Katalog

Spor teknolojisi konusunda bilmediklerimiz mitelerinde görevli mühendisler zamanlama ve ölçümlerle ilgili teknolojilerde sürekli gelişmelere imza atıyor. Koşucuların yaptıkları hız artık ışık demetleri sayesinde saniyenin binde birine varan bir kesinlikle kaydedilebiliyor. Profesyonel tenis karşılaşmalarında topun çizginin içinde ya da dışında olduğunu belirleyen bilgisayarlı bir izleme sisteminden yararlanılıyor. • Olimpiyat ko Almanya adına yarışan kadın kızakçıların buzun üzerinde daha hızlı hareket etmelerini sağlamak amacıyla kızaklarını önceden ısıttıkları anlaşılınca madalyalarından oldu. Tasarımcı hızı: Speedo şirketi tarafından 2008 yılında piyasaya sürülen LZR Racer mayo sesötesi kaynaklı dikişlerden ve sürtünmeyi azaltan su geçirmez bir malzemeden oluşuyor. Bir zamanlar her oyunda yaklaşık 2,5 kilo teri emen deri vatkalarla yarışmak zorunda kalan hokeyciler, 1980’lerin sonlarında piyasaya çıkan daha hafif ve teri daha az emen sentetik vatkalar sayesinde artık çok daha rahat soluk alıyor. cularının giydikleri koruyucu giysilerin kökenleri 1905 yılına uzanıyor. 18 oyuncunun maç sırasında yaşamlarını yitirmeleri üzerine, o dönem başkan olan Teddy Roosevelt Amerikan futbolunda şiddetin azaltılması yönünde birtakım değişikliklere gidilmesine karar verdi. Teknoloji oyuncuların huysuzlaşmalarına da yol açabilir. 1996 yılında ABD Ulusal Futbol Ligi (NFL) Oyuncular Birliği tarafından yapılan bir araştırmaya göre, futbol oyuncularının %93.4’ü sakatlanmalara doğal çimden çok yapay çim sahaların neden olabileceğine inanıyor. Amerikan Basketbol Birliği 20062007 sezonunda eski deri topların yerine mikrofiber bileşiklerden oluşan toplar kullanılması yönünde bir karar aldı. Ancak yeni topun aşırı kaygan olduğu ve oyuncuların ellerini kestiği yönünde yakınmaları üzerine, sezonun başlamasına iki ay kala yeniden geleneksel deri toplara dönüldü. Sizce beyzbol topu badminton topundan daha mı hızlı? Badminton topu saatte yaklaşık 240 kilometre hızla en hızlı beyzbol atışını bile gölgede bırakıyor. Tahta hiç de sanıldığı denli sıradan bir malzeme olmasa gerek! Dünyanın en önde gelen kaykaycıları cam elyaf ve epoksi reçinelerinden oluşan kaykayların spor dünyasında böylesine ilgi görmelerine burun kıvırıyor ve akçaağacından yapılan yedi katmanlı kaykaylarından vazgeçmiyor. Bu konuda kaykaycılar yalnız değil. Dünyanın en hızlı toplu sporunun, bildiğimiz beylik hasırdan yapılmış bir kepçe aracılığıyla hızı saatte yaklaşık 300 kilometreye ulaşan bir topun tutulup atıldığı jai alai sporu olduğu belirtiliyor. Rita Urgan • • • • Öteki spor dallarının tersine, teniste temponun düşürülmesine çalışılıyor. Haşin servisler ve kısa voleler izleyicileri sıkabileceğinden, karşılaşmaları düzenleyenler, hayran kitlesinin ilgisini canlı tutabilmek amacıyla daha farklı yüzeylerde daha büyük toplar kullanma yoluna gidiyor. lindiğinde cirit atma yöntemlerindeki gelişmeler sayesinde öylesine uzun menzilli atışlara ulaşıldı ki, olay stadyum sınırlarının dışına taştı. Sonunda, yeni bir tasarımla ciritin ağırlık merkezi daha kısa erimli fırlatmalara olanak sağlayacak biçimde değiştirildi. Uygarlıkların çöküş nedeni, ağaç halkalarında gizli Büyük kuraklıkların Maya gibi uygarlıkların sonunu getirdiğini, 1000 yıldan fazla yaşayan bataklık servileri ortaya çıkardı... •Günümüzde Amerikan futbolu oyun • Uzunlukla iş bitmiyor. 1984 yılına ge B • Yine de tehlikeli: Fransız uzun atlama sporcusu Salim Sdiri 2007 Temmuzu’nda Golden Leauge Roma etabında yarışmaya hazırlandığı sırada bir ciritin yanlışlıkla sırtına saplanması sonucunda yaralandı. Sırıkla atlama sporunda ahşap sırıkların yerine kullanılan hafif metal ve son olarak da cam elyaf bileşkenlerden oluşan sırıklar sayesinde her geçen gün daha yükseklere ulaşılıyor. Son teknoloji ürünü sırıklar 120160 dereceye dek bükülebiliyorlar. Günümüzde okçuluk sporunda kullanılan alüminyum, magnezyum, cam elyaf ve kevlardan yapılan oklar saatte 240 kilometreyi aşan bir hızla kesin hedefi bulabiliyorlar. Kızak yarışçıları, ayakları üzerinde durdukları minik kızaklarıyla buzun üzerinde saatte yaklaşık 140 kilometrelik bir hızla gidebiliyor. Günümüzde kızak yarışçıları aerodinamik kurallarından yararlanmak amacıyla bedenlerini sımsıkı saran kauçuktan yapılmış giysiler, rüzgârı kesen başlıklar giyiyor ve dengeyi sağlamak amacıyla ağırlık merkezi olabildiğince düşük olan kızaklarla yarışıyorlar. • • • • • • • CBT 1254/8 1 Nisan 2011 • •1968 Kış Olimpiyatları sırasında Doğu ir zamanlar Tolteklerin başkenti olan Tula’da (Meksika) 2007 yılında 15 yaşından önce yaşamını yitiren 24 çocuğun iskeleti bulunmuştu. Bilim insanları iskeletlerin boyun omurlarındaki kesik izlerinden ve kalıntılar arasında bulunan yağmur tanrısı Tlaloc heykellerinden yola çıkarak, çocukların yağmur tanrısına kurban edildikleri sonucuna vardı. skeletlerin tarihlendirilmesinden, bu katliamların yaklaşık MS.115 yılında sona erdiği anlaşıldı, yani Tolteklerin kenti kaybetmelerinden kısa bir süre öncesi. O tarihlerde Tula’nın sadece 60 km. kuzeydoğusunda bataklık servilerinden oluşan küçük bir orman vardı. Arkansas Üniversitesi jeologu David Strahle ile çalışan ekip, bu ağaçların halkalarında, Tolteklerin niçin kendi çocuklarını kurban ettiklerinin yanıtını buldu. Servilerin halkalarında uzun süreli kuraklık evreleri arşivlenmiş. Tarlalar yıllar boyu halkı doyuracak kadar ekin vermemiş. Sonuçta insanlar çocuklarını yağmur tanrısına kurban etmişler. Ne var ki kuraklık devam etmiş. Strahle ve Jose Villanueve Diaz, ağaç halkalarındaki izlerle 7712008 yılları arasında tüm bölgeye ait sıcaklık ve yağış verilerini bir araya topladı. Analizden anlaşıldığı üzere, Orta Amerika’daki uygarlıklar neredeyse her zaman önemli kuraklık evrelerinde çökmüş. Ülkenin güneyindeki erken Maya kültürü de 900 yılındaki yağış kıtlığı yüzünden son bulmuştu. Zira 897 ve 922 yılları arasında Meksika’nın yüksek bölgelerinde bir mega kuraklık yaşanmıştı. Bu iklim kronolojisi çalışması, bataklık servisinin çok uzun ömürlü olması sayesinde gerçekleştirilebildi. Dev ağaçların birçoğu Avrupalıların bölgeyi fethettikleri sırada göğe yükselmişti. Bataklık servisi ormanının bulunduğu Amealco geçidi, ağaçların bin yıldan fazla yaşadığı iki bölgeden biri. Meksika’daki bataklık servisi, Kaliforniya’daki dev sekoya ağaçlarıyla da akraba. Bu ağaçların ortak özelliği, odununun bozulmaya ve çürümeye karşı dayanıklı olması. Kırk metre yüksekliğindeki bir bataklık servisinin kalınlığı on iki metreyi bulabiliyor. Ağaç halkalarının her yılın yağış durumunu göstermesi önemli bir nokta. Uygarlıkların başarısı genelde tarıma bağlıdır. Mesela Tula’nın yüksek bölgelerindeki tarım alanları için yeterli derecede sulanabilseydi 30.000’i aşkın nüfuslu bir kenti doyurabilirdi. 1149 ve 1167 yılları arasında yaşanan 18 yıllık kuraklık evresinde nehirler bile kurumuştu, bu da binlerce insanın ölmesine yol açmıştı. Villanueva ağaç halkalarını incelerken 1514 yılında ikinci bir kuraklığın başladığını görmüş. Yani spanyol Hernan Cortes’in Meksika’ya ulaşmasından beş yıl önce. spanyolların gelişinden bir müddet sonra hem kuraklık hem de çocukların kurban edilme geleneği son bulmuş.