Katalog

2 Gündem CBT 1458/27 Şubat 2015 YÖK Başkanı Yekta Saraç İle Görüşme... ‘Manevi Mirasım Bilim ve Akıldır!’ “Ben, manevi miras olarak hiçbir ayet, hiçbir dogma, hiçbir kalıplaşmış kural bırakmıyorum. Benim manevi mirasım bilim ve akıldır... Zaman süratle ilerliyor, milletlerin, toplumların, kişilerin mutluluk ve mutsuzluk anlayışları bile değişiyor. Böyle bir dünyada, asla değişmeyecek hükümler getirdiğini iddia etmek, aklın ve bilimin gelişimini inkâr etmek olur... Benim Türk milleti için yapmak istediklerim ve başarmaya çalıştıklarım ortadadır. Benden sonra beni benimsemek isteyenler, bu temel eksen üzerinde akıl ve bilimin rehberliğini kabul ederlerse, manevi mirasçılarım olurlar.” Mustafa Kemal Milli Eğitim Bakanı Dr. Reşit Galip’in sorusuna Mustafa Kemal’in yanıtı. Kaynak:?İsmet Giritli, Kemalist Devrim ve İdeoloji, İ.Ü. Yayınları Cumhuriyet BİLİM?VE?TEKNOLOJİ Türkiye’nin Haftalık Bilim Haberleri ve Kültürü Dergisi Sayı: 1458 27 Şubat 2015 İMTİYAZ SAHİBİ Cumhuriyet Vakfı adına Orhan Erinç GENEL YAYIN YÖNETMENİ Can Dündar SORUMLU YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ Abbas Yalçın YAYIN?YÖNETMENİ Orhan Bursalı GÖRSEL?YÖNETMEN Tüles Hasdemir “Sağlık” sayfası VKV Amerikan Hastanesi’nin, “Bilim Kültür ve Eğitim” sayfası İstanbul Kültür Üniversitesi’nin ve arka sayfa konuları ‘Atılım Üniversitesi’nin katkıları ile hazırlanmıştır. Genel Müdür: Özlem Aydan, Genel Müdür Yardımcısı: Nazende Körükçü, Reklam Koordinatörü: Hakan Çankaya, Reklam Müdürü: Ozan Altaş, Rezervasyon Yönetmeni: Onur Tunalı YAYIMLAYAN Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. İDARE?MERKEZİ?VE?YAZIŞMA?ADRESİ Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sokak No: 2 34382 Şişli İstanbul Tel: 0212 343 72 74 Faks: 0212 343 72 64 CUMHURİYET?REKLAM Tel: 0212.2519874/3437274 Yerel Süreli Yayın BASKI DPC Doğan Medya Tesisleri Hoşdere Yolu 34850 Esenyurt/İstanbul www.cumhuriyet.com.tr Geçen haftaki Gündem’de YÖK’ün tıp ve hukuk lisans öğrenimlerine girebilmek için üniversite sınavlarındaki puanlama sıralamasına getirdiği “baraj puan” kararını olumlayan görüşlerimiz üzerine Prof. Yekta Saraç aradı ve kararları üzerine biraz ayrıntılı bilgi verdi. Tabii Başkan’ı hazır bulmuşken sorularımızı da yönelttik. Önceki sistemin yarattığı sakıncaları sıraladı Saraç. Evet bunu biliyorduk, geçen yıl örneğin hukukta “tüm zamanların rekoru” kırılmış ve puan sıralamasında 366.000’inci öğrenci hukukta öğrenime başlamıştı. Kimlerle aynı sınıfta? 1600. sıradan hukuka giren öğrenci ile (tabii tam burslu). Tıpta da 109.000’inci öğrenci üniversiteye girmişti. Aralarında bu kadar “yetenek”, “bilgi”, “ilgi” farkı olan bir sınıfta eğitim düzeyinin aşağıda seyretmesi kaçınılmazdı. Biröğrencinin hukuk fakültesine kaydolabilmek için 150.000’inci sıraya baraj koydular. İlk 150.000 içinde olan öğrenciler hukuku seçebilecek. Vakıf üniversitelerin bir kısmı bu karardan memnun olmamış, ama kaliteyi gözeten bazı vakıf üniversiteleri, “biz 100.000’inci sıranın altındaki öğrencilerden kabul edeceğiz” bile demişler. Bu üniversiteler bu kararlarını hatta daha aşağı çekerek açıklamalılar. Saraç diyor ki, “böylece onlar arasında da bir rekabet ortamı hazırlamış olduk.” Hatta “vakıf üniversiteleri için barajı daha da yükseltebiliriz” diyor. Tıp okumak isteyen öğrencilerin de ilk 40.000 öğrenci arasında olmaları gerekiyor. Tabii, matematikfen ve Türkçematematik okuyan öğrenciler için sıralarda farklılaşma olacak. *** Mesele sadece hukuk ve tıbbın kalitesi ile sınırlı değil. Mesela mühendislik bilimleri var! Temel bilimlerden kaçış var… Öyle ki bazı üniversitelerin temel bilimlerine kaydolan öğrenci bile yok. Hem bu sorunun çözülmesi hem de mühendislik eğitiminin kalitesini yükseltmek gerekiyor.. Yekta Saraç bu iki konunun da çok vahim bir durumda olduğuna vurgu yaptı. Yaptıklarını “yangında ilk kurtarılacaklar”a benzetti.. Tıp ve hukuktan sonra, bu yıl temel bilimlerde, arkasından mühendislikte, ihtiyaç olan yüksek kaliteyi yakalamak için düzenlemeler hazırladıklarını belirtti. Temel bilimlerde başvurular azaldıkça kontenjan azalmasına gidildiğini, bunun da başvuruyu ve kaydı sıfıra indirdiğini, şimdi bu yanlışlığı gidereceklerini söyledi. Bu hafta açıklama yapabilirler. Tabii mühendislikteki feci durum da hemen el atılmayı bekliyor. *** Şüphesiz bunlar tedrici iyileştirmeler. Saraç, dikkatli, pilot uygulamalarla gittiklerini, sorunlara “bütüncül” yaklaşmadıklarını, ama en acil konularda adım adım iyileştirmeler sonucu ortaya reform denebilecek bir bütünselliğe ulaşmak istediklerini söyledi. YÖK bu değişiklikleri süreli “askıya çıkarma” yöntemiyle yapıyor. Üniversitelerde yapılması kararlaştırılan değişiklikler “paydaşların” görüş ve eleştirilerine sunuluyor ve sonra kesinleşiyor. YÖK, doktora programlarına da el attı. Saraç, üniversitelerin “doktora fabrikasına” dönüştüğünü açık yüreklilikle dile getiriyor. Bu amaçla kriterler yükseltildi ve uluslararasılaşmanın yolu açıldı: Programda asgari öğretim üyesi sayısı 5’ten 6’ya çıkartıldı ve 1 yabancı uyruklu öğretim üyesi koşulu kabul edildi. Doktora programında yer alacak öğretim üyelerinin de, “en az 4 yarıyıl bir lisans, ya da 2 yarı yıl tezli yüksek lisans programında drers vermiş olması, bir öğretim üyesinin doktora programında tez yönetebilmesi için de en az bir (1) yüksek lisans tezi yönetmiş olması” koşulu kondu. “Lisansüstü Tez danışmanlığı” için de bazı kararlar alındı. Tabii, doktora niteliğinin yükseltilmesi ve uluslararası değerlere yaklaşılması için bunlar yeterli mi, bence tartışmalı.. Tabii en önemli bir karar da “Yeterlilik ve tez savunma toplantılarının dinleyicilerin katılımına açık yapılması” kararı.. Avrupa’da böyle, ben Danimarka’da bir doktora savunmasına katılmıştım. Anfide bir topluluk önünde yapıldı. YÖK tarafından ayrıca “tez savunmasından önce öğrenci tarafından intihal programı raporu teslim edilmesi koşulu tüm üniversiteler için” geçerli kılındı. Doçentliklerde ve diploma denkliklerinde de sorunları aşmaya çalıştıklarını söylüyor. *** “Popülist yaklaşımlardan uzak duracağız” diyor Saraç. Haydi hayırlısı! “Üniversitelerin de farklılaşması gereği”ne işaret ediyor. Akademik teşvik olanağını yasalaştırdıklarını biliyoruz. 2016’dan itibaren de üniversitelerde yapılan araştırmalar ve patentlere puan verilecek ve akademisyenin ücretine de buna bağlı eklemeler yapılacak. Türkiye’nin geleceği şüphesiz ki nitelikli insana odaklanmaktan geçiyor. Ama üniversitelere gelen öğrenci kalitesini belirleyen de şüphesiz ilk ve ortaeğitimin kalitesi. Bu havuzdan üniversitelere akan “su”yun niteliği, yüksek öğretimin de kalitesini birinci dereceden etkiliyor. Bu noktada eğitimin bütünselliği gündeme geliyor.. Üniversite öncesi eğitimin kalitesi 4+4+4 sistemiyle şüphesiz ki bize göre kötüleşiyor. Siyasal iktidar bilimsel bilgiye bunun kalitesine ve öğretmen kalitesine odaklanacağına, başlıca kaygısını din derslerine yoğunlaştırıyor. Bu eğitim politikasıyla Türkiye uluslararası standartlara ulaşamayacağı gibi, rekabet ve yarışta da nal toplayıp durur. Üniversitelere her yıl gönderdiğimiz yüzbinlerce gencin bilgi, eğitim, yaratıcılık yeteneği ve düzeyinin de, üniversite ortalamasını/düzeyini belirlemeyeceği çok açık. *** Yekta Saraç, “mütevazı hedefler koyarak ve bunları gerçekleştirerek adım adım gidiyoruz”, diyor. Öğretmenliğin sorunlarından ve niteliğinden bahsediyor, “bunun nereden kaynaklandığını biliyoruz.”diyor. Aldıkları kararlarla Vakıf üniversitelerini de denetleyeceklerini belirtiyor. YÖK burada varlığını göstermek zorunda. Vakıf üniversitelerinin alınıp satılması piyasasının oluşmasından rahatsız. Bilimselliğin ve kalitenin yükselmesine karşı “lobi faaliyetleri”nin iyi niyetli olmadığının altını çizerek, doğru kararlar üzerinde sağcısısolcusu ortak görüş oluşturmalı, görüşünde. Önem verdiği bir konu da kararların şeffaflığı: “Açık olacağız, böylece kamu desteğinin de doğruların arkasında olmasını sağlamaya çalışacağız.. YÖK’ü hep siyasetin çerçevesine oturtuyorlar ve yaptığımız iyi şeyler de görülmüyor.” Şüphesiz, siyaset YÖK’ü bir araç olarak kullanıyor. Yekta Saraç’a dedim ki, üniversitelerde özgürlük rüzgârı esmeli, iktidar tasarımlarının ve her türlü baskısının dışına çıkartılmalı üniversiteler.. Bunun yanı sıra, üniversitelerin bilimsel düzeyini yükseltecek iyi niyetli her kararınızın da destekçisi olacağız.. Gelecek Cuma yeniden birlikte olmak dileğiyle..