana geldiği zaman Ay “gelgit olarak kilitlenerek” bize hep aynı yüzünü gösterdi. Deneme niteliğinde olan. SOLDAN SAĞA 1. 1881 yılında, yassı plaklar kullanan ilk gramofonu yapan mucit. 2. X ya da gama ışınlarının miktar ölçümü birimi – Gümüşbalığı. 3. Ateş – Çoğunlukla hidrojen ya da helyumla şişirilmiş güdümlü balon – Yılan. 4. Kale duvarı – Demirin simgesi Vergilius’un ünlü destanı. 5. Emile Berliner’in mucidi olduğu aygıt – Fethetme. 6. Halk arasında spiral olarak bilinen rahim içi araç – Avrupa’da bir ırmak – İnce urgan – Tulyumun simgesi. 7. Asıl, unsur, hipostaz – Tantalın simgesi – Ruh. 8. Üslup – “Laszlo Jose …” (Tükenmez kalemi icat eden Macar gazeteci) – “… Turna” (Yeni Türkü’nün bir şarkısı). 9. Yerfıstığı – Çare – Birleşmiş Milletler (kısa). 10. Sayma, sayılma – Kulağın duyabildiği titreşim – Hafif bir tür makineli tüfek. 11. Namuslu – Yüz, çehre – Yıldız. 12. Kıyı sağlık idaresince gemilere verilen giriş çıkış izni – Kalımlı, kalıcı, sabit. 13. Kara yemiş ağacı – “… Gibson” (aktör) – Manganezin Hazırlayan: İlker simgesi. 14. Bir tür perde – Bale adımı – Kısa Mumcuoğlu kepenek. 15. Antlaşma – İsveç işçi sendikası – YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Elektron mikroskobanı, Max Kroll ile birlikte bulan Alman bilimadamı – Sıkılmış bitki artığı. 2. Milattan Önce (kısa) – Yetke, sulta – Tunus’un plaka işareti. 3. Cansız olan – Bir elektrolitteki eksiuç. 4. Bir ticari şirketi simgeleyen harfler – “…’in Bakışı” (Theo Angelopoulos’un filmi) – Bağ budama bıçağı. 5. Oregon’un ortası – İngilizce “çiftlik” – Su düzeyindeki sıra kayalar. 6. Süsleme – Fransız Pierre Marchaux tarafından icat edilen taşıt. 7. Arapça ben – Varlıksal – Aylık. 8. Bir börek türü – Bir yüzey ölçüsü – Şart eki – Bir uğur simgesi. 9. Değerli bir taş – Bir şiir türü – Demode – İtalya’da bir ırmak. 10. “… …, çomağı hazırla” (atasözü) – Gözenek. 11. Torunu olan kadın – Mikropla bulaşan hastalıklar. 12. Koca – “John …” (Logaritma cetvelini icat eden İskoçyalı matematikçi) – Bir hayvan türü. 13. Maskara – Mililitrenin kısa yazılışı – Rüzgâr – Yabancı. 14. Eski bir Türk Başbakanı – Sylvester Stallone’nin sinemada canlandırdığı bir tip. 15. Yüzgeçleri dikenli ve zehirli bir çeşit çarpanbalığı – Sanal iletişim organı. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Dünya suyla nasıl tanıştı? Soru: Süpernovaların ağır metallerin pek çoğunu ürettiğini biliyoruz. Fakat Dünya üzerinde doğal olarak bulduğumuz su ve amonyak gibi element olmayan moleküllerin kaynağı nedir? Ve bu moleküller Dünya’nın oluşumu sırasındaki maruz kaldığı aşırı sıcaklıklara ve darbelere karşı varlığını nasıl korudu? Yanıt: Discover, Eylül 2015 Bilim insanlarının pek çoğu su ve amonyak gibi kararlı moleküllerin Dünya’da üretilmiş olmadığına inanır. Başka bir deyişle bunların Dünya’nın oluşumunun ilk 700 milyon yılında uzaydan gelmiş olabileceği kanısındadırlar. Ancak bunun nasıl ve ne zaman meydana geldiği konusunda kesin bir şey söylemek mümkün değildir. Dünya bundan 4.6 milyar yıl önce oluştuğu zaman su evrende bir şekilde vardı. Daha büyük yapıların –kayalar, kristaller ve Dünya’nın kendisi oluşumu gibi su da kütleçekimsel kuvvetler sayesinde birleşti. Bu suyun bir kısmı, karbonlu kondrit denilen ilkel meteoritlerin içinde buz halinde bulunuyordu. 2013 yılında bilim insanları, Dünya’daki suyun içinde bulunan hidrojen ve hidrojen izotoplarının görece miktarını, bu meteoritlerin içindeki buz artıkları ile karşılaştırdılar. Kimyasal bir parmak izi gibi, Dünya örneği ile karbonlu kondrit örneği arasındaki isotopik oran birbiri ile tam uyum sağladı. Bu bulgu, 3.8 ile 4 milyar yıl önceki dönem sırasındaki şiddetli bombardıman döneminde, Dünya’ya çarpan meteoritlerin suyu Dünya ile tanıştırmış olmaları iddiasını güçlendiriyor. Element olmayan amonyak gibi moleküller de aynı şekilde Dünya’ya taşınmış olabilir. TORR İ CE AMN E Z İ L ADAVE BA E FAL OL İ V İ N TOKAY B SANEM KARS T R O O T SE S İ S T EM İ D ROSE NAVAR Z Ü AK İ F E SAL İ S İ L K İ T İ N L L İ E TAN UMMA N S U T R İ T İ M KOKOROZ TAZ İ M L İ AR DOVER LANOL İ N İ BA OY L U AGAM İ ARAR D İ M BUD SÜ A NAREKE R TAN TA İ K Ş İ N İ K FONE T İ K düşün BUL AYNI BASAMAKLI ASALLAR N basamaklı asal sayıların her biri, bu asal sayının rakamları toplamına bölünerek elde edilen tüm kalanlar toplanmaktadır. Örnekler: 23 mod (2+3) = 3 41 mod (4+1) = 1 N)   Kalanların toplamı 2 ) 88 3 ) 1083 4 ) 10194 5 ) 97920 6 )   M SORU: Verilen koşulları sağlayan M sayısı kaçtır? Hazırlayan: Naim Uygun naimteacher@gmail.com 1482. sayıdaki “İstikşafi Görüşmeler” isimli bilmecenin yanıtı: 1378 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Ender Aktulgaİstanbul, Güngör Bingölİstanbul, Yücel GünBurhaniye, Celal Erelİzmir, Fethi Kutmanİstanbul, Ahsen Canatİzmir, Hüseyin ErgönülEdirne