Katalog

ilginç 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA 1. “… Kardeşler” (1783’te, bir sıcak hava balonunu başarıyla uçuran kardeşler) – “Ang …” (sinema yönetmeni). 2. MS 190’da Hunların bulduğu, o devirde Babillilerin de kullandığı tarihin ilk hesap makinesi – İstanbul Sultanahmet’teki tarihi kilise. 3. Vietnam takviminde yılbaşı – Doruk – “… Yanıt” (100 metre engelli kadınlar Türkiye rekortmeni). 4. Voleybolda bir savunma biçimi – Gerçeklik – Kıta (kısa). 5. Eski Filistin’de bir kent – Kulak iltihabı – İridyumun simgesi – Lavrensyumun simgesi. 6. Hamız – Armoni kurallarına göre üst üste bindirilmiş sesler – Afrika’da yetişen bir bağaç. 7. Cr simgeli element – Vilayet – Ateş – Tuzağa düşürülen şey. 8. Cansız olan – Dinsel inançları olmayan. 9. Deterjanlara belirli oranda katılan bir madde – Hor görülen, aşağılanan – İlkbaharda kırlarda yetişen yenilen bir bitki. 10. Eski Yunan mitolojisinde, güzel sanatların dokuz tanrıçasından biri – Genellikle Doğu Karadenizlilerin kullandığı bir ünlem – Japon Buddha rahibi. 11. Bağ ve bahçelerde ekilmek için ayrılmış toprak parçası, evlek – Tanzanya’nın plaka işareti – Sanat eseri konusu. 12. İnsan Kaynakları (kısa) – Duvarda taş ya da tuğla sırası – Hamamböceği. 13. Yararlı, kazançlı – Yunan alfabesinde ilk harf – Gösteriş, çalım. 14. 1876 yılında telefonu bulan mucit – Kapçıkmeyve. 15. Erzincan’ın bir ilçesi – Tutsaklık – Utanma duygusu. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. 1447’de, Johannes Gutenberg’in gerçekleştirdiği icat – “Alexander …” (1928’de, penisilini bulan bilim adamı). 2. Dikilitaş – Güney Amerika’da yaşayan uzun kuyruklu bir tukan türü. 3. Kuzey Atlantik Paktı – Kuyruksuz kurbağanın yumurtadan yeni çıkmış kurtçuğu – Bakı. 4. Türkiye’nin uçuş kodu – Pamuklu kumaş – Tarihle ilgili. 5. Sonbahar – Anıtkabir – Haris. 6. Eski Mısır inanışında baştanrı – Bir nota – Erkek keşi. 7. Kabul etmeme – Eskimo kulübesi – Napoleon’un sürgün adası. 8. Bakla ezmesi – Alanya’nın eski adı – Eski bir başlık. 9. Mülkiyet – Hollanda’nın plaka işareti – Bir pamuk türü. 10. Sümer inanışında su tanrısı – İnce alay – Baba – Alara’nın ünsüzleri. 11. Dünya işlerini hoş gören, kalender kimse – Yükselti – Kiloamperin simgesi. 12. Gerçek – Süs ve gösteriş. 13. “… Tyler” (aktris) – Arjantin’in plaka işareti – Namuslu – Dağ keçisi. 14. Kedi, köpek yavrusu – İştirak – Europyumun simgesi. 15. “Willem …” (1903 yılında, kalbin işleyişini kaydeden elektrokardiyografi cihazını icat eden bilim adamı) – Sonradan hesaplaşmak üzere bir borç ya da kazanç payından alacaklıya yapılan ödeme. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Soru: Osmanlı Devleti’nde sabun üretimi ne durumdaydı? En çok neredelerde sabun üretiliyordu? Yanıt: Kaynak: Dr. Gülden Sarıyıldız,Trakya Ünv. http://www.rehberim.net/forum/pqrs460/68547sabunicadivesabuntarihi. Sabun, Osmanlı Devleti’nde “sabunhane” denilen ve şahıslara ait olan imalathanelerde geleneksel yöntemlerle üretiliyordu. Sabunun hammaddesi zeytinyağı ve içyağıydı. Ekonomik değeri olan ve tercih edilen sabunlar zeytinyağından imal edilenlerdi. Osmanlı İmparatorluğu’nda sabun üretimi yapılan yerlerin başında zeytinyağının bol olduğu yerler olan Batı Anadolu ve Adalar, Şam, Halep ve Namlus geliyordu. O dönemde en fazla sabun üreten merkezler ise Midilli ve Girit Adaları, Ayvalık, Edremit, Kemer Edremit, İzmir, Kızılcatuzla, Cunda Adası ve Urla’ydı. Buralarda imal edilen sabunun büyük bir bölümü, saray, ordu ve İstanbul halkının ihtiyacını karşılamak üzere “Dersaadet tahsisatı” olarak ayrılırdı. Sabunun kalitesi, kullanılan malzemeye ve üretim tekniklerine bağlıydı. Zeytinyağının kalitesi, kullanılan suyun temizliği, katılan maddelerin oranı, pişirme teknikleri, sabuncu ustasının mahareti ve becerisi sabunun kalitesini belirleyen başlıca unsurlardı. Osmanlı Devleti’nde en kaliteli ve en çok aranan sabunlar Girit Adası, özellikle de Kandiye’de yapılanlardı. Kandiye sabunları temizlik ve iyi pişmiş olmaları ile nam salmıştı. Bu özelliklerinden dolayı Midilli ve Edremit sabunlarının üzerine ‘Girit Sabunu’ damgası vurularak taklit ediliyordu. Bu durum Giritli sabuncuların şikâyetine sebep oldu. Hanya, Kandiye, Resmo başta olmak üzere Girit’te elde edilen zeytinyağının önemli miktarı sabun üretiminde kullanılmaktaydı. 18. yüzyılın ilk yıllarında Girit’te sabunhane sayısı birkaç tane iken, yüzyıl ortalarına doğru on misliden fazla arttı ve adadaki sabunhanelerin adedi daha sonra 45’e ulaştı. Lübnan’daki Trablusşam kenti ve çevresi de zeytinyağının bolca bulunduğu ve sabun üretiminin de o oranda fazla olduğu bir bölgeydi. Özellikle Nablus, Kudüs, Rakka ve Şam sabunculuğun çok geliştiği ve sabun ihraç eden şehirlerdi. Buralarda sabunun geçmişi 14. yüzyılın ortalarına kadar gidiyordu. Anadolu’nun ve Mısır’ın sabun ihtiyacı da büyük ölçüde bu bölgelerden karşılanmaktaydı. Sabunu çok meşhur olan ve sabun ihraç eden Halep’te 19. yüzyıl sonlarında 12 sabunhane mevcuttu. Halep ve civarında imal edilen sabunlar yerel ihtiyacı karşılamaları dışında, Avrupalı ticaret şirketleri ve büyük tüccarlar tarafından Suriye dışına ihraç ediliyordu. Edirne ve Kudüs’te imal edilen “misk sabunu” ise Osmanlı sarayına, sultanlara ve devlet ricaline sunulan değerli hediyeler arasındaydı. Osmanlılarda sabunla ilgili ilk düzenlemeler Fatih Sultan Mehmet, İkinci Bayezid, Yavuz Sultan Selim ve Kanuni Sultan Süleyman devri kanunnamelerinde görülür. Fatih dönemine ait Foça Sabunhanesi ile ilgili düzenlemede ve Yavuz devrine ait Trablus Sancağı Kanunnamesi’nde sabun konusunda hukuki düzenlemeler bulunur. Sonraki dönemlerde sabunun üretimi, kalitesi, fiyatı, kontrolü, ticareti ve sabuncu esnafı konularında oldukça fazla vesika ve düzenleme bulunması dikkat çekmektedir. SORULAR Osmanlı’da sabun EN KALİTELİ SABUNLAR GİRİT’TEN SABUN İHRAÇ EDEN KENTLER Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu J O H N B A R D E E N O H O T S K A T M A S A Y F O İ N H N F M D E A S C K O Y E M A R L T O A K M A U R U K İ N T O R M D İ F L O S E R A N O T K B A E M O T M R E İ N A T S D M E O R T E C S E U E İ N A A N N E T E L R A İ M T A S V U P İ A K P İ G U E A R E A İ S Y A E K D İ Y K A N T İ K E R N S T V O N S İ E M E N S L M O A R U S E E B K A İ N L K E E T M İ T K İ SABUNLA İLGİLİ İLK DÜZENLEMELER d ü ş ü n SORULAR Düzenleyen: Necah Büyükdura Üniversitede matematik bölümü üçüncü sınıf öğrencisiyken, okulu terk edip hayata atılmak zorunda kalan ve şimdi manavlık yapmakta olan, bulmaca meraklısı komşum Faruk Bey ile dostuz. Dün sebze almaya gittiğimde, cebinden bir kâğıt çıkartıp uzattı: “Bu kâğıttaki bulmacayla uzun süre uğraştım, çözemedim. Siz çözebilirseniz, şuradaki ithal malı siyah üzümün iki kilosunu size hediye edeceğim” dedi. Bulmacada, alanı 1740 metre kare olan bir ABC üçgeninin yeşil olan parçasının alanı soruluyor. Kalın çizgili BD’nin AB’nin üçte biri uzunABC alanı=1.740 metre kare IBDI+IABI’nin üçte biri lukta olduğu ve CE’nin de IECI =IACI’nin dörtte biri AC’nin dörtte biri uzunlukta olAFE alanı kaç metre karedir? duğu belirtilmiş. Soru: Üçgende yeşil olan parçanın alanı kaç metre karedir? Manavın Yeşil Üçgeni CBT 1315/16 1 Haziran 2012 1313.sayıdaki “Simetrik Sayılar” isimli bilmecenin yanıtı: 1: Yirmi beş simetrik sayı çifti vardır. 2. 6534 = 4356 x 1.5 : 4356= 66’nın karesi 3. 9801 = 1089 x 9 : 9801 = 99’un karesi ve 1089 = 33’ün karesi Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Ahmet SaraçoğluDenizli, Tayfun Bahçekapılıİstanbul, Ahmet Çetinbudaklarİzmir, Faruk Kozİzmit, Celal Erelİzmir