Katalog

Ekimde gökyüzü Hasan H. Esenoğlu İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü esenoglu@istanbul.edu.tr Yeni Ay Gün Saat 26 22:56 İlk Dördün Gün Saat 4 06:15 AY EVRELERİ Dolunay Gün Saat 12 05:06 Son Dördün Gün Saat 20 06:30 Ay’ın “görünen yüzü” (^) Ay’ın “öteki yüzü” (v) Ay–Yer Uzaklığı AY OLAYLARI Ay Yer’e En Uzak Gün Saat Uzaklık (km) 12 15 406425 16 Ekim’de Küçük Gezegenlerin Parlaklıkları (Kadir) Ceres 8.1 Pallas Juno Vesta 10.2 11.2 7.2 Ay Yer’e En Yakın Gün Saat Uzaklık (km) 26 15 357050 28 Ekim 2011 sabah saat 05’de Merkür Ay tarafından örtülecek. Örtülme olayının görüleceği yerler: Malezya, Endonezya, Papua Yeni Gine’nin güney doğusu, Avustralya, Yeni Zellanda, Yeni Kaledonya ve Fransız Polinezyası. AY MERKÜR’Ü ÖRTÜYOR Gezegenler nerede? Ekim ayı boyunca gezegenlerin ne zaman görülebileceği mini çizelgede özetlendi. G Ö K A TL A SI 15 Ekim 2011 akşam saat 22:00 için verildi. Baskıya en uygun sadelikte ve kolay görülebileceği +2.5 kadire kadar parlak yıldızı olan ve gezegenlerin yakınında bulunduğu takım yıldızlar özetlenerek belirtildi. Gözlemlerde kullanılan (yaklaşık sıfır kadir parlaklıklı Vega gibi) bazı parlak yıldızlar da verildi. Gök atlasına gökyüzüne bakar şekilde doğru yönlerde yukarıya kaldırarak eşleştirmek yeterli. Takım yıldızlar–burçlar gök atlasından yardımlanarak kolay izlenebilir… Uzayı gereksiz aydınlatmalardan, özellikle bilimsel gözlem yapılan gözlemevleri çevrelerini hertürlü gereksiz ışıklandırma ve tozlandırıcılardan doğal zenginliğimiz gökyüzü karanlığını hep birlikte/yasalarla koruyalım... şık 25 göktaşı görülebilir. Göktaşı yağmurunu izlemek isteyen okuyucular 20 Ekim Perşembe gece yarısından itibaren sabah saatlerine kadar doğu tarafta ufuktan 15 derece kadar yüksekteki Avcı takım yıldızı bölgesine bakabilirler. Bir–iki göktaşının görülmesi yağışın yerini de belirler... Kaynakça: “The Astronomical Almanac 2011” YER MEZKEZL OLAYLAR A k ş am Jüpiter Uranüs Neptan G ece Sabah Jüpiter Jüpiter Uranüs Mars Neptün Yer’den Bakıldığında Ekim Ayında Gezegenler Özellik Gün Saat Yer–Satürn–Güneş dizilişi ile yakın konumda 13 24 Jüpiter–Yer–Güneş Dizilişi ile Karşı konumda 29 05 KÜÇÜK GEZEGENLER Küçük gezegen Ceres Pallas Vesta karşı konumdan [kavuşumdan] iniş GÜNEŞ MEZKEZL OLAYLAR Gezegen Karşı konumdan (kavuşumdan) iniş 11 Ekim 26 Ekim Güneş’e en uzak 22 Ekim – Ceres–Yer– Güneş Dizilişi i l e k ar ş ı k onum da 16 Eylül – – Sabit gör ünüm de – 17 Eylül 18 Eylül GÜNCEL GÖKB L M HABER 1– Çoğumuzun hocası ülkemizin önder gökbilimcilerinden Sevgili Prof. Dr. Hakkı Ögelman’ı (1940 stanbul doğumlu) 4 Eylül 2011 tarihinde kaybettik. Sevgili Prof. Dr. Ali Alpar’ın iletisi ile bizlerden “üç selvi” dikmemizi istemiş: Orta Doğu Teknik Üniversitesi’ne, Çukurova Üniversitesi’ne ve birde TÜB TAK Ulusal Gözlemevi (TUG)’ne. Hocamızın vefat haberi üzerine Türk gökbi Bir çınar devrildi: Prof. Dr. Hakkı Ögelman’ı kaybettik Merkür Venüs Avcı (Orion) takım yıldızından 2 Ekim–7 Kasım arasında yağan Orionidler isimli göktaşı yağmuru en yüksek sayıya 21 Ekim gecesinde ulaşır: saatte yakla Orionid’ler GÖKTAŞI YAĞMURU 2011’İN OLAYLARI Parlak Gezegenlerin Güneş’ten Açısal Uzaklıkları ve Parlaklıkları (gece saat 03 için) (D: doğu, B: batı; Uzaklık: yay derecesi biriminde, Par.: kadir) EK M’DE GÖK OLAYLARI GÜNLÜĞÜ Satürn Uzaklık D 7 B 3 B 11 gün saat 3 15 Venüs Spica’nın 3 derece kuzeyinde 4 06 İLK DÖRDÜN 8 05 Neptün Ay’ın 6 derece güneyinde 11 01 Uranüs Ay’ın 6 derece güneyinde (resimde verildi) 12 05 DOLUNAY 12 15 Ay Yer’e en uzak 13 23 Jüpiter Ay’ın 5 derece güneyinde (resimde verildi) 20 07 SON DÖRDÜN 20–21 Göktaşı yağmuru 22 03 Mars Ay’ın 6 derece kuzeyinde (resimde verildi) 23 04 Yer–Juno–Güneş dizilişi ile kavuşumda 26 15 Ay Yer’e en yakın 26 23 YENİ AY 28 05 Merkür Ay’ın 0.2 derece kuzeyinde (örtülme) 28 08 Venüs Ay’ın 1.8 derece kuzeyinde 29 05 Jüpiter–Yer–Güneş dizilişi ile karşı konumda 31 08 Satürn Spica’nın 5 derece kuzeyinde Tar i h (Ekim) 6 16 26 M er k ür Uzaklık D 5 D 12 B 17 Par. –1.1 –0.5 –0.3 Venüs Uzaklık D 14 D 16 D 19 Par. –3.9 –3.8 –3.8 M ar s Uzaklık B 62 B 66 B 71 Par. +1.3 +1.2 +1.1 Jüpiter Uzaklık B 154 B 165 B 76 Par. –2.9 –2.9 –2.9 Pa r . +0.8 +0.7 +0.7 Gök Cisimlerin Doğuş–Yükseliş–Batış Saatleri (saat:dakika) Gök Cismi Ay M er k ür Venüs G üneş M ar s Jüpiter Satürn U r anüs Neptün 1 Ek i m Doğuş En yüksekte Batış 11.48 16.37 21:23 07:09 13:03 18.56 08.02 13.41 19.19 07.00 12.54 18.47 01.51 09.06 16.20 20:06 02:54 09.42 07.53 13.37 19.21 18.34 00.37 16.40 17.09 22.27 03.45 1 5 Ek i m Doğuş En yüksekte Batış 19.25 02:51 10.23 08.15 13:33 18.50 08.37 13:52 19.06 07.15 12.50 18.24 01.37 08.44 15.50 19.06 01.53 08.39 07.07 12.48 18.30 17.34 23.36 05.38 16.14 21.31 02.48 3 1 Ek i m Doğuş En yüksekte Batış 12.27 17.19 22.15 09.19 14.03 18:46 09.17 14.08 18.58 07.33 12.48 18.02 01.20 08.16 15.12 17.58 00.42 07.25 06.14 11.53 17.32 16.30 22.31 04.32 15.10 20.27 01.45 CBT 1280/14 30 Eylül 2011