Katalog

ilginç 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 – “John Logie …” (1926’da, ilk televizyon görüntüsünü başarıyla ileten mucit). 2. Jüpiter’in bir uydusu – Mekanik ve elektrikli sistemlerde kayma sürtünmesi yerine bir yuvarlanma sürtünmesi sağlayarak enerji kayıplarını azaltmak için yataklar ile muylular arasına yerleştirilen parça – Sümer su tanrısı. 3. Demode – Dökme demir – Simyacıların kurşuna verdiği ad. 4. Madagaskar’ın plaka işareti – “Berlin”in ünlü SORULAR Uykudaki insanın vücut sıcaklığı Soru: Uyumakta olan insanların vücut sıcaklıkları niçin düşer? Yanıt: New Scientist, 15 Ekim 2011 Öğle üzeri kısa bir uyku için uzandığınız zaman vücudunuzun ısı üretimi, dinlenme derecesine düşer. Uykuya daldığınız zaman ise metabolizmanız bu dinlenme derecesinin de %80 altına iner. Vücut, termal dengeyi koruyabilmek için ısı üretimi ile ısı kaybı arasında bir denge kurmaya çalışır. Dolayısıyla kestirme sırasında vücut sıcaklığı düşer ve siz üşüdüğünüzü hissedersiniz. Gün içinde vücudun ısı dengesi, normal termoayar mekanizması sayesinde sabit bir seviyede kalır. Dolayısıyla vücut soğuğa kas hareketlerindeki istemdışı artışlarla reaksiyon verir. Hatta düşüş çok ani olursa soğuktan titreyebilirsiniz. Uyku sırasında bu normal termoayar mekanizmasının reaksiyonu o kadar yavaşlar ki, üşüdüğünüz için uykudan bile uyanabilirsiniz. Bu mekanizmanın işleyişi yaşla değil, oda sıcaklığı ve ne kadar yorgun olduğunuz ile ilgilidir. Oda sıcaklığını vücudunuzun uyku sırasında termal dengesini koruyacağı bir düzeye getirebilirsiniz. Ancak bu, daha sonra normal yaşantınıza geri döndüğünüzde sizi rahatsız edebilir ayrıca bütçenizi de zorlayabilir. Dolayısıyla kısa bir uyku çekmek için uzandığınızda üzerinize bir battaniye örtmek en doğru yöntemdir. Eller ve ayaklar normal sıcaklık ayarında özel bir rol oynarlar. Çevrenizle termal bir denge içinde olduğunuz zaman, el damarlarınızdaki kan sizi sıcak tutar. Vücut sıcaklığı normal düzeyde olan bir insandaki en sıcak cilt sıcaklığı parmaklarındadır. Bunun nedeni sıcak kanlı hayvanların el ve ayaklarındaki küçük fakat etkili, ısı transferi sağlayan küçük kan damarlarıdır arteriovenöz anastomoz . Bunlar kol ve bacaklardaki yüzeysel damarlara sıcak arteriyel kan sağlarlar. Böylece alttaki kaslar sıcaklıklarını ve faaliyetlerini sürdürebilir. Dolayısıyla insan veya hayvan kaçmaya veya saldırmaya her zaman hazır halde bulunur. Bunlar ayrıca vücuttan ısı kaybı olduğu zaman da düzenleyici gibi çalışırlar. Uykuda bu mekanizma da devrededir. Başka bir deyişle eğer eller soğuk olursa sağlıklı bir uyku da söz konusu olmaz. Bunu çok iyi bilen anneler çocukluğumuzdan beri uykuya yattığımızda üstümüzü örter. Özellikle eller açıkta kalmış ise, elleri de örtünün altına sıkıştırmaya gayret ederler. Annelerin “Uyuyan insanın üzerine kar yağar” sözü boşuna değildir. Bunu göz önünde bulundurarak bebeğinizin uyurken daha sıcak ortamlarda olmasını sağlayın. Fakat bütün bunları yaparken unutmayın ki aşırı sıcaklık, bebeklerde SIDS olarak adlandırılan ani bebek ölümlerine neden olabilir. Bu nedenle ortam sıcaklığını aşırı yükseltmek veya bebeğin üzerini çok fazla örtmek de doğru değildir. TERMOAYAR MEKANİZMASI leri – Maden, ayna gibi nesneleri parlatmak için SOLDAN SAĞA kullanılan cila – Britannica Ansiklopedisi’ni sim1. 1888’de, Kodak no.1 adlı fotoğraf makinesini üre5. Asansör – Bir malın sahipliği. geleyen harfler. ten ve müşterilerinin filmlerini banyo eden mucit 6 . Oksijenli asitler ile alkollerin aralarından bir sanayici. 2. Bilimler, ilimler – “Percy …” (1945’te, su molekülü ayrılması sonucunda verdikleri madilk mikrodalga fırını tasarlayarak patentini alan de – İnleyen – Tuna Irmağı’nın bir kolu. 7. DesAmerikalı mucit) – Borudan kol almakta kullanılan 8 . tansı – Baskı kalıbı. Yunanistan’da bir spor kubağlantı parçası. 3. Lezzet – Ahlakbilim – Genelliklübü – Tropikal Afrika’da yetişen bir ağaç – Bilele genç kızlarda görülen kansızlık. 4. Koca – Kalbur 9 . ği taşı. Kalayın simgesi – Optik aletlerinde ob– Bir tarafa yatırma, eğme. 5. “John …” (1614’te, lojektiften aldığı ışınları göze veren mercek sistemi garitma cetvelini icat eden İskoçyalı matematikçi) – Akarsuyun çok hızlı aktığı yer. 6. Aynı ahır adına – Güney Kafkasyalı bir halk. 10. Türk ceza yasakoşan atlar – Dinsel inançları olmayan. 7. “Metin sını simgeleyen harfler Bir ilimiz – Baryumun …” (sinema yönetmeni) – O’nun eski biçimi – Yer, simgesi. 11. Patlayıcı bir madde – Hareketle ilgizemin. 8. Yüz, çehre – Mazdek dininde ateş – Bilinç li. 12. Bitki özü kokusu – Malezya deliliği – Sı– Bir mastar eki. 9. Kuzgunkılıcı – Oto kaldırıcı alet vas’ın bir ilçesi. 13. Bir malın sahipliği – Duman – Aktinyumun simgesi. 10. Bazı bölgelerde kadınla kiri – Yerip çekiştirme. 14. Küçük köy – Gürültü rın sokağa çıkarken manto üstüne örtündükleri işle patırtı. 15. Planet – “Chester …” (1938’de, ilk fomeli geniş örtü – Luc Besson’un bir filmi. 11. Mario tokopi makinesini icat eden Amerikalı mucit). Puzo’nun tanınmış romanı – Temel maddesi polia1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 E T İ E N N E L E N O İ R M mit reçinesi olan, birçok giyim ve ev eşyası yapımı2 R U A M A B A K Ü S N E O na yarayan, sert, dayanıklı ve esnek madde – Kale 3 N S İ N E L E Z E R M R duvarı. 12. “… kızlı çorbası” (bir çorba türü) – Bir 4 S H O L E S E U T E R U S sirk gösterisi – Kilolitre (kısa). 13. Bir meyve – De Hazırlayan: 5 T A N E C İ L A L Y O N E İlker 6 V N B E L İ Z E A M A L ğiştokuş. 14. Bir nota – Budunsal, kavmi – “Laszlo 7 O R E F İ E D O Ü A C Mumcuoğlu 8 N U A R K A R F O R D O Jose …” (1938’de, tükenmezkalemi icat eden, Macar 9 S S L E A R A R A İ L O gazeteci). 15. “Marquis de Jouffroy …” (1783’te, ilk 10 İ T K İ T A L İ S İ N K 11 E A buharlı gemiyi yüzdüren mucit) – Kendini beğenN A E R O S K O R E 12 M H E R T Z S M İ Z A miş, sevimsiz, budala. 13 E L A R A E S A M İ O K A YUKARIDAN AŞAĞIYA 14 N A R R İ L A O S İ R İ S 15 S W A N L İ N O T İ P T İ 1. “Johannes …” (1450’lerde matbaayı bulan mucit) AYAK VE ELLER ELLER SICAK OLMALI d ü ş ü n SORULAR Ender Aktulga eaktulga@gmail.com Bilindiği gibi, n. terimi, 1 ile n arasındaki sayıların toplamı olan dizinin terimlerine üçgen ya da üçgensel sayılar deniyor: 1, 3, 6, 10, 15, 21, 28, 36, 45,... Bu dizinin ilk 25000 terimini içeren dizinin adı A olsun. A dizisinin, rakamlar toplamı da üçgen olan terimlerinin her biri, kendi rakamlar toplamına kalanlı olarak bölünüyor. Üçgen olan kalanlarla da B dizisi oluşturuluyor. Örnekliyelim: Beşinci üçgen sayı 15'tir. Rakamlarının toplamı olan 6 da üçgendir. 15 bölü 6'nın kalanı olan 3 de üçgendir. 3, B kümesine girer. Yedinci üçgen sayı 28'dir. Rakamlarının toplamı olan 10 da üçgendir. Ama 28 bölü 10'un kalan olan 8 üçgen değildir. Onbirinci üçgen sayı 66'dır. Rakamlarının toplamı olan 12 üçgen değildir. Bir sonraki üçgen sayı 78'dir. Rakamlar toplamı da,TÜMÜ DE ÜÇGEN 78'in buna bölümünün kalanı olan 3 de üçgendir. Bu 3 de yine B kümesine girer. SORU: 9 değişik üçgen sayının yinelenmesiyle oluşan bu 2410 terimli B dizisindeki hangi sayının sıklığı da yine üçgen bir sayıdır? Bu sıklık kaçtır? TÜMÜ DE ÜÇGEN CBT 1312/16 11 Mayıs 2012 1310.sayılı dergimizdeki “Teğet Çemberler (I)” isimli bilmecenin yanıtı: 4.37 cm Bilmeceyi doğru bilen okuyucularımız: Ender Aktulgaİstanbul, Ahmet SaraçoğluDenizli, Sebahattin BektaşSamsun, Faruk Kozİzmit, Aydın BingölAnkara, Özcan OkumuşAnkara 1309.sayıdaki bilmeceyi doğru çözenler: Nurdan SeyrekZonguldak, Yücel Günİstanbul, Özen Günİstanbul, Duygu Gün Yargıcıİstanbul