Katalog

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA 1. “Valentina …” (Uzaya çıkan ilk kadın kozmonot) – sviçre’de bir ırmak. 2. “… Gagarin” (1961 yılında uzaya çıkan ilk insan) – Ailesini geçindiren kimse – Sodyum hidroksit. 3. Tümör – “Solid … booster” (Uzay mekiğinin altında bulunan iki yakıt ateşleyicisi sistem) – Demlenmiş. 4. Füze – yileşme, ayağa kalkma – Zihin. 5. konya’da bir baraj – Çiçekleri çeşitli böcekleri andıran bir çiçek türü – Hangi kişi. 6. Bağ budama bıçağı – Bitkileri 24 sınıfa ayıran sveçli botanikçi – Mahrut. 7. “Şeref …” (ressam) – Mikroptan olan, mikroplu. 8. Niyet – Bağışlama – Japonya’da bir kent. 9. Mısır tanrılarının en eskisi – Yabancı – Trityumun bir proton ile iki nötrondan oluşan atom çekirdeği. 10. Şah smail’in şiirlerinde kullandığı mahlas – Bir bağlaç – Bir cetvel türü. 11. Gözerimi – Ada – Duygu. 12. Sümer sağlık tanrıçası – Bayındır – Fiyatların uzun dönemli eğilimi. 13. “Jean Louis …” (1888’de, kan örneği alınırken enjektöre takılan, çıkarılmaz şırınganın ağzını tıkayan aletin patentini alan doktor) – Deniz altında kalmış bir vadinin alt bölümü – Hile, entrika. 14. Hun – “Karl …” ( lk eletrikli buzdolabını 1877’de geliştiren mu Hazırlayan: cit) – Bir meyve. 15. Atomu oluşturan öğelerden biİlker ri olan negatif elektrik yüklü pek küçük cisimcik – Mumcuoğlu Hafıza kaybı. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Baykonur uzay üssünün diger adı – Nisan 1990’da, uzay mekiği Discovery tarafından Dünya etrafındaki yörüngesine taşınan bir uzay teleskobu. 2. Jüpiter’in bir uydusu – Girdap. 3. Ünlü bir otomobil markasını simgeleyen harfler – Uçak bellek aygıtı – Judoda zayıf kalan taraf. 4. rlanda’nın resmi adı – Dingil – Akarsuyun çok hızlı aktığı yer. 5. “Kendi kendine” anlamı veren bir önek – “Sir Humphry …” (Elektrik arkını bulan, elektroliz yoluyla alkalin metalleri ayıran ve madenciler için güvenli lambayı bulan ngiliz fizikçisi) – Suyu toplamak için önüne çekilen set. 6. Paulo Coelho’nun bir romanı – Böcekleri öldürücü, püskürtülen ilaç – Buluş. 7. Yerfıstığı – “… Harris” (aktör) – sveç işçi sendikası. 8. Etilenli hidrokarbür – Kök kırmızısı. 9. Sınıflandırma – Hücre çekirdeğinde bulunan ve kerenatin tanelerini taşıyan ağ biçimindeki iliksi yapı. 10. Namuslu – Eşya, hayvan damgası – Bir vücut sıvısı – Değerli bir orkide türü. 11. Mihrak – Sık gözlü ağ – Spielberg’in bir bilimkurgu filmi – laç. 12. Sirke asidi – Radyumun simgesi. 13. Banka otomatik veznesi – Filozof Leibniz’e göre bütün yaratıkları oluşturan basit, göze görünmeyen canlı madde – Buğday, pirinç, fasulye gibi nişastalı yiyeceklerin kaynatılmasıyla oluşan yapışkan sıvı. 14. Bulgaristan’da bir dağ kütlesi – Tütündeki zehirli bir madde – yi, güzel. 15. Ekilen şey – Duyu sinirlerinin ya da beyindeki duyu merkezlerinin herhangi bir etki sonucu duyu almaması durumu. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 ilginç SORULAR Viskoz: Düzeltme 1278.sayımızda lginç Sorular Köşesi’nde yayımladığımız “Tekstil Sanayinin Gözdesi: Viskoz” başlıklı yazımıza Dost Teks. San. Tic. Tekn. Danışm. Ltd.Şti’den Tekstil Yüksek Mühendisi M.Nejat Günaydın’dan gelen düzeltme aşağıdadır: Doğal” ve “Kimyasal Lifler” olarak iki ana gruba ayrılan tekstil liflerinin kimyasal lifler olanı kendi arasında yine iki ana gruba ayrılır: A. Rejenere Doğal Polimer Yapay Lifler (Suni veya manmade lifler) B. Sentetik lifler Rejenere lifler ise, başlıcaları “Selülozik Rejenere” ve “Proteinik Rejenere Lifler” olmak üzere 4 ana gruba ayrılır. “Rayon” ismi selülozik rejenere liflere verilen genel bir isimdir, yazınızdaki gibi “rejenere bir selüloz lifidir” olarak tanımlamak doğru değildir, bunun kendisidir. Selülozik rejenere liflerin kendi içinde birçok çeşidi vardır ve rayon tüm bunların genel adıdır. Rayon lifi, doğadan elde edilen selülozik polimerlerin kimyasal ve mekanik uygulamalarla tekstil lifi olarak kullanılmaya hazır hale getirilmiş halidir. Kimyasal yapısında yani moleküler yapısında değişiklik olmaz. Dolayısıyla yarı da olsa sentetik lif değildir. Sentetik lifler, farklı birden çok hammaddenin insanlar tarafından sentezlenerek farklı özellik kazandırılmış polimerlerdir. Tekstilde yarı sentetik lifler olarak bilinenler ise “Selüloz Ester Lifleri”dir (selüloz asetat lifleri). Viskoz selülozik rejenere liflerin ilk bulunanıdır. Sadece odundan elde edilmez. Odun (ağaç) yanı sıra, pamuk lif ve linteri, arpa, buğday gibi hububat sapları ve keten, kenevir saklarından (gövde) elde edilir. Burada önemli olan doğada bulunan bitkinin selüloz yönünden zengin olmasının yanı sıra moleküler yapısının lif çekimine uygun polimer haline getirilebilmesidir. Elde edilirken sodyum hidroksit ile karıştırılmaz. %17’lik sodyum hidroksit ile muamele edilmesi sonucu saflaştırılarak alkali selüloz elde edilir. kinci aşamada ise karbon disülfit ile işlem gördürülerek selüloz xatogenatin elde edilir. Bu eriyiğin lif olabilecek kıvama getirilmiş halidir. Daha sonra yıkama ve çekme işlemleriyle tekstil lifi haline getirilir. Bu lifler iplik fabrikalarında işlenerek (eğirme) kumaşa esas olan iplik elde edilir. Tekstil bilim ve teknoljisinde yazınızdaki gibi “ipler” terimi kullanılmaz. Pamuk gibi doğadan elde edilen selüloz polimerlerinden elde edildiği için pamuk özelliklerine benzer özellikleri vardır. Ancak moleküler zinciri kısa ve polimerizasyon derecesi (PD) daha düşük olduğundan yapısı içinde amorf (düzensiz) bölgeler daha fazladır. Bu nedenle su, boyar ve kimyasal maddeleri bünyesine çok kolay ve pamuğa göre daha fazla alır. Bu da ona canlı renk, ipeksi görünüm verir. Allerjik değildir. Buna karşılık yaş mukavemeti pamuğa göre düşüktür (%55). Bilimsel araştırmalarla bu zaafiyetlerin giderilmesi amacıyla modal gibi modifiye selüloz lifleri bulunmuştur. Selülozik rejenere liflerde son bulunan ise Lyocell (tencel) liflerdir. Viskoz ve modifiye olanları kendi başlarına olduğu gibi; pamuk, yün, keten gibi doğal ve sentetik liflerle harmanlandıklarında mükemmel uyum sağladıklarından başta baybayan iç/dış giyim tekstili olmak üzere ev tekstilinde de geniş bir kullanılma alanına sahiptirler. S E R E N T Y K O N T A K AMU E L T F R E OBO T MU E R H AM T A P U R OM A L AMU R I H R AG R E T A N AM K A R GON A A R A L Ü Z K M N E M O T E K N R O M A OR S E O L O J S N D N E T OK R T GA A M R A T E N D S D U Y E A U ME T R S U A R P D A V Y Y A R Y A KO T B A R S E S N P E N KO A A UM Ç A B R O P U K A R A T A Y d ü ş ü n SORULAR HÜSNÜ DAYININ TARLASI Düzenleyen:Necah Büyükdura Dayısı Hüsnü Ağa, Niyazi’ye yazdığı mektupta, köyde yolun güneyindeki tarlasının da bulunduğu arazinin bir tarımcılık kuruluşu tarafından kamulaştırıldığını yazmış. Kamulaşan arazide, bir sulama göletinin açılmakta olduğunu, göletin üst kıyısının tarlanın alt köşelerinden geçtiğini, gölet merkezinin yolun 71,50 metre uzağında olduğunu ve çapının 60 metre olduğunu da yazmış. SORU: Dikdörtgen tarlanın kısa kenarının yol üzerinde olduğunu ve kenarlarının 3/4 oranında olduğunu hatırlayan Niyazi’nin, oturup hesapladığı tarlanın alanı kaç metre karedir? 1277.sayıdaki “Asalspor” isimli bilmecenin yanıtı: En çok sayıda elde edilen X çarpımı 72’dir, 65 kez elde edilmektedir. Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Necah BüyükduraAnkara, Ahsen Canatİzmir, Tayfun Bahçekapılıİstanbul, Sait Eslekİzmir, Naim Uygunİstanbul, Ahmet SaraçoğluDenizli, Faruk Kozİzmit CBT 1279/16 23 Eylül 2011