Katalog

GELECEKBİLİM 2025’te dünyayı değiştirecek 10 inovasyon Uluslararası haber ajansı Thomson Reuters 30 Temmuz tarihinde “2025’te Dünya: Tahmini 10 İnovasyon” başlığı altında bir rapor yayımladı. Rapor, bilimsel literatürden ve patent verilerinden yararlanarak 2025 yılında bilim ve teknolojide neler olabileceği konusunda 10 inovasyon tahmini yürütüyor. olan bu malzeme doğaya karışabilecek. Kentleri, sahilleri, denizleri kirleten, doğaya karışmayan toksik plastikpetrol ambalajları gelecek 10 yıl içinde ortadan kalkacak. Yiyecek, ilaç, elektronik, tekstil veya tüketici ürünlerinin ambalajı bundan böyle selüloz türevi ürünlerden yapılacak. A nalistler bu tahminleri bilimsel bir tabana oturtmak için Thomson Reuters Web of Science’daki atıf sıralaması analizinden ve Derwent World Patent Index’indeki küresel patent verilerinden yararlandılar. Bu iki kaynaktan elde ettikleri bilgileri çok hassas bir elemeye tabi tutarak, gelecekte devrim yaratma potansiyeline sahip inovasyonları belirlediler. Bu çalışmadan elde edilen sonuçlara göre 2025 yılını şekillendirecek 10 inovasyon şöyle: sıyla sağlık harcamaları üzerinde büyük yük oluşturan bu hastalıkların genetik müdahale yoluyla önlenmesi büyük rahatlık sağlayacak şekilde yetiştirilecek. Üç boyutlu ekranlar, hiperspektral görüntüleme teknikleri ile birlikte kullanıldığında hastalıklı ekinler, tüketim aşamasına gelmeden erken evrede teşhis edilebilecek. Hastalıklı ekin sorunu ortadan kalktığı için fiyat dalgalanmaları ve yiyecek azlığı gibi sorunlar geçmişte kalacak. hastaya uygulanan nanosondalar sayesinde çok daha uzun erimli ve hassas veriler elde edilebilecek. Mikrototal analiz sistemleri pek yakında teşhiste çok daha büyük hassasiyetlerin sağlanmasına yol açacak. Tekhücre analizi şu anda araştırma evresinde. Ancak yakında yaygınlaşacak ve geleneksel yöntemlerin yerine geçecek. Büyük Veri gelecek 10 yıl içinde topluma mal 8 KANSER TEDAVİLERİNİN TOKSİK YAN ETKİLERİ AZALACAK İlaçlar o kadar gelişecek ki, hedef proteinlere bağlanabilecek; gerekli mekanizmayı harekete geçirebilecek hassasiyete ulaşacak. Böylece toksik kimyasalların hastayı güçten düşüren etkisi büyük ölçüde azaltılabilecek. Şirketlerin Büyük Veri teknolojileri sayesinde müşterilerine kişiselleştirilmiş hizmet vermesi gibi yaşam bilimleri de hedefe yönelik ve hassas tedavi yöntemleri geliştiriyor. 2 DÜNYANIN EN BÜYÜK ENERJİ KAYNAĞI GÜNEŞ OLACAK Güneş enerjisini toplama, depolama ve dönüştürme teknolojileri o kadar gelişecek ve verimli bir 1 BUNAMA VE ALZHEİMER AZALACAK İnsan genomunun her geçen gün biraz daha anlaşılır hale gelmesi, 2025 yılında pek çok hastalığın tedavisini mümkün kılacak. II. Dünya Savaşı’ndan sonra doğanlar, 2025 yılında 80’lerine yaklaşacakları Dünyadaki yaşamın yapıtaşları olan RNA, DNA ve proteinler ile bunların rolleri gelecek 10 yıl içinde daha iyi anlaşılacak. Biyolojik yapıtaşlarının daha iyi anlaşılmasıyla genomikdüzeltmeveDNA onarımı, yalnızca bakteri ve sıçanlar üzerinde değil, insanlar üzerinde de uygulanabilecek. İnsan genom mühendislik platformu sayesinde, insanlarda hastalıklara yol açan genlerin değiştirilmesinin yolu açılacak. Böylece tip I diyabet ve diğer metabolik hastalıkların önlenebilmesi mümkün olacak. 5 ELEKTRİKLİ HAVA TAŞIMACILIĞI GELİŞECEK Çok hafif hava araçları mühendisliği ile yeni akü teknolojilerinin birleşmesi elektrikli araç ulaşımının yolunu açacak. Bu inovasyonlar hem hava, hem de kara ulaşımında devrim yaratacak. 2015 yılında A noktasından B noktasına gitmek bugünkünden çok farklı bir nitelik kazanacak. Otomobiller ve uçaklar varolmaya devam etse de daha akıllı olacak, akü ile çalışacak, daha uzun mesafelere gidebilecek ve çok daha hafif olacak. Bugün bildiğimiz dijital dünya 2025’te çok ilkel ve basit kalacak. Bugün elektroniğe dayalı bir yaşantımız olduğunu düşünüyorsanız, daha hiçbir şey görmemişsiniz demektir. Geliştirilmiş yarıiletkenler, grafenkarbon nanotüp kapasitörler ve 5G teknolojisi sayesinde kablosuz iletişim her yeri ve her şeyi kapsama alanı içine alacak. Her isteğimize, her talebimize yanıt veren otomobil ve evlerden, kendi kendine düşünebilen cihazlara, kıtalara, en ücra köşelere dek her şey birbirine bağlanacak. Öyle ki bir gün gelecek koskoca Afrika kıtasının tümü dijital olarak bağlanacak. Karbon nanoyapılar ve karbon tabanlı nanokompozitler bu dönüşümün lokomotifi olacak. Karbon nanokompozitler süper–kapasitif elektrotlar olarak kullanılabilecek. Ve bu süperkapasitörler, ileride kullanılmak üzere sınırsız enerji depolayabilecek. Ultradijital ve tepki veren bir dünyada yaşayacağız. Bu dünyada insanlardan çok, cihazlar ve eşyalar internet ile bağ kuracak. edilecek. Böylece tıbbi araştırmacılar ve doktorlar bu verilerden yararlanacak. 2025 yılında insanların doğar doğmaz DNA haritaları çıkartılacak ve her yıl kontrolden geçirilerek, herhangi bir değişiklik olup olmadığı tespit edilebilecek. 10 IŞINLANMA TEST AŞAMASINA GETİRİLECEK Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’nda üretilen Higgs Bozonları’nı daha iyi anlamak için kullanılan kinematik teknikler o kadar geliştirilecek ki, kuantum ışınlama (teleportasyon) standart bir uygulama haline getirilebilecek. Ünlü Uzay Yolu dizisinde sık sık kullanılan bu kavram, 21. yüzyılda artık eskisi gibi çok uzak bir hayal olmaktan çıkacak. CERN’deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’nda (LHC) 2013 yılında elde edilen başarıdan sonra Higgs Bozonları üzerindeki araştırmalara hız verildi. Aslında bu konu üzerindeki yayınlar 2014’teki temel fizik alanında çok sık karşımıza çıkıyor. LHC’de üretilen parçacıkları daha iyi anlamak için geliştirilen ölçüm teknikleri yeni kinematik teknikler sayesinde devrim yaratacak nitelikte. Kinematik, (Yunanca kinema, hareket),  cisimlerin hareketlerini, bu ha reketlere neden olan ya da bu hareketler sonucunda oluşan kuvvetlerden bağımsız olarak inceleyen fizik dalıdır Reyhan Oksay http://sciencewatch.com/sites/ sw/files/m/pdf/World2025.pdf 4 YİYECEK AZLIĞI VE FİYAT DALGALANMALARI TARİHE KARIŞACAK hale getirilecek ki, güneş gezegenimizin birinci ve tek enerji kaynağı haline gelecek. Fotovoltaik teknoloji, kimyasal bağlama, fotokatalistler ve üç boyutlu nanoölçekli heteorokavşaklar (iki farklı yarıiletken arasındaki kavşak) alanlarında kaydedilen gelişmeler sayesinde güneş enerjisi yalnızca çevre dostu olduğu için değil, ucuz ve verimli olduğu için tercih edilecek. Bir kere güneş enerjisinin toplanması daha verimli olacak. Bu enerji istenildiği zaman kullanılmak üzere depolanabilecek; dönüştürülmesi kolaylaştırılacak. Solar termal ve solar fotovoltaik enerji, binaları ve suyu ısıtacak, ev ve ofislerdeki elektrikli aletleri çalıştıracak, fabrikalara enerji sağlayacak. Aydınlatma teknolojilerindeki ve görüntüleme tekniklerindeki ilerlemeler, tohum modifikasyonu ile birleştiğinde kapalı yerlerde tarım yapılabilecek. Ayrıca hastalıklı ürünleri erken evrede tespit etmek kolaylaşacak. Aydınlatma teknolojilerindeki ve görüntüleme tekniklerindeki devrim niteliğindeki buluşlar gelecek 10 yılda hayal sınırlarını aşan gelişmelere zemin hazırlıyor. Organik Işık Yayan Diyotlar (OLED), LCD ve plazma teknolojileri, hiperspektral görüntüleme ile birlikte kullanıldığında bitkilerden bütün bir yıl boyunca ürün almak mümkün olacak. Böylece dünyadaki 8 milyon insan doyabileceği gibi, geleneksel tarımın bugün çevre üzerinde yaratmış olduğu olumsuz etkiler ortadan kalkacak. 2025 yılında genetiği değiştirilmiş organizmalar kapalı yerlerde hızlı ve güvenli bir şekilde yetiştirilebilecek. Ekinler hastalıklara karşı direnç geliştirecek. Ve belirli dalgaboylarında daha verimli olacak CBT 1433/10/5 Eylül 2014 6 HER ŞEY, HER YERDE DİJİTAL HALE GELECEK Her şey, her yerde dijital olarak birbirine bağlanacak. Ve her şey hepimizin ihtiyaçlarına ve beğenilerine tepki verecek. Mikrototal analizi (tekhücre analizi) ve nanoteknolojideki gelişmeler, Büyük Veri teknolojileri ile birleştirildiğinde her çocuğun doğar doğmaz DNA haritasının çıkartılmasını mümkün kılacak. Kan tahlilleri yakında tarihe karışacak, çünkü CBT 1433/11/ 5 Eylül 2014 için, ileri yaşlarda karşılaşmaları muhtemel hastalıkların tedavisine ayrılan fonların arttırılması yönünde büyük çaba harcıyor. Halihazırdaki nörodejeneratif hastalık araştırmaları, hastalığa yol açan kromozomların saptanmasına yöneliktir. Bu çalışmalar genetik çeşitliliğin anlaşılması, dolayısıyla da Alzheimer gibi pek çok yaşlıyı etkileyen genetik bozuklukların onarımı için yaşamsal önem taşır. Hastalar üzerinde çalışmalarını sürdüren bilim insanları, FTD (bir tür bunamaautosomal dominant frontotemperol dementia) ve ALS (amyotrophic lateral sclerosis) gibi beyni ve beyin sapını tutan hastalıklara yol açan spesifik kromozomları ayrıştırmayı başardılar. 2025 yılında bunama ve Alzheimer gibi hastalıklara yol açan genetik mutasyonların tespitinin kolaylaşacağı düşünülüyor. Dolayısıyla hasta sayısında büyük düşme yaşanacak. Dünya nüfusu sürekli olarak yaşlanıyor. Dolayı 3 TİP 1 DİYABET ÖNLENEBİLECEK İnsan genom mühendisliği gerçek olacak; böylece hastalıklara yol açan genlerin değiştirilmesinin yolu açılacak ve bazı metabolik hastalıklar önlenebilecek. Tip 2 diyabet gibi tip 1 diyabet ve diğer metabolik hastalıklar 2025 yılında önlenebilecek. Ancak bu sonuca erişmek diyet ve egzersiz yoluyla olmayacak. RNA güdümlü (RNAguided) mühendislik alanındaki gelişmeler öyle bir düzeye erişecek ki, insan genom mühendislik platformu ortaya çıkacak. Lityumiyon piller, tersine döndürülebilir hidrojen depolama seçenekleri, yakıt hücrelerindeki nanomalzemeler ve incefilm pilleri gibi karbon kaynaklı olmayan yakıtların çoğalması bu gidişatı hızlandıracak. Bugünkü kaynaklara oranla daha fazla enerji depolayabilen dağıtık (distributed) enerji kaynakları, ulaşım araçlarının yaygın enerji kaynağı haline gelecek. Hafif uçaklar ve otomobiller yeni, geliştirilmiş lityumiyon pilleri ile çalışacak. Bu uçaklar ayrıca ağırlıklarını azaltacak yeni malzemelerden yapılacak ve motorları süperiletken teknolojilerden yararlanacak. Mikroticari uçaklar kısa mesafelerde iş görecek. Bu yeni uçaklar daha dar alanlara inebilecek ve kalkabilecek. Ayrıca 21. yüzyılda her yetişkin pilot ehliyeti almak zorunda kalacak. % 100 doğaya karışabilen nanoselüloza dayalı biyonanokompozitler gelecek 10 içinde petrol bazlı ambalajların yerini alacak. Son yıllarda biyonanokompozitler ve nanoselüloz kullanımına yönelik araştırmalar hız kazanmış durumda. 2025 yılında bu malzemeler ambalaj sanayinin değişmez tercihi olacak. Nanoselüloz, nano boyutlu selüloz elyaftan oluşur. Başka bir deyişle yalancıplastiktir. Biyonanokompozitler biyolojik maddelerden elde edilir. Bunlar biyokütle veya bitki türevleridir. 2025 yılında yaygın olarak kullanılacak 7 PETROL BAZLI AMBALAJLAR TARİH OLACAK Kişiselleştirilmiş tıbbi tedavi yeni bir şey değil. Yılladır ilaç sektörü spesifik molekülleri hedef alan terapilere ağırlık veriyor. Bugün geliştirilmiş pek çok yeni ilaç, bir hastalığın spesifik bir türünü hedef alabilecek yetenekte üretiliyor. Spesifik gen mutasyonları ile ilgili bilgilerimiz o kadar gelişecek ki bilim insanları ve doktorlar bu spesifik gen mutasyonlarını tedavi edebilecekler. Bunlara örnek HER2 (meme kanseri), BRAF V600 (melanom) ve ROS1’dir (akciğer kanseri). Buna ilave olarak antikor üretimindeki gelişmeler bazı kanser türlerinin tedavisinde çok büyük ilerlemeler ve iyileşmeler sağlayabilir. Böylece hastalar rahatsız edici, vücudu halsiz bırakan toksik yan etkilerden kurtulacak. 9 DOĞAN HER BEBEĞİN GEN HARİTASI ÇIKARTILACAK GELECEKBİLİM