Katalog

Facebook Kullanımında Yeni Bir Boyut: Eğitim Kurulduğu günden bugüne kadar farklı birçok sektörde kendine bir yer bulan Facebook sosyal ağ web sitesi, günümüzde eğitim süreçlerinde de kullanılmaya başlanmıştır. Öğr. Gör. Dr. Hasan Tınmaz (İstanbul Kültür Üniversitesi) E n başta üniversitelerin kendi tanıtımlarında, öğrencileriyle iletişimlerinde ve bir duyuru merkezi görevinde (http://www.facebook.com/IKUEDU) kullanılmaya başlanan Facebook, artık eğitim öğretim süreçlerinde de yerini almaktadır. Bu konuda Türkiye’de bir ilk olan doktora çalışmamdai Facebook’un eğitim içerisinde kullanılma potansiyeli ve yolları üzerinde durdum. Herhangi bir teknolojik aracın eğitimde kullanılabilmesi için öncellikle kullanıcıların bu araçtan memnun olmaları gerekmektedir. Kullanıcıların doyum düzeyleri, bu aracı eğitimde kullanma istekleriyle doğrudan bir ilişkide olacaktır. Bu nedenle çalışmanın ilk adımında Türkçe ve ngilizce anketlerle Facebook kullanıcılarının ulusal ve uluslararası düzeylerde doyumları ölçülmüştür. Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki Facebook kullanıcılarının ikinci en önemli tercihleri Youtube video paylaşım sitesidir. Çalışmaya katılanların çoğu Facebook hesaplarına günde en az birkaç kere erişirken, Facebook’un genel görüntüsünden orta düzeyde memnun kalmaktadırlar. Facebook’un hızı ve etkileşimi noktasında kullanıcıların memnuniyetsizlikleri tespit edilmiştir. Diğer taraftan Facebook kullanıcılarının çoğu Facebook’un arama yapabilme özelliğinden çok memnun kaldıklarını bildirmektedir. Çalışma katılımcılarından çok azı kendilerine doğrudan erişilebilecek telefon numarası, ev ya da iş adresi gibi bilgilerini Facebook üzerinde paylaştıklarını bildirmişlerdir. Şaşırtıcı bulgulardan birisi de katılımcıların üçte ikisi Facebook profil bilgilerinin bazılarının sahte olduğunu söylemişlerdir. ler. CBT 1269 / 14 15 Temmuz 2011 Facebook hakkında memnuniyetlerini belirten katılımcıların Facebook’un eğitimde kullanılabilme potansiyelini belirtmeleri için çalışmanın ikinci adımında 64 farklı ülkeden çoğu üniversitede olan Facebook kullanıcılarına erişildi. Katılımcıların çoğu Facebook’un bir öğrenme veya öğretme aracı olabileceği konusunda anlaşırken Facebook üzerinde bir derse katılım noktasında tereddüt göstermektedirler. Öğrenmeye katkı yapması açısından katılımcılar Facebook araçlarını şu şekilde sıralamışlardır: Videolar, Bağlantılar, Haber Kaynağı, Duvar, Fotoğraflar ve Sohbet. Bu sonuçtan yola çıkarak eğitimcilerin hazırlayacakları öğretici videolar, farklı web sitelerine verecekleri bağlantılar ve düzenli paylaşımlarla yeni öğrenme ortamları yaratabileceklerdir. Çalışma içerisinde bu iki adımı destekleyen nitelikte 20 Facebook kullanıcısı ile bir saate yakın yapılan bireysel görüşmeler sonucunda 12 tema ortaya çıkarılmıştır. Uzun uzun temalardan bahsetmek yerine birkaç çarpıcı noktayı paylaşmak isterim. Facebook hakkında gazetelerde çıkan olumsuz haberler (özel resimlerin izinNEDEN FACEBOOK? siz paylaşımı, yargıya intikal eden olaylar, vs…) katılımKatılımcıların neden Facebook’a üye oldukları socılarda daha çok merak rusuna verdikleri en basit uyandırmakta ve Facebocevap, diğer insanlarla ok’a üye olmalarını sağlailetişim halinde olma ya Katılımcıların neden Facebook’a üye olduk maktadır. da kaybettikleri bağlantıları sorusuna verdikleri en basit cevap, diları yeniden kurma şekDED KODUYU ğer insanlarla iletişim halinde olma ya da linde olmuştur. Sayıca az TET KL YOR da olsa katılımcılardan kaybettikleri bağlantıları yeniden kurma Ayrıca Facebook’un bazıları Facebook’a üye gelecekte de çok popüler şeklinde olmuştur. Sayıca az da olsa katıolma noktasında sosyal olacağını ve kapansa bile lımcılardan bazıları Facebook’a üye olma baskı gördüklerini beyan yeni Facebooklar’ın ortaya etmişlerdir. noktasında sosyal baskı gördüklerini beyan çıkacağını söylemişlerdir. Flört etmek ve gerKatılımcıların tamamına etmişlerdir. çek dünyadan uzaklaşma yakını Facebook’un dediise en az tercih edilen nekoduyu tetikleyici bir ordenler olarak seçilmişlerdir. Bilgiye erişimin kolay oldu tam olduğu noktasında hemfikir olmuşlardır. ğu Facebook üzerinde katılımcıların var olan bilgiye Yine aynı şekilde tüm katılımcılar Facebook’un erişme ya da kullanma eğiliminde oldukları görülmekte eğitimde kullanılabileceğini fakat Facebook’un kendi dir. Diğer bir ifade ile katılımcılar Facebook üzerindeki içerisinde yer alan dikkat dağıtıcı öğelerin sorun olabiiçeriği üretme değil tüketme yolunu tercih etmektedirleceğini vurguladılar. Bu adımdan çıkan önemli bulgu lardan birisi de tüm katılımcıların bir uzaktan eğitim aracı gibi Facebook’un başlı başına bir eğitim ortamı olması yerine, onun eğitimi destekleyici bir öğe olması fikrini desteklemektedirler. Çalışmanın son adımında Facebook üzerinde toplamda 15 Türk ve yabancı katılımcıdan oluşan seçme bir gruba 6 hafta boyunca “Avrupa Birliği Gençlik Projeleri Yazımı” konulu tamamen çevrimiçi olan bir ders verilmiştir. Bu ders için bir eğitmen olarak ayrı bir Facebook hesabı açtıktan sonra, özel bir Facebook grubu oluşturuldu. Grup sadece katılımcılara özel olarak açılırken, içerisine de haftalık ders programı ve ders notları yüklendi. Özellikle işlenen konuyla ilgili videolar ve resimler paylaşıldı. Haftalık tartışma konuları belirlendi. Katılımcılara da tartışma konusu açma hakkı verildi. Son ürün olarak gruplar halinde bir proje yazmaları istendi. Birbirini daha önce tanımayan katılımcılar sadece Facebook üzerinden haberleştiler. Katılımcılara ders öncesi ve sonrası anketler uygulanmış ve gelişimleri kontrol edilmiştir. Çıkan sonuçlardan en önemlisi tüm katılımcıların Facebook’un bir eğitim ve öğretim aracı olarak kullanılabileceğine olan inançlarının artmasıdır. Bu kursa katılmış olan bireylerdeki en önemli değişimlerden birisi katılımcıların kendilerini ifade edebilme becerilerindeki artıştır. Facebook üzerindeki tartışmalarda, sohbet ortamında, video ve resim yorumlarında sürekli olarak kendilerini ifade eden katılımcılar süreç içerisinde daha rahat ve güvende olarak Facebook üzerine yazılar yazmışlardır. Katılımcılar Facebook üzerindeki ders başarısının katılımcıların bireysel özelliklerinden fazlasıyla etkilendiğini belirtmişlerdir. Özellikle içine kapalı veya dışarıya dönük bireylerin arasında oluşabilecek farka dikkat çekmişlerdir. Tüm bunları düşünerek ilk haftalarda kaynaşma etkinliklerinin arttırılmasını önermektedirler. Katılımcılar Facebook’un bir destek ortamı olması gerektiği görüşünde birleşmişlerdir. Tüm bunlar göstermektedir ki, Facebook’un geleceğinde eğitimde yer alma ve eğitimi etkileme gücü yer almaktadır. Bu durumu önceden fark eden kurum ve kuruluşlar gelecekte daha fazla söz sahibi olacaklardır. i EĞ T M VE ÖĞRET M M ? Bu doktora tez çalışma ODTÜ, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi bölümünde, Doç. Dr. Kürşat Çağıltay danışmanlığında tamamlanmıştır. Tezin tam adı: Utilization of social networking websites in education: A case of Facebook (Sosyal ağ web sitelerinin eğitimde kullanılması: Facebook örneği ).