Katalog

Y hanelerde bir kopyası bulundurulması gereken tezlere erişimde problem çıkaran üniversitelerin yanıtlaması gereken bir soru. Konuya Türkiye’deki akademik problemler üzerine sık sık yazan araştırmacı Emrah Göker’in bu yazı için kaleme aldığı bir özet ile başlamak istiyorum. Bu özet, bu kısımdaki alt başlıklar anlaşılmasını da kolaylaştıracağı için önemli: YÖK’ün birkaç yıldır kullanıma açA. Murat Eren, PostDoctoral Researcher, Marine Biological Laboratory Josephine Bay Paul Center; [email protected], http://meren.org tığı “Ulusal Tez Merkezi” portalı, dijital ortamda, Türkiye üniversitelerinde demik unvanların geçerliliğinin yeniden değerlendirilehazırlanmış yüksek lisans ve doktora tezlerine erişim için ayımlanan tezlerin bu tezlerden bir çıkarı olmayan bilmesi açısından çok önemli. çok önemli bir hizmet oldu. Ne var ki bu web sitesinden kişilerce muntazam bir şekilde incelenmesi, literaFakat Türkiye’de yayımlanan tezlere erişmenin önüntezlerin kısıtlı bir bölümüne erişilebiliyor. Tez yazarları izin türün kopya ve intihalden arındırılması ve bu tez de çeşitli engeller var. Bu engellerin kime hizmet ettiği, tez formunda erişime kısıtlarlarsa, tezleri okumak mümkün olleri yöneten ya da teslim eden kişilerin kazandıkları aka arşivlerini yönetmekle sorumlu olan YÖK’ün ve kütüpmuyor. Türkiye’de Yayımlanmış Tezlere Ulaşmak Zor TEZLERE ERİŞİM GÜÇLÜĞÜNE GÜNCEL ÖRNEK Yukarıda bahsedilen erişim güçlüklerinin pratikte nasıl sonuçlar doğurduğuna bir örnek vermek istiyorum. Yandaki ekran görüntüleri Dr. Halil İbrahim Dursun’un (Aksaray Üniversitesi), Dr. Ziya Burhanettin Güvenç (Çankaya Üniversitesi (2011 itibarı ile Çankaya Üniversitesi rektörü kendisi)) ve Dr. Ergün Kasap (Gazi Üniversitesi) ile 2009 yılında kaleme aldığı makaleden. Makale, yayımlandığı derginden birkaç ay önce çıkarıldı. Son ekran görüntüsünde derginin olaya dair yaptığı utanç verici duyuruyu görebilirsiniz: Özet kısmından sonuç kısmına kadar diğer makalenin aynı olan bu yayının yazarı Dr. Halil İbrahim Dursun Aksaray Üniversitesi Fizik Bölümü’nde yardımcı doçent kadrosu ile akademik hayatına devam ediyor. Dr. Dursun doktorasını Gazi Üniversitesi’nde, yukarıdaki makalenin de yazarlarından olan Dr. Ergün Kasap danışmanlığında yapmış. Dr. Kasap’ın, Dr. Dursun ile gerçekleştirdiği bu intihalden yola çıkarak Dr. Dursun’un Dr. Kasap danışmanlığında hazırladığı doktora tezinde de benzer bir problemin olup olmadığını merak etmek her vatandaş için bir hak ve bana kalırsa her bilim insanı için neredeyse bir sorumluluk. YÖK’ün tez arşivine bağlanarak Dr. Dursun’un tez bilgilerine ulaşmak mümkün. Bununla beraber YÖK, teze “çoğaltma ve yayım için izin belgesi” olmadığından ötürü erişim izni vermiyor. Devlet üniversitelerinde yazılan doktora tezlerinin sahipleri, bu tezlerde kullanılan verilerin elde edilmesi için yapılan araştırmalar ve doktora tezlerini yöneten danışmanların masrafları neredeyse tamamen devlet tarafından, yani halktan alınan vergiler ile finanse edilirken, yine bir devlet kurumu olan YÖK’ün 2004 yılında yazılmış bir doktora tezine erişimi güçleştirmesine makul bir gerekçe bulmak çok güç. Fakat netice olarak Dr. Dursun’un doktora tezine YÖK üzerinden erişmek mümkün değil. CBT 1331/ 12 21 Eylül 2012