Katalog

16 Bulmaca 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA 1. Kalıtım teorisini geliştiren, genetikbiliminin temellerini atan İskoçyalı botanikçi – İlaç. 2. Elektrik akımında şiddet birimi – Belediye – Bir işin yapıldığı an, sıra. 3. Kalayın simgesi – Ümit – Protein sentezine yardımcı olan asit türü. 4. Özür dileme – Bitkilerin çürümesiyle oluşan koyu renkte organik toprak – Boru sesi. 5. Lale bahçesi – Boyun eğen – Akciğer. 6. Japonya’da bir ada – Sınır nişanı. 7. Radonun simgesi – Aile evi – Eziyet – Kenar süsü. 8. Galyumun simgesi – Yararlı, iyi, güzel şeyler – Cl simgeli element. 9. Radyan (kısa) – Kargış – Kars yakınındaki ören yeri. 10. “It’s Now or ...” (Elvis Presley şarkısı) – Dar – Bir bağlaç. 11. Anlam – Logos – Bir hastalık adı. 12. Tarla sınırı – Sahip – Öpücük – Lantanın simgesi. 13. Aktinyumun simgesi – Sevinç, kıvanç. 14. Dışsatım – İri taneli bir kara üzüm cinsi. 15. Kırgız destanı – Pozitif elektrot – Seher vakti. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Termometreyi de bulan İtalyan matematikçi, CBT 1495/13 Kasım 2015 ilginç SORULAR Ufuk Kızıllığı SORU 1: Çeşitli kaynaklarda gündoğumu ve batımında ya da ayın doğuşu, batışı veya tutulmasında kırmızıya yakın renk oluşumunun nedeni, atmosferdeki ışık kırılması ile açıklanıyor. Bunun tamamen yanlış olmadığını fakat daha çok ” ışık ısısı “ ile ilgili olduğunu düşünüyorum. Bu doğru mu? YANIT: Doç. Dr. Hasan Hüseyin Esenoğlu, İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü Astrofizik Anabilim Dalı. Burada anahtar kelime “ısı”dır, bilimci bunu enerji olarak görür. Enerjinin ifadesi de “dalgaboyu” dur. Isı düşükse yaydığı enerjinin dalgaboyu uzundur ve renk olarak da kırmızıdır. Isı yüksekse yaydığı enerjinin dalgaboyu kısadır ve renk olarak mavidir. Güneş ışığının atmosferimize girmeden önceki enerjisi ile atmosfere girdikten sonraki enerjisi aynı değildir. Güneş enerjisinin bir kısmı atmosfere aktarıldığından atmosferi geçen Güneş enerjisi azalmıştır. Astronomik olayların özünde bu azalan enerji yani “ısı” azalması veya kırmızıya kayma/kızıllaşma vardır. Renk astrofizikte ısı/enerji parametresidir (belirteci), en sıcak gök cisimlerin renkleri beyazmavi iken Güneş gibi soğuk gök cisimleri kırmızı görünümlüdür... Genelde evrenin en küçük yapı taşları olan galaksiler gibi uzak kozmolojik nesnelerde görülen “kırmızıya kayma” olayı vardır ki, normalde parlak olması gerekirken bizden uzaklaştığı için enerjisi uzaklığın karesi ile azaldığından rengi kırmızıya kaymıştır... Resim çekerken ortam ışık yetersizse flaş yanar, makineden çıkan ışık az ötedeki görüntüyü aydınlatır, ancak çok uzakları aydınlatmasını da bekleyemeyiz sözünü ettiğimiz ters kare yasasından dolayı... fizikçi ve gökbilimci – Çin satrancı – Akdeniz bitki örtüsü. 2. Madagaskar’ın plaka işareti – Radyumun simgesi – Şey, nesne – Hektometrenin kısa yazılışı. 3. Yunan alfabesinin beşinci harfi – “Chris ...” (şarkıcı) – Antrakt. 4. Genizden konuşan kimse – Aynı adla anılan kök sapları baharat olarak kullanılan ıtırlı bir bitki. 5. Müstahkem yer – Pierre Loti’nin bir romanı. 6. Bir gezegen adı – Radar (kısa) – Soğurma, emme. 7. Işık şiddeti birimi – Bolero yapıtının bestecisi – Sonsuzluk. 8. Siirt’in bir ilçesi – Beyaz bir element. 9. İnsanın yaradılış özelliği – Erotik yapıtlarıyla tanınan; ABD’li kadın yazar. 10. Disprosyumun simgesi – Su – Lokmanruhu – Avrupa para birimi. 11. Simge, sembol – Hayvanlarda semizlik – Işıltı birimi. 12. Göze takılan mercek – Üzerine yazı yazılan tabaklanmış ceylan derisi – Pulat. 13. Nazi Hücum Kıtası – Arjantin’in plaka işareti – Bir nota – Tazeliği geçmiş olan. 14. Genişlik – Titanın simgesi – Suyun herhangi bir noktadaki derinliğini ölçmek, dip tabakaların yapısını incelemek için kullanılan araç – Otlar. 15. Kocası Pierre ile birlikte polonyum ve radyum adlı radyoaktif elementleri bulan, 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Polonya 1 E M İ L E B E R L İ N E R L asıllı Fransız 2 TONOZ DO L İ DAK İ kimyager – 3 İ Z S İ KORSKY Ş ER 4 E O S YA OT ENOLA Doğalgazın 5 N L DEVE RE T İ ME önemli bir 6 N E B A T AF İ Ş FORA 7 E bileşeni. EV S TOK FAN R 8 9 10 11 12 13 14 15 Dolu ne zaman yağar? SORU 2: Geceleri dolu yağmaz  mı? Yağmazsa neden? YANIT: Dolu, ısınarak yükselen havanın soğuk katmana ulaşması ile buzlanması ve dolu olarak yeryüzüne düşmesi/yağması olayıdır. Dolu yağışını sıcaktan soğuğa doğru bir döngü olarak düşünelim. Sıcaktan soğuğa döngüsü/dolu yağışı atmosferde sık meydana gelir, ancak yeryüzüne düşme esnasında sıcak hava ile karşılaşınca erir. Güneş tüm gün boyunca yeryüzünü ısıtmasıyla gökyüzüne sürekli sıcak hava bulutu gönderilir. Güneş ışıması aynı zamanda atmosferi etkilediğini de düşünelim. Güneş’in buharlaştırdıkları biriki bin metre yüksekliklerde soğuk hava katmanında doluya dönüşür. Güneş battıktan sonra, özellikle gecenin ilerleyen saatlerinde, yeryüzünün ısınması gündüze göre artmayacak tersine soğuyacaktır. Soğuk hava yükselemeyeceğinden dolu oluşturacak olan bulut miktarı azalacaktır, yani gece vakti dolu yağışı üretimi olmayacaktır. Güneş battıktan sonra atmosferin Güneş ışımasından etkilenmesi de kesilecektir. Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu L E N O İ R İ NY İ NE L AKKA K AH AL İ İ VAY DAKA SEM T T OT RE K S İ E T R E L RE F İ A OL TRA ALOR N Z İ R Z T E T ES İ Y SA PAN HOM İ UR K İ R AMAN YAYA E J M K düşün BUL TEK BAŞINA  Hazırlayan: Naim Uygun [email protected] 1493. sayıdaki “Beyaz Toros” isimli bilmecenin yanıtı: 754 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Ender Aktulgaİstanbul, Celal Erelİzmir, Timur Hakan Barakİstanbul, Güngör Bingölİstanbul, Ahsen Canatİzmir, Yücel GünDenizli 1 Kasım 2015’te yapılan milletvekili seçiminde AKP 317, CHP 134, HDP 59, MHP 40 milletvekili çıkardı. Bu sonuca göre AKP tek başına iktidar oldu. Bu 4 partinin aldığı milletvekili sayılarını yan yana yazıp on basamaklı bir sayı elde ettim : 3171345940 Bu on basamaklı sayıdaki rakamlardan, tamkare olan 8 basamaklı sayılar oluşturup  bu sayıların kareköklerini buldum. SORU: Bu kareköklerden hangisi asal sayıdır?