Katalog

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA 1. Everest’in zirvesine çıkan ilk dağcı. 2. Dua eden – Bir elektrolitteki artı uç – Bir hitap ünlemi – Eski bir Türk güreşi. 3. “Robert …” (West Side Story’nin yönetmeni) – Sürgün şairini simgeleyen harfler – Suriye internet ülke kodu – Bir iskambil oyunu. 4. Olanak – “Johan …” (Ataşı bulan Norveçli mucit) – Uzaklık anlatan sözcük. 5. Hollanda plaka işareti – “Thomas …” (1698 yılında buharla çalışan, madendeki suyu dışarı atmak için kullanılan bir tulumba yapan İngiliz mühendis) – Erişmiş, ulaşmış. 6. Sol – Süpürgeotu – Avrupa Basketbol Ligleri Birliği. 7. Üç Silahşörler’den birisi – Hüseyin Cahit Yalçın’ın çıkardığı gazete – Bir nota. 8. Amerikan Devletleri Örgütü – Bir olguyu çizerek ya da işaretleyerek gösteren aygıt, kaydedici. 9. Bir bağlaç – Göreli, izafi – Keman yayı. 10. Rusça evet – Ortadoğu’da bir göl – “Martin …” (Jack London’ın bir romanı) – Bir yüzey ölçüsü. 11. “Enrico …” (Atom bombası yapılması için çok uğraşanlardan biri olan İtalyan fizikçi) – İlkel benlik – Hadise. 12. Anlama, kavrama – Briçte sanzatu – Gerçek. 13. Kinaye – Sinan Çetin’in bir filmi – Yemek. 14. Duruk – Çözümlemeli. 15. “Humphry …” (Bileşikleri elektrik enerjisiyle ayrıştıran ve elementleri saf olarak elde eden, madenciler için tel kafesli emniyet lambasını yapan İngiliz kim yager, fizikçi ve mucit) – İki öneki – Yeşil abanoz. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Polaroid makineyi geliştiren Amerikalı mucit – Çok eski tarih sözü – Antimonun simgesi. 2. “Gottlieb …” (İçten yanmalı motorlar ve otomobil geliştirme konusunda çığır açan Alman mühendis) – Lenf düğümleri iltihabı. 3. Asya, Afrika ve Avrupa’nın sıcak ülkelerinde yaşayan, uzun burunlu, ince uzun vücutlu, kediye benzer bir hayvan – BM Gıda ve Tarım Örgütü – Çoğalmak. 4. “George …” (Kodak şirketini kuran, Amerikalı mucit ve işadamı) – Kullanma süresi. 5. Sodyumun simgesi – Olumsuzluk veren bir önek – Isırgın – Ateş. 6. Kalıtım asidi – “… Craven” (Korku filmleri yönetmeni) – Kenar süsü – Bir değiştokuşta üste verilen şey. 7. “William …” (Murray Spangler’in bulduğu elektrik süpürgesini üreten sanayici) – Bir ilginç SORULAR Kedilerde gözün yerini bıyık tutar mı? Soru: Kör kedilerde bıyıklar, kaşlar ve vücudun diğer bölgelerinde bulunan kıllar görme kaybını telafi edebilir mi? Yanıt: Kaynak: NewScientist, 26 Ocak 2013 Kedilerin tüyleri ve bıyıkları görme duyusundan bağımsız olarak, cinslerine göre çok farklılık gösterir. Kedilerin kulaklarının ucundaki dik kıllar özellikle çok duyarlıdır. Ağzın kenarındaki bıyıklar, kaşlarını oluşturan uzun kıllar da çevrenin algılanmasında çok önemli bir işleve sahiptir. Bunlar sayesinde hayvan dokunduğu her nesnenin konumunu ve dokusunu anlar. Kural olarak duyusal dokular çok az uyarı alırsa körleşir; ancak merkezi sinir sistemi ve çevre tarafından sürekli uyarılırlarsa gelişir ve hassaslaşır. Normal olarak her bir tüyün kökünde dokunmaya duyarlı bir sinir deposu vardır. Bıyık folikülünün çevresindeki sinir dokusu özellikle çok yoğundur. Sinir fiberleri ve bunları kanla besleyen kılcal damarlar birbirleriyle uyum içinde gelişirler. Dahası, artan kan miktarı ve buna bağlı olarak artan hormonal uyarılar, doku gelişimini destekler. Bu nedenle görme engelli kedilerdeki büyüme faktörlerinin kıl foliküllerinin gücünü ve faaliyetlerinin artırıyor olması çok büyük bir olasılıktır. Bunun sonucunda kör kedilerin bıyıkları ve duyusal kılları daha uzun ve daha yoğundur. 1995 yılında Georgetown Üniversitesi’nden sinirbilimci Josef Rauschecker, kediler üzerinde yaptığı çalışmada, doğuştan kör olan kedilerin duyarlılık derecelerini inceledi. Bunlarda işitme ve dokunma girdilerinin, görme ile ilgili sinyalleri işlemden geçiren beyin bölgesinde (anterior ectosylvian cortex) kontrolü ele geçirdiğini ortaya çıkarttı. (Trends in Neurosciences, vol 18, p 36). İlginç olan, Rauschecker’ın bu kedilerin bıyıklarının (ve vücudunun bazı bölgelerinde aşırı uzun kılların) normalden uzun olduğunu keşfetmesinin yanı sıra, dokunma ile ilgili beyin bölgesinin, görme duyusunda hasar olmayan kedilerden farklı olduğunu ortaya çıkarttı. Rauschecker, bu çalışması ile motor geri besleme mekanizmalarının, duyusal uyarıların işlenme sürecini yeniden düzenlediği sonucuna vardı. şeye aşırı düşkün olma. 8. Bir hayvan – Kalp atışlarında eşitsizlik ve düzensizlik – Bir eğriden alınan parça, kavis. 9. Metallere vurulan cila – Şey, nesne. 10. Gece – Fıkra – Sayma, sayılma. 11. Kamer – Eşya, hayvan damgası – Dahil – Bir organımız – Yüce. 12. “Wernher von …” (1942’de Almanya’nın ilk uzun menzilli füzesi V2’yi fırlatan bilimadamı) – Kargaşa, kaos. 13. Köpek, inek yiyeceği – Ülke, yurt – Şiir – Yemen’in plaka işareti – Boru sesi. 14. “Samuel …” (Evrim hakkında teorileri olan ve Mendel kanunları ortaya çıkana kadar otorite sayılan yazar) – Sporcu alkış ünlemi – Yazar. 15. Topun gerisini kapayan kapak – SI ölçü sisteminde radyoaktivite birimi – Bir harfin okunuşu. Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 K A R A K U R U M H E S A P E R N S T R U S K A S A N İ L T L E E N A A R O R İ N O D İ A E K S E V İ A R E E R O R M A D H O N A E F K S O N U B İ S S İ İ R K OM A B E R N A T O R A R A K A E T OM U R A L H R A A N A D İ R O N U M A T H R Y U A T R K O A N A A S U S L İ S İ B L O O M K L İ M A T E B A R A T A Y O K E L V A İ İ D L A N A L İ E K A İ E T A R A İ K D E F A N İ d ü ş ü n SORULAR İKİSİ BEŞGENSEL SAYI Hazırlayan: Naim Uygun (naimteacher@gmail.com) Pentagonal (beşgensel) sayılar, P=n(3n1)/2 formülüyle bulunur. Örnek: 1, 5, 12, 22, 35, 51, 70, 92, 117, ... CBT 1351/ 16 8 Şubat 2013 1349.sayıdaki “Tekler ve Çiftler” isimli bilmecenin yanıtı: 436 x 725 = 316.100 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Ender Aktulgaİstanbul, Ahsen Canatİzmir, Naim Uygunİstanbul, Sebahattin BektaşSamsun, Ahmet Çetinbudaklarİzmir, İbrahim Emre Şenolİstanbul, Serdar Yandımataİstanbul, Tahir Yekta Aydındoğmuş İstanbul, Aydın BingölAnkara, Hüseyin ErgönülEdirne, Sevinç Ödül OruçAnkara, Cuma OruçHatay, Necah BüyükduraAnkara, Kezban Akgürİzmir, Faruk Kozİzmit, Yücel GünDenizli, Özen Günİstanbul, Duygu Gün Yargıcıİstanbul 1348.sayıdaki bilmeceyi doğru çözenler: Kezban Akgürİzmir, Mehmet BolatAnkara, Saner ÇepoğluHopa, Canberk Demircanİstanbul SORU: Bu formüldeki pentagonal olan hangi n sayısı için hesaplanacak pentagonal sayı P, sadece on farklı rakamdan oluşur?