Katalog

HAFTALIK BULMACA 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA 1. 1903’te yeni araba fabrikasıyla seri üretim tekniğini getiren sanayici – Rey – Ateş. 2. Alkol – “Felix …” (1899’da, ateş düşürücü ve ağrı kesici Aspirin’i mükemmel hale getirip piyasaya çıkaran Alman kimyager). 3. Mikropla bulaşan hastalıklar – Kalp atışlarındaki düzensizlik ve eşitsizlik. 4. Ateş – Trinidat ve Tobacco’nun plaka işareti – Yergi – Bağışlama. 5. Felsefeden bir durumdan başka bir duruma geçişe verilen ad – SLE olarak da bilinen hastalık – Aşıboyası. 6. İnandırma, kandırma – Bir birimin bölündüğü eşit parçalardan biri ya da birkaçı – Kıta (kısa). 7. Kalsiyumun simgesi – Güzel kokulu bir madde – Bazı cisimlerin, kendileri değişikliğe uğramadan başka maddeler üzerindeki kimyasal etkiyi hızlandırması. 8. “… Usta” (Masonluğun simgesi olan, Süleyman Tapınağını yapan duvar ustası) – Yankı – O yerde. 9. Hektometre (kısa) – İsviçre ve Fransa’da akan bir ırmak – Kısırlık, verimsizlik. 10. Buluş – Yasaklama – Şöhret. 11. Riziko – Alanı geniş – ABD doğumlu İngiliz şair Eliot’ın önadlarını simgeleyen harfler. 12. Üç anlamındaki önek – Voleybolda servis kullanan taraf – Bir kömür türü. 13. Necati Cumalı’nın bir romanı – Hor görülen, aşağılanan – Ekokardiyografinin kısa adı. 14. Luc Besson’un bir filmi – Ezanla ilgili. 15. Olgunluk sınavı – Sıçramış, fırlamış. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. 1885’te, elektromanyetik dalgaların varlığını gösteren Alman fizikçi. 2. Sicilya’daki yanardağ – Başka bir şeyin yerine geçen – Peri kuşu. 3. Eskİ Mısırlıların mumyaları korumak için kullandıkları, sodyum hidratlı doğal karbonat – Aşırı sıcaktan ya da terlemekten vücutta oluşan küçük pembe kabartılar. 4. Protein sentezine yardımcı olan asit türü – “Jean Baptiste …” (ilk büyük botanikçi) – Yapma, etme. 5. Heykel – Yok etme – Bir tendon türü. 6. Sinek, sivrisinek gibi böcekleri öldürmek için havaya püskürtülen ilaç – Kilosaykıl (kısa) – Kulak iltihabı – Japonya’da kullanılmış eski bir hacim ölçüsü birimi. 7. Kar ayaklığı – Asya’daki büyük göl. 8. Bir maymun türü – “Kabak …” (bir halk çalgısı). 9. Bir nota – Harekete hazır, tetikte – Spielberg’in bir bilimkurgu filmi – Yakup Peygamber’in karısı. 10. Satılan bir malın cinsini, miktarını, fiyatını bildiren ve satıcının alıcıya verdiği hesap pusulası – Çözümleme. 11. Çiçekleri çeşitli böcekleri andıran bir çiçek türü – Kalın ve gür ses – İngilizce “leylak”. 12. Eski İskandinav mitolojisinde, evrenin yaradılışında oluşan ilk canlı – Esmer – Bir soru sözü. 13. Astatin simgesi – Başkasının sırtından geçinme – Karamsarlık. 14. Şifa bulmak – Özdeş. 15. Salgı – “Sharon …” (aktris). 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 ilginç SORULAR Beynin % 10’unun kullanıldığı efsanesi Soru: Son günlerde vizyona giren Luc Besson’ın Lucy isimli filminde öne sürülen insanların beyninin % 10’unu kullandıkları iddiasının bilimsel dayanağı var mı? Yanıt: Lucy, standart bir insanın beyninin yüzde 10’unu kullanabildiği sözdeteorisinden yola çıkarak, bu oranın artması durumunda elde edebileceği güçleri ve yapabileceklerinin sınırını sorguluyor. Yönetmen film boyunca, Scarlett Johansson’ın hayat verdiği Lucy karakterinin beynini kullanma kapasitesini anbean artırıp seyircisini gittikçe fantastikleşen bir evrenin içine sürüklüyor. Allen Beyin Bilimleri Enstitüsü’nden Christof Koch, “Bu biyolojinin en yaygın yanılgılardan biridir” diyor. Sinirbilimcilere göre ortalama sağlıklı bir beyinde işlevsiz bölge bulunmaz. Yalnızca hasar gören beyinlerde “uykuda olma” durumu ortaya çıkabilir. Bazı “akıllı ilaçlar” bellek veya dikkat gibi birtakım beyin fonksiyonlarını güçlendirir; ancak hiçbir zaman kullanılmayan bir devreyi kullanılır hale getiremez. Yüzyıldır gündemden düşmeyen “% 10 efsanesi”, sinirbilimcilerin tüm açıklamalarına karşın hâlâ popülaritesini koruyor. Dolayısıyla Lucy ve daha önceki Limitless ve Trancendence gibi filmlerde kullanılan bu tema heyecan uyandırmaya devam ediyor. EFSANENİN KAYNAĞI Bu efsanenin çıkış noktası beyin araştırmalarının ilk dönemlerine uzanıyor. O dönemlerde araştırmacılar deneklerin beyinlerinin farklı bölgelerine elektrotlar yerleştirip ne olduğunu izliyorlardı. Akım verildiğinde kasların ancak korteksin % 10’una yanıt verdiğini görünce korteksin % 90’ının “sessiz” olduğu sonucunu çıkarttılar. Oysa bugün bilim insanları beynin büyük bir bölümünün motor tepkilerine değil, bilişsel fonksiyonlara ayrılmış olduğunu biliyor. Beyin, 100 milyar nöronun yanı sıra sürekli olarak kullandığı diğer hücre tipleri içerir. Beynin en ufak bir bölgesi kaza sonucu hasar gördüğü zaman insanların sakatlandığı da biliniyor. BEYİNDEKİ TÜM BÖLGELER AKTİF Beynin hangi bölgesinin, ne zaman ve nasıl çalıştığı konusunda bilim insanlarının en büyük yardımcısı fonksiyonel manyetik görüntüleme teknolojileri. Ne yapıyor olursak olalım beyin taramalarından anlaşıldığı üzere beyin her zaman aktiftir. Bazı bölgeler, bazı zamanlarda diğerlerine göre daha aktiftir. Kısaca bir beyin hasarı söz konusu değilse, çalışmayan beyin bölgesi yoktur. Örnek vermek gerekirse, bir masada oturup yemek yiyorsanız, bacaklarınızı kullanmıyorsunuz demektir. Yalnızca kaşığı ağzınıza götürmeye, lokmayı çiğnemeye ve yutmaya odaklanmışsınızdır. Ancak bu, bacaklarınızın çalışmadığı anlamına gelmez. Kaldı ki bacaklarınızı kıpırdatmıyor olsanız dahi, kan dolaşımı devam ediyordur. Dolayısıyla beyinle ilgili daha pek çok şey bilinmese de, beynin hiçbir yerinde gizli, ekstra bir potansiyelin söz konusu olması mümkün değildir. 1429. sayıdaki “Mavi Deltoid” isimli bilmecenin yanıtı: 55.68 birim Bilmeceyi doğru çözenler: Sebahattin BektaşSamsun, Aydın BingölAnkara, Ahmet Çetinbudaklarİzmir, Veli AkarsuZonguldak, Yücel GünBurhaniye, Mustafa Akayİstanbul, Fethi Kutmanİstanbul, Selma Karabulutİstanbul 1428.sayıdaki bilmeceyi doğru çözenler: Ender Aktulgaİstanbul T T R E V İ T H İ C K İ S L İ Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu ORR İ CE L L İ TABU UAM İ T İ YAT RAN T İ SN ROSEBUD N Y A S A NOMO S B LMEK S F NAREKE HAL ES AR D İ KEY ANE PARAF İ N S İ S KAAMA A ADA Y AL EB AD İ YÖ E F E ANAGRAM NA L E AN TR İ YAS SE TH MG E A L J J İ L E T A PES İ F İ K HAT EM İ E ER İ S İ N T İ OL RON İ K PARAKE T E düşün BUL Ender Aktulga eaktulga@gmail.com Geçen gün Alp, Yiğit, Füsun ve ben King oynadık.  Bilen bilir, King’deki oyunlardan biri de ‘kupa almaz’dır.  Nasıl oldu bilemedim, 1 ile 9 arasındaki dokuz kupayı da ben aldım.  Tam o sıra bir çay molası verildi.  Ben de üzüntümü yatıştırmak için olsa gerek, önümdeki dokuz kupa kartının içinden gelişi güzel seçtiğim x kartını yan yana dizerek bir sıra oluşturdum. Geri kalan y kartla da ikinci bir sıra oluşturdum. x kartın, değerlerinin çarpımını hesapladım. y kartın, değerlerin çarpımını da hesapladım. İki çarpımdan küçük olanını büyüğünden çıkardım. Asal bir sayı çıktı. SORU: Çıkan asal sayı kaçtı? KING CBT 1431 16 /22 Ağustos 2014