Katalog

D Ü N Y A G Ö S T E RG E L E Rİ POL T K B L M Aykut Göker http:/www.ınovasyon.org;hagoker@ttmail.com Peş peşe stratejiler yayımlanıyor; sanayi ile, sanayi sektörleri ile ilgili stratejiler... Sevinilmesi, ciddiye alınması gereken bir durum... Sanayi Stratejilerini İzleme Kılavuzu... Yüksek Planlama Kurulu’nun (YPK) 7 Aralık 2010 günlü toplantısında onaylanan Türkiye Sanayi Stratejisi Belgesi ve Eylem Planı 20112014’ün (bununla ilgili görüşlerime 21 Ocak 2011 günlü CBT’de yer vermiştim) ardından iki “sektör stratejisi” yayımlandı: Otomotiv Sektörü Strateji Belgesi ve Eylem Planı 20112014 ile Türkiye Makine Sektörü Strateji Belgesi ve Eylem Planı 20112014... İlkiyle ilgili görüşlere de bu köşede yer vermiştim. Yakında başkaları da yayımlanacak (bu yazıyı okuduğunuzda, bazıları yayımlanmış da olabilir). Bunların yayımlanacağı, Sanayi Stratejisi Belgesi’nde, “Sektörel Politikalar” başlığı altında (sayfa 54) “Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın sorumluluğunda otomotiv, makine, beyaz eşya, elektronik, demir çelik, ağaç işleri, kâğıt ve mobilya ile kimya sektörlerinde olmak üzere sektörel stratejiler hazırlanacaktır” dendiği için, zaten biliniyor. Demek ki, ‘otomotiv’ ve ‘makine’den sonra, sırada, “beyaz eşya, elektronik, demir çelik, ağaç işleri, kâğıt ve mobilya ile kimya sektörleri”ne ilişkin stratejiler var... Dahası, Sanayi Stratejisi’nin 17’nci sayfasındaki dipnota bakılırsa, “otomotiv yan sanayii, gıda sanayii, tekstil ve hazır giyim sanayii” ile ilgili de sektör stratejileri hazırlanabilir... Bu kadar çok strateji, eğer, sanayiye verilen, aslında çok da geç kalmış önemin işaretiyse mesele yok; ama yine de, dilerim, ehemi (çok önemliyi) mühimden (önemliden) ayıramama noktasına düşülmez. Ortada bu kadar çok strateji olunca, bunları yerli yerine oturtabilmemiz ve izleyebilmemiz için galiba bir kılavuza ihtiyacımız olacak. İsterseniz, böyle bir kılavuz hazırlama denemesinde bulunalım. Önce bu Sanayi Stratejisi, nereden çıktı; onu yanıtlayalım. Bunun dayanağı, Dokuzuncu Kalkınma Planı 2007–2013’tür. Stratejide öngörülen hedefler, planda öngörülmüş olanlardır. O zaman, plan dönemiyle (20072013) Sanayi Stratejisi’nin kapsadığı dönem (20112014) niçin bu denli farklı, derseniz; ona bir yanıtım yok... Bilmemizde yarar var: Dokuzuncu Kalkınma Planı da iki stratejiye dayanıyor. Bunlardan birincisi, Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 20012005’le birlikte yayımlanmış olan Uzun Vadeli Strateji [20012023]; diğeri de Dokuzuncu Kalkınma Planı Stratejisi 20072013’tür... Ortada uzun vadeli bir strateji varken, niçin bir de bu vadenin içinde kalan bir dönem için strateji hazırlamışlar, şimdilik onu da bir yana bırakalım... Asıl mesele şu: Sanayi Stratejisi’nde öngörülen ana hedef “Orta ve yüksek teknolojili ürünlerde Avrasya’nın üretim üssü olmak...”tır. Öyle anlaşılmaktadır ki, sadece imalatta değil, üretim sürecinin, bilim ve teknolojide daha fazla yetkinlik kazanmayı gerektiren bazı aşamalarında da, örneğin tasarım geliştirme konusunda, en azından belirli sanayi sektörlerinde seçkin bir merkez olmak da isteniyor. Çok güzel; peki o zaman bu Sanayi Stratejisi’ni tamamlayacak bilim ve teknoloji stratejisi nerede? Başka ülkelerde, bilim, teknoloji, yenilik ve sanayi stratejileri sistemik bir bütünlük içinde, bir arada hazırlanıyor. Bizim sanayi stratejimiz ayrı hazırlanmış; ama bunu tamamlayan başka bir strateji de olmalı... Görünüşe göre var: Bu strateji, YPK 7 Aralık 2010’da Türkiye Sanayi Stratejisi Belgesi ve Eylem Planı 20112014’ü onayladıktan 8 gün sonra, 15 Aralık 2010 günü toplanan Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu’nun kabul ettiği Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi 20112016’dır! (Her iki kurula da Başbakan başkanlık ediyor.) İncelerseniz göreceksiniz; bu stratejinin Sanayi Stratejisi ile doğrudan, herhangi bir ilintisi yok. Hani “açıktan gazel okumak” derler ya Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi’nin durumu aynen öyle. Söylemiştim, niyetim sanayi stratejileri rahat izlenebilsin diye bir kılavuz ortaya koyabilmekti ama galiba bu deneme, kafanızı karıştırmaktan başka bir işe yaramayacak... Türkiye, basın özgürlüğünde Avrupa sonuncusu 2010 yılında basın özgürlüğüne yönelik tehditler ve tacizler dünya genelinde basına büyük darbe vurdu. Merkezi ABD’de bulunan insan hakları ve özgürlükleri izleme örgütü Freedom House’un hazırladığı Basın Özgürlüğü Raporu, dünyada basın özgürlüğünün son 10 yılın en düşük seviyelerine indiğini, böyle bir ortamda dünyadaki altı kişiden birinin basının özgür olduğu bir ülkede yaşadığını ortaya koydu. 196 ülkenin değerlendirildiği raporda ülkeler, basın özgürlüğü açısından en iyi durumdan en kötü durumda olana, 0’dan (en iyi) 100’e (en kötü) kadar olan sıralamaya tabi tutuldu. Raporda 196 ülkenin yalnızca 68’i (%35) özgür olarak değerlendirilirken, 65 ülke (%33) yarı özgür, 63 ülke ise (%32) özgür olmayan kategorisine giriyor. Dünya genelinde 2010 yılında özellikle Ortadoğu ve Amerika kıtalarında kaygı verici bir trend izlenirken, Büyük Sahra altındaki ülkelerde bu konuda dikkat çeken gelişmeler yaşanıyor. Listenin ilk 5 sırasında Finlandiya, Norveç, İsveç, Belçika ve İzlanda, son 5 sırasında ise Kuzey Kore, Türkmenistan, Özbekistan, Libya ve Eritre yer alıyor. Türkiye 196 ülkenin değerlendirildiği raporda 54 puan ile 112. sırada, kısmen özgür ülkeler arasında. Raporda Türkiye’nin notunun Türk Ceza Kanunu’nun 301 ve 216.maddeleri ve Terörle Mücadele Yasası’nı da içeren bir dizi yasa altında, gazetecilere yönelik artan tacizlerin sonucunda 51 puandan 54 puana düşürüldüğü belirtiliyor. Freedom House halihazırdaki durumu ise şöyle değerlendiriyor: “Bu hukuki baskı nedeniyle muhabirler, editörler ve medya patronları kendilerine otosansür uyguluyor ” Raporda Batı Avrupa ülkeleri içine dahil edilen Türkiye, bu listenin son sırasında yer buldu. Batı Avrupa ülkeleri içinde basın yalnızca Türkiye ve bir üzerinde yer alan İtalya’da yarı özgür konumda. Raporda ayrıca Türkiye, Danimarka ve İzlanda’da negatif gelişmelerin yaşandığı, İngiltere’de genişletilmiş hakaret davaları nedeniyle birtakım kısıtlamaların gündeme geldiği, İtalya’da ise medyanın birkaç medya patronunun elinde toplanmış olması ve bazı kamu kuruluşlarının basına müdahalesi nedeniyle, şimdilik özgür olan basının yakında kısıtlamalarla tanışabileceğine dikkat çekiliyor. 20062011 yılları arasındaki 5 yıllık dönemde Türkiye 36 puanlık düşüş ile Brezilya, Arjantin, Şili, Peru, Güney Afrika, Kazakistan, Suudi Arabistan ile aynı grupta yer alıyor. Bu dönemde en büyük düşüş 7 puanlık erozyon ile Rusya, İran, Bolivya, Madagaskar, Meksika, Macaristan’da yaşanmış. Bunun tam tersi 7 puanlık artış Sudan, Nepal, Gine gibi az sayıda ülkede görülüyor. 5 YIL NE GETİRDİ, NE GÖTÜRDÜ? TÜRKİYE’DE BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ AVEA’NIN YENİ SOSYAL SORUMLULUK PROJESİ: ‘Memleketim Anadolu, işim teknoloji’ A vea, Anadolu’da kalkınmada dezavantajlı bölgelerde mobil uygulama geliştirmeye yönelik ilk proje olan “Memleketim Anadolu, şim Teknoloji” projesi ile iyi eğitim almış gençlerin bu yetkinliklerini Anadolu’ya değer katacak şekilde kullanmalarına olanak tanıyacak yeni bir “girişimcilik platformu” kuruyor. Yaratıcı yönü güçlü ve girişimcilik kavramını özümsemiş genç girişimcilere destek olacak proje, hem mobil iletişim sektörünün gelişimine, hem de bu girişimlerin gerçekleştiği yerel ekonomilerin güçlenmesine katkıda bulunacak. Düzenlenen basın toplantısında konuşma yapan Avea CEO’su Erkan Akdemir, “Avea olarak en iyi bildiğimiz alanda birikimimizi toplum için kullanarak Anadolu’ya inovasyon tohumları ekiyoruz. Hedefimiz kalkınmada dezavantajlı bölgelerde mobil girişimciliği teşvik etmek. Bu anlamda projemize kalkınma CBT 1261/ 6 20 Mayıs 2011 da en dezavantajlı illerin yer aldığı Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinden başladık. Burada ‘uygun ortam’ ve ‘doğru proje tasarımı’ kelimesini vurgulamak isterim. Çünkü Avea olarak biz kendi imkânlarımız ölçüsünde bölgede yatırım yapmaya aday girişimcilere uygun ortamı sağlamayı vaat ediyoruz” dedi. Projenin başvuru ve işleyiş süreçleri ile ilgili bilgi veren Avea Kurumsal letişim Direktörü Füsun Feridun, genç girişimci adaylarının www.aveaisimteknoloji.com adresine proje fikirleriyle başvurabileceklerini açıkladı. Girişimciler basit bir form doldurarak ve iş fikirlerini girerek başvuruda bulunacaklar.