Katalog

BİLİM DÜNYASINDAN SON ARAŞTIRMALAR Organ nakli için kan testi kötüleşiyor, diyor Kiel Üniversitesi’nde Thomas Bosch (Nature Communications). İki tatlı su polipi türünde tümörlü hayvanlar saptanmış ki bu da bu tür urların ilkel ve eski hayvan türlerinde de görüldüğünü kanıtlıyor. Kanser çağımızın bir hastalığı değil. Hücrelerin hata yapma özellikleri uzun süredir var diyor araştırmacı. Analizler ayrıca tatlı su poliplerindeki bulaşıcı tümör hücrelerinin de tümörlerin gelişmesine neden olduğunu bulmuşlar. Kanser hücrelerinin invaziv özellikleri de çok eskilere uzanıyor. Basit canlılardaki urların analizleriyle, kanser oluşumunun temeli açıklanabilir. Tatlı su polipleri filogenetik açıdan çok eski hayvanlardır. Basit yapılı ısırgan canlılara dahil olan polipler, kıyılarda, su diplerinde, açık denizde ve tatlı sularda yaşar. tespit edilmiş ve bunlardan 385’inin Ebola virüsünden kaynaklandığı kanıtlanmış. Bugüne kadar toplam 350 ölüm vakası söz konusu ki bu yüzde 62’lik bir ölüm oranı demek. Virüs en çok da salgının başladığı Gine’de etkili oluyor. Ebola, kan ve diğer beden sıvılarıyla bulaşıyor. Virüsü taşıyan kişilerde ateş ve kas ağrıları ve ishal görülüyor. İlerlemiş vakalarda ise iç kanama meydana geliyor ve organlar iflas ediyor. Bazı virüs tiplerinde hastalık %90 ölümle sonuçlanıyor. Halihazırda ne aşı ne de tedavi olanakları bulunuyor. Virüs bugüne kadar sadece Orta Afrika’da ortaya çıkıyordu. Fakat bu yılın başından itibaren Batı Afrika’da da git gide yaygınlaşıyor. Her organ nakli tehlikeyi de beraberinde getirir. Özellikle de bağışıklık sisteminin reaksiyon göstermesi organ naklinin uzun vadeli başarısını bağlıdır. Yeni bir yöntem şimdi ret reaksiyonunu görünür kılarak, biyopsileri gereksiz kılacak. Yöntem, alıcının kanında dolaşan kalıtımdaki bağışçı DNA’yı analiz ediyor. Stanford Üniversitesi bilim insanlarının “Science Translational Medicine” dergisindeki araştırmalarına göre, yeni test kalp nakli olan hastalarda ret reaksiyonunu, biyopsiye kıyasla beş ay erken uyarmış. Organ naklinin başarısı, alıcının bağışıklık sisteminin, yabancı beden dokusuna ne şekilde reaksiyon göstereceğine bağlıdır. Ret reaksiyonunun güvenirli ve erken tanısı, organ nakli olan kişilerin uzun süre hayatta kalabilmeleri için kaçınılmazdır diyor Stephen Quake ve Kiran Khush. Bir ret reaksiyonu tehlikesinde mesela ilaçlar bağışıklık sistemini baskılayabilir, ama bazen de yeni bir organ nakli de gerekebilir. Doktorlar riski ortadan kaldırmak için değişecek organa biyopsi yapar. Oysa yeni yöntem, alıcının kanındaki hücresiz verici DNA’sını (cfdDNA: cellfree donorderived DNA) analiz ediyor. Bağışlanan organın bağışıklık sistemi tarafından öldürülen hücreleri, kanda kalıtım bırakıyorlar. Kandaki verici DNA seviyesi yükseldiğinde, bu ret reaksiyonu tehlikesine işarettir. Yöntem, daha küçük araştırmalarla sekiz hastada test edildi. Son araştırmada ise kan testi aralarında 21 çocuğun da bulundu 66 kalp nakli hastasında ayrıntılı test edildi. Bağışçı ve alıcının kalıtımı arasındaki küçük farklılıklar saptandı. Kan testi 24 hastada daha sonra ortaya çıkan orta ve şiddetli ret reaksiyonlarını, doku örneği testine kıyasla beş ay önce göstermiş. Bu erken teşhis nakledilen organda meydana gelecek (iyileştirilemez) zararları önleyebilir. stres altında bırakılan farelerle gerçekleştirilen deneylere dayanıyor. Akyuvarlar veya lökositler bir yerde enfeksiyonlarla mücadelede önemlidir, ama çok fazla lökosit bulunduğunda ve bunların yanlış yerlerde birikmesi zararlı olabiliyor. Stres ve kalpdolaşım hastalıkları arasında ilişkinin bulunduğu uzun bir süredir biliniyordu, araştırmacıların amacı etki mekanizmalarını daha iyi anlamaktı. Bu amaçta, ölüm ve kalım arasında karar vermek zorunda kalan ve bu yüzden yüksek stres seviyesine sahip 29 yoğun bakım çalışanı incelendi ve tres ve bağışıklık sistemi arasında bir bağlantı saptandı. Stresin artması daha fazla akyuvar üretimine neden oluyor. Yüksek akyuvar üretiminin olumsuz sonuçlarıysa, diğer risk faktörleriyle ilintili. Özellikle de damarlardaki kan akışı iyi olmayan arteryozskleroz (damar sertliği) hastaları büyük tehdit altında. Kalpdolaşım hastalıklarının ortaya çıkmasında etkili diğer faktörler ise yüksek kolesterol değeri, yüksek kan basıncı, sigara içimi ve genetik durum yer alıyor (Nature Medicine). Batı Afrika’da 350 kişi Ebola virüsü yüzünden yaşamını yitirdi, hastalananların sayısı durmadan artıyor. Hastalığın yayıldığı Ebola salgını durdurulamıyor Kanser tümörlerine ilkel ve eski hayvan türlerinde, tatlı su polipleri gibi basit canlılarda bile kanser tümörleri gelişebiliyor. Hastalanan hayvanların durumu iyice En basit çokhücrelilerde bile kanser görülebiliyor bölge büyümeye devam ederken, doktorlar çaresizler. Sınır Tanımayan Doktorlar’ın yardım organizasyonuna (MSF) göre Batı Afrika’daki Ebola salgını kontrol edilemez durumda. Salgın daha önce görülmediği kadar büyük bir bölgeye yayılmış. Gine, Liberya ve Sierra Leone gibi bölgelerde şu sıralar altmış bölgede çok sayıda hasta bulunuyor. Hastalığın bu bölgelerde yayılmış olması diğer bölgelere yayılma riskini doğurdu diyor MSF yöneticisi Bart Janssens. Yardım organizasyonu salgınla mücadelede artık sınırlara dayanmış durumda. Dünya Sağlık Organizasyonu’nun (WHO) son verilerine göre üç Afrika ülkesinde bu yılın başından itibaren hemorajik ateşle ilgili 567 vaka Neandertal insanının sadece et yediği sanılıyordu. Oysa yeni dışkı analizleri sonucunda insanın eski akrabasının 50.000 yıl önce yeşillik de tükettiği ortaya çıktı. Doğu İspanya’daki El Salt mağaraları 50.000 yıl öncesine tarihlendirilir. Bu yüzden de oradan alınan toprak örnekleri insana ait en eski atıklar olarak bilinir. Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde (MIT) Ainara Sistiaga ve ekip, kalıntılarda, et ve bitki tüketimi için tipik olan maddeleri inceledi. Et için tipik olan madde, kolesterolün sindirimi sırasında oluşan koprastanoldur. Bitkiler için de 5stigmastanol dikkate alınır. Analizlere göre Neandertal önemli ölçüde etle beslenmiş ama bitkisel beslenmeye işaret eden kanıtlar da var ve modern insandan bile daha fazla bitki tüketmiş Neandertal insanının yemek listesinde bitki de varmış Sürekli stres altında bulunan insanların kalp ve beyinlerinde, dolaşım riski meydana gelme riskinin daha yüksek olduğu inancı, kanıtlandı. Kronik stres ve kalp enfarktüsü ve inme arasındaki bağlantının gerçekliğine bir adım daha yaklaşıldı. Harvard Tıp Okulu sistem biyologu Matthias Nahrendorf, kronik stresin daha fazla akyuvar üretimine neden olduğunu açıkladı. Bu durum topaklanmaya ve bunun sonucunda da arterlerin tıkanmasına yol açıyor. Sonuçlar hem tıbbi personelin gözlemlerine hem de Stres kalbe nasıl zarar veriyor? İnsan ısırığı da ölümcül olabiliyor! Dünya Futbol Şampiyonası’nda Uruguaylı oyuncu Luis Suarez’in, İtalyan oyuncu Giogio Chiellini’nin omzunu ısırması tüm dünyayı eğlendirdi. Fakat bu acı veren saldırının ardında ciddi bir tehlike gizli. İnsan ısırığı kurban için mesela köpek ısırığından bile tehlikeli olabiliyor. İnsan tükürüğü çok sayıda bakteri yüzünden son derece patojen yani önemli ölçüde hastalandırıcıdır. Bu yüzden de insan ısırığı, hayvan ısırığına kıyasla daha yüksek enfeksiyon oranıyla ilişkilidir. Gerçi köpek ısırığı cilde daha fazla zarar vermesi yüzünden daha dikkat çekicidir, fakat köpek ısırığı vakalarının sadece yüzde 1020’sinde enfeksiyon görülür. Oysa kedi ve insan ısırığında bu oran yüzde 4555’tir. Yine kedi ısırığıyla karşılaştırıldığında insan ısırığına bağlı ezilme yarasında daha yüksek tehlike söz konusu. İnsan ısırığı yüzünden AIDS, Hepatit B ve C gibi hastalıklar da bulaşabiliyor. Hayvan ısırıklarıyla karşılaştırıldığında insan ısırıkları daha enderdir. Ama yine de düzenli olarak yaşanır. Bu ısırık yaralarının yaklaşık %80’i kavga sırasında dolaylı veya dolaysız (yumruğun dişlere çarpması sonucunda) meydana gelir. %20’i ise seksüel motiflere uzanır. Bu vakalarda meydana gelen yaralanmaların çoğu ise tedavi gerektirir. CBT 1425 6 /11 Temmuz 2014