Katalog

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA 1. Yemin – Cılız, zayıf – Üç yaşına kadar dişi manda. 2. Dünyanın, varlıkların temelinde monadların olduğunu söyleyen, Calculus’un temel teoremini keşfeden, Alman filozofu ve matematikçisi – Bir bağlaç – İşler, işlemler. 3. Çamaşırın az kirli suyu – Derece, aşama – Baş çoban. 4. Bir şeyin doğru olduğunu belirtmek için yapılan işaret – Gelenek – Dalga, kasırga. 5. Rus, Leh, Sırp vb halklara, dillerindeki yakınlık nedeniyle verilen ortak ad – Boylu boyunca yatmak – Kuzu sesi. 6. Erkek – Afrika’da bir ülke. 7. Azlık, seyreklik – Eşanlamlı. 8. Sırbistan’da bir ırmak – Kafkas dağ köyü – İsviçre’de bir göl. 9. Mayakovski’nin sevgilisi. 10. Ateş – Bir tahıl ölçüsü – Merkür ve Venüs’ü araştıran uzay sondası. 11. Bir saniyede bir julluk iş yapan motorun güç birimi – Roman Polanski’nin bir filmi – Bir nota – Bağış yapma. 12. Carol Reed’in bir filmi – Sarmısaktaki doğal antibiyotik. 13. Sıvı ölçüm biriminin simgesi – Argonautlar seferinin kahramanlarından birisi – Tek çalgı ya da tek sesle verilen konser. 14. Bütünsel – Eski Mısır valisi – Bir ilimiz. 15. Beden yapısı – Parazit. ilginç SORULAR YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Elektrik enerjisinin pille kullanılmasını sağlayan İtalyan fizikçisi. 2. Asya’da bir ülke – Koca – “John …” (Renkkörlüğünü bulan İngiliz fizikçisi ve kimyacısı). 3. Yelken ve kürekle yürütülen bir tür gemi – Boru sesi – Tantalın simgesi. 4. Bizmutun simgesi – Sürüldükleri düzeyde koruyucu katman yapan gereç – Bir işi yerine getirmek için verilen söz. 5. Eski Bir Güney Amerika uygarlığı – Gerçeklik – İsveç işçi sendikası. 6. Nikelin sim Çocukların ketçap merakı Soru: Günümüzde küçük çocukların her yemeğin üzerine ketçap dökme alışkanlığı edindiğini izliyoruz. Çocukların ketçapı bu kadar çok sevmelerinin nedeni nedir? Yanıt: Küçük çocukların ketçapı bu kadar çok sevmelerinin nedeni yüksek oranda şeker ve tuz içermesidir. İnsanların da aralarında bulunduğu hayvanlar âlemin, doğada zor bulunan şeker ve tuzu bulmak için epey epey çaba harcamak zorunda kalırlar. Örneğin çiftçiler otçul hayvanlarına arada sırada yalamaları için tuz verirler, çünkü bu hayvanlar yediklerinden ihtiyaçları olan tuzu alamazlar. İşte gıda üreticileri insanların şekere ve tuza olan bu düşkünlüğünden yararlanarak, işlenmiş gıdaların içine bol miktarda tuz ve şeker katıyor. Ketçapın içeriğinin yaklaşık dörtte biri şekerdir ve şekerin obezite ve diyabete zemin hazırladığı biliniyor. Tuz içeriği ise yaklaşık %2.5’tir. Bu da normal bir porsiyondaki ketçapın içinde 0.4 gram tuz bulunması anlamına gelir. İngiliz Sağlık Kurumu üç yaşın altındaki çocukların günde 2 gram, altı yaşındakilerin 3 gram ve on yaşındakilerin 5 gramın üzerinde tuz almalarının sakıncalı olduğunu bildiriyor. Dolayısıyla yemeklere ilave edilen ufak bir miktar ketçap bile bu sınırları aşmakla kalmayıp, çok üzerine çıkıyor. Ketçapın çocukların gözdesi olmasının bir nedeni de kırmızı rengidir. Aralarında insanların da olduğu EskiDünya primatları, diğer memelilerden trikromatik görüşleri (üç renkli görüş) ile ayrılırlar. Kısaca bu özellik, atalarımıza beslenme açısından çok büyük bir avantaj kazandırmış. Kırmızı rengi algıladıkları için olgun meyveleri ve körpe yaprakları toplayıp yiyebilmişler. Kırmızı renkli yiyecekler hâlâ insanlar için daha caziptir; yiyeceğin daha tatlı ve daha besleyici olduğu izlenimini uyandırır. Ketçapı savunanlar ise içindeki likopen denilen antioksidana bağlı olarak yararlı yönlerine dikkat çekiyor. Likopen domatese ve diğer meyvelere kırmızı rengini veren bir pigmenttir. Domatesin içeriğinde bulunur, ama ketçapın içinde yoğun bir şekilde bulunur. Likopenin başta prostat olmak üzere insanları kansere karşı koruduğu söylenir. Ne var ki küçük bir çocuğun prostat kanserine yakalanmak veya yakalanmamak gibi bir kaygısı olamaz. gesi – Mısır tanrılarının en eskisi – Önde bulunan. 7. Kaza sonucu – Akla ve gerçeğe aykırı – Fütüvvet şeyhi. 8. Bir kara yumuşakçası – Kale duvarı – Küf ve çürük gibi kokan. 9. Kozmoloji – Küme, yığın. 10. Mısır’ın plaka işareti – Yasaklama – Bir tür yağmurkuşu. 11. Alkol – Habeş soylusu – Voltamperin simgesi. 12. Havana’nın ortası – Parkinson hastalığının başlıca belirtisi – Duman kiri. 13. “… İrtem” (şair) – Yarı – Asur’un başkenti. 14. Sayıları göstermek için kullanılan işaretlerden her biri – Toplum – Tahta cilası. 15. Sadist – Radyoaktif bir element. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu B L A İ S E P A S C A L E İ N S T E İ N A L E S A T K A N J DO K T E OR G O V A İ N N KO A R L O A S R AM A E S R İ K MO E N D D İ E N L S GA AG MU İ N F R L A R A İ R S I R A U B A T R E N A Y D I Z A R F A I A E P Z UM S E D N K A U N T R A N A A N A A H B İ Y R E N A F E İ D K E İ R L İ İ C O K L İ R İ Z P A L İ M A T N O S İ N E T A N EM İ T L R N İ S A N İ N A T Bağırsak nematodları ile mücadele lur? Soru: İnsanlar, bağırsaklarında yaşayan parazitik nematodlardan nasıl kurtuYanıt: Yuvarlak solucanlar (İpliksisolucanlar) ya da nematodlar, yuvarlak yapıda, sayıca dünya üzerinde en fazla bulunan omurgasız hayvan şubesidir. Dünya üzerinde çok değişik yaşam koşullarına uyum sağlarlar. Bazıları serbest, bazıları parazitik yaşar. Marin nematodları, hayvan parazitleri, insan parazitleri, karasal nematodlar olarak gruplandırılır. Son yıllarda bitki nematodları üzerinde etkili olan bir organik böcek öldürücü, milyonlarca insanı bağırsaklarında yaşayan yuvarlak solucanlardan kurtarabilir. Dünya Bankası’nın belirttiği yoksulluk sınırının altında yaşayan bir milyardan fazla insanın çoğunun bağırsaklarında nematod bulunmaktadır. Bu solucanlar genellikle ölüme yol açmamakla birlikte büyümeyi engeller, kansızlığa yol açar ve bilişsel gelişimi bozar. Şu anda var olan tedaviler solucanların her türü için fayda sağlamazken, direncin gelişmesine de yol açabiliyor. d ü ş ü n SORULAR Ender Aktulga eaktulga@gmail.com Sayının rakamlar toplamının elde edilmesi, elde edilen toplama uygulanarak sürdürülürse sonunda tek basamaklı bir sayı elde edilir. Söz konusu tek basamaklı sayıya başlangıçtaki sayının yinelemeli rakamlar toplamı (İngilizcede repeated digital sum, digital root) denir. Örneğin 5789 sayısının rakamlar toplamı (İngilizcede digit sum) 29'dur. 29'un rakamlar toplamı ise 11'dir. 11'in rakamlar toplamı da 2'dir. Buna göre 5789 sayısının yinelemeli rakamlar toplamı 2'dir. SORU: 5 basamaklı asal sayıların yinelemeli rakamlar toplamlarını içeren, 8363 elemanlı 'tek basamaklı sayılar' kümesinde, en sık görülen sayı kaçtır? Bu sayının sıklığı kaçtır? Yinelemeli Rakamlar Toplamı CBT 1289/16 2 Aralık 2011 1287.sayıdaki “Sihirli Formül” isimli bilmecenin yanıtı: 4, 13, 28, 35, 37, 42 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Ender Aktulgaİstanbul, Necah BüyükduraAnkara, Naim Uygunİstanbul, Ahmet SaraçoğluDenizli, Faruk Kozİzmit, Sait Eslekİzmir, Okan Alpayİstanbul, Aydın BingölAnkara, Mete Neptünİzmir, Özer Kanatİzmir, Sevinç Ödül OruçAnkara, Cuma OruçHatay, Sebahattin BektaşSamsun, Gülsen Reyhanİzmir, Hasan Hüseyin Şahinİzmir, Kirkor Ömürbekİstanbul, Aylin Kumaşİstanbul, Güngör Bingölİstanbul, Ali BeyazAydın, Ülke GönültaşManisa, Yücel GünDenizli, Özen Günİstanbul, Duygu Gün Yargıcıİstanbul, Serdar KırEskişehir, Namık Çatalsakalİstanbul, Hüseyin ErgönülEdirne