Katalog

Islak eller Terleme, sinir sistemimizin başlattığı, ter bezlerinin meydana getirdiği ve bizim kontrol edemediğimiz faydalı bir aktivitedir. Fakat terleme her noktaya aynı oranda dağılmadığı ve bölgesel olarak farklılık gösterdiği zaman, örneğin avuç içleri, koltukaltı ve ayaklar gibi, sosyal yaşamda uyum sorunlarına yol açmaktadır. Dr. Yusuf Bayrak, Vehbi Koç Vakfı Amerikan Hastanesi Göğüs Cerrahisi Bölümü Sağlık V ücudumuzun sürekli aynı ısıyı koruyabilmesi için ter bezlerine önemli görev düşmektedir. Terleme, derinin ıslak hale gelmesi sonucunda hem fazla suyun atılması, hem de yükselmiş vücut ısısının düşürülmesi için ortaya konmuş bir reflekstir. Sinir sistemimizin başlattığı, ter bezlerinin meydana getirdiği ve bizim kontrol edemediğimiz faydalı bir aktivitedir. Fakat terleme her noktaya aynı oranda dağılmadığı ve bölgesel olarak farklılık gösterdiği zaman, örneğin avuç içleri, koltukaltı ve ayaklar gibi, sosyal yaşamda uyum sorunlarına yol açmaktadır. bir yöntemdir. Bu yöntemden farklı olarak bazı tablet ilaçlarda kullanıldığında değişik mekanizmalarla terlemeyi azaltabilmektedirler.Çoğunun yan etkisi ağız kuruluğu olduğu için günlük hayatta rutin kullanımda kendilerine yer verilmemektedir. Sadece sempatik sistemi geçici olarak bloke eden ilaçlar, heyecanlı ve sinirli kişilerde kalp hızını ve öfke patlamalarını dizginleyerek kısmen de olsa şikayetleri kontrol altına alabilmektedirler. Avuç içlerine lokal anestezi verilerek yapılan botoks enjeksiyonları da orta vadede hasta memnuniyeti yüksek, az riskli ve tekrarlanan bir alternatiftir. Botoks konusunda deneyim sahibi uzmanlarca uygulanmalı, olası yan etkileri ve başarı oranı açıkça anlatılmalıdır. Günübirlik bir işlem olup, hastanede yatışı gerektirmez ve muayenehane/poliklinik ortamında yapılır. Sempatik zincire dışardan bir iğne yoluyla ulaşarak, o bölgeyi radyofrekans dalgalarıyla ısıtarak da bölgesel terleme azaltılabilir. Bu tekniği deneyimli bir beyin ve sinir cerrahı veya girişimsel anesteziyolog uygulayabilir.Başarı şansı, bu dalgaları saçacak kateterin, sinire en yakın mesafeye yerleştirilmesine bağlıdır. Sempatik sinirler üzerinde oluşacak etki geçici olduğu için tekrar edilmesi gerekli olmaktadır. BOTOKS ENJEKSİYONLARI Oysa terleme zarar verici bir durum değildir. Vücuda zararlı toksinleri atmaya, içinde bulunduğumuz ortama, sıcaklık olarak uyum sağlamamıza yardım eder. Sorun, tüm bedenin değil de, her yer terlerken ellerin çok fazla terlemesidir. Bu durumun oluşma mekanizması tam olarak bilinmemektedir. Sürekli nemli ellere sahip olan kişilerde, sosyal bir tokalaşma bile psikolojik olarak içe kapanmaya kadar büyüyen depresif tablolara neden olabilmektedir. Hiperhidrozis yani fazla terlemenin, toplumda görülme sıklığı, Güneydoğu Asya ülkelerinde daha fazla olmakla birlikte %12 civarındadır. Okul çağı itibarıyla başlamakta, çoğu zaman dönemsel bir farklılık olduğu zannedilmekte, fakat takiplerde hiç azalmadığı görülmektedir. Özellikle sınav, mesleki sunum, flört gibi stresin belirgin arttığı dönemlerde belirginleşmektedir. Acı ve ekşi yemek, sıcak içecek içmek de ortamdan bağımsız olarak terlemeyi arttırmaktadır. El terlemesi çok olan insanlar öncelikle bir endokrinoloji uzmanına muayene olmalı ve sistemik hastalıklar açısından araştırılmalıdır. Biliyoruz ki şişmanlık, diyabet ve tiroid bezi hastalıklarının seyrinde aşırı terleme sıklıkla görülmektedir. Yapılan muayene ve tetkikler sonucunda altta yatan başka bir hastalık yoksa, dermatoloji ve göğüs cerrahisi uzmanları ile görüşülmelidir. En basit olarak, geçici ama kolay olan alüminyum bileşikleri içeren pudralı krem ve deodorantlardan başlanarak, en zahmetli fakat kesin olan ETS ameliyatına kadar birçok alternatifin olduğunu hastamıza anlatmamız gerekir. Hiçbir metot “bu en iyisidir” denerek diğerleri bir köşeye atılmamalıdır. Örneğin iyontoforezi bilmeyen hastamıza direkt ameliyat olman gerekir denmemelidir. İyontoforez, hastanın kendi kendi uyguladığı,etkisi 34 gün süren bir yöntemdir. Bu işlem için kullanılacak cihaz, hasta tarafından medikal malzeme dükkanlarından satın alınmalıdır. Her seans, iki el 1520 dakika içi su dolu bir kutuya yerleştirilmekte ve düşük enerjili galvanik akımın ter bezlerini bloke etmesiyle sonlanmaktadır. İnsandan insana değişmekle beraber 24 gün ellerin kuru kaldığı görülür. Her defasında aynı işlemi yapmak zahmeti haricinde tehlikesiz, geri dönüşümlü ve bir tek cihazın satın alınma maliyeti dışında masrafı olmayan SORUN, ELLERİN ÇOK FAZLA TERLEMESİ DOĞRUDAN AMELİYAT ÖNERİLMEZ ETS operasyonu sonrasında bir gece hastanede yatmak doğru olan yaklaşımdır. Ertesi gün ağrı, ateş ve solunum zorluğu gibi istenmeyen durumlar yoksa hastamız tabur DOĞRU OLAN YAKLAŞIM CBT 1355/ 17 8 Mart 2013 Tüm bu yöntemlerden başka internette ve sosyal medyada kendi için araştırma yapanlar, sıklıkla “ETS” simgesiyle karşılaşmaktadır. Aslında açılımı endoskopik torakal sempatektomi olan “ETS” uzun yıllardır başarıyla uygulanan bir ameliyattır.1889’da Alexander, sempatektomi ameliyatını yapmış ama aslında başka rahatsızlıkları düzeltmeye çalışmıştır. 1920’de Kotzareff, torakal sempatektominin el ve koltukaltı terlemesini engellediğini tarif etmiştir. 1980’li yıllara geldiğimizde terli eller için kapalı yöntemle sempatektominin İsveç’te yapılmaya başlandığını görüyoruz. Bu ameliyat avuç içi ve koltukaltı ter bezlerine “terleme” uyarısını götüren sempatik sinir dalları, göğüs kafesi içine kapalı (endoskopik) yöntemle girilerek devre dışı bırakılarak yapılır. Günümüzde klipsli, klipssiz gibi alt tiplere bile ayrılacak kadar farklı metotlar geliştirilmiştir. Her alt tip, genel anestezi altında, cerrahın tercihine göre tek taraflı, iki ayrı seans veya çift taraflı aynı seansta uygulanmaktadır. Hedeflenen bölgedeki terlemeyi kalıcı ve tam olarak ortadan kaldırır. Sempatik sinirlerin devre dışı bırakılması felç gibi hareket bozukluklarına yol açmaz. Klipsli yöntemde, siniri sıkıştırmak için bırakılan klipsler, geri dönüşüm istenmesi gibi durumda, tekrar ameliyatla, bırakıldıkları yerden çıkarılabilmektedir. BAŞARIYLA UYGULANAN AMELİYAT: “ETS” cu olmaktadır. Ameliyat sırasında açık cerrahi müdahaleye geçme olasılığı az da olsa vardır. Önceden geçirilmiş zatürree ve tüberküloz gibi akciğer enfeksiyonlarının neden oldukları yapışıklıklar nedeniyle kapalı ameliyat şansını bizlere vermeyebilirler. Bu durumu önceden tayin etmek her zaman mümkün olmamaktadır. Terleme şikâyeti, sempatik sinir dallarının 2. ve 3. göğüs omuru hizasından devre dışı bırakılmasıyla daha ameliyat sırasında ortadan kalkar, fakat ortauzun vadede sırt, göbek çevresi ve ayaklarda terleme artabilmektedir. Terleme miktarı aynı kalsa da başka bir bölge bu miktarı dengelemek için daha fazla çalışabilmektedir. Beş yüz hasta ve fazlasını kapsayan araştırma makaleleri incelendiğinde bu olasılığında %34 civarında olduğu, fakat hasta memnuniyeti açısından operasyon sonrasında “yeniden doğdum diyecek” kadar mutlu olanların oranı da %90’ları bulduğu görülür. Ülkemizde bu ameliyat, göğüs cerrahi uzmanlarınca her ilde başarıyla uygulanmaktadır. İnternet ortamında yapılacak taramalarda çok sayıda web sayfasında detaylı bilgiye ulaşılabilir. El terlemesi, günlük hayatın içinde en etkili iletişim yollarından biri olan el sıkışmayı çok zorlu bir işe dönüştürebilir. Kişiliğin bir ifadesi olarak kabul edilen bu ritüelde, ıslak eller nedeniyle geri durmak veya “zaten terlerim” diye bilgisayar klavyesi veya faresine dokunmayı istememek, sürekli elde kâğıt mendille gezmeyi beraberinde getirebilir. Bu dertten yakınanlar bilmeliler ki, ülkemizde en kolayından ETS’ye kadar tüm alternatif tedavi yöntemlerine kolayca ulaşabilmekteyiz. Sosyal fobi haline gelmişse, bu ameliyatın risklerini kendi rızasıyla kabul edecek yaştaysa, elleri terleyen kişilere cerrahi yöntemle tedavi teklif edilebilir. ISLAK ELLER NEDENİYLE GERİ DURMAK