Katalog

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 kâ. 14. İnce Memed yazarını simgeleyen harfler – Dayanışmacılık. 15. Orduda görevli herkes – İthal edilecek malların listesi – İsviçre’de bir ırmak. ilginç SORULAR Su ve insan vücudu Soru: İnsanlar ne kadar su içmeli? Yanıt: Prof. Dr. Meltem Pekpak, İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fak. İç Hastalıkları/Nefroloji Bilim Dalı Su vücudumuzdaki tüm hücrelerde yer alır. Kan, idrar ve ter gibi maddelerin temelidir ve hücrenin tüm maddeleri için bir çözelti vazifesi görür. Vücudun ısısını ayarlar ve buharlaşma ile (ter ) vücut yüzeyinden ısıyı uzaklaştırır. Nemli havalarda buharlaşma dışardaki nem tarafından engellendiğinden ısıyı uzaklaştırmamızı engel olur. İnsan vücudu % 6065 kadar sudan oluşur. Erkeklerde kadınlara göre, genç insanlarda yaşlılara göre biraz daha fazla su vardır. Su tek başına içeceklerle alınmaz. Besinler de su içerir. Altta belirtilen tabloda dengeli beslenme temel alınmıştır. Az meyve ve sebze tüketenler daha fazla su içmelidir, çünkü sebze ve meyve oldukça bol miktarda su içerir. SOLDAN SAĞA 1. Beynin çalışmasıyla ilgili sırları ortaya çıkaran, Minnesota Üniversitesi Manyetik Araştırma Merkezi Başkanı olan Türk bilimadamı – Plütonyumun simgesi. 2. Elektrik ampulü ve fonografı da bulan mucit – Enzim. 3. Hisse – Çok yüksek sıcaklıkları ölçmeye yarayan alet. 4. Fransa’da bir kent – Seryumun simgesi – “Kalem …” (Elle yontularak ya da çizilerek işlenmiş) – İngilizce savaş. 5. Müşir – Bir takvim türü. 6. Remzi Kitabevi (kısa) – Bazı hayvan ve bitki hücrelerinde bulunan, iğne biçiminde billur madde – Bir balık türü. 7. Bazı hastalıklarda yüzde, ellerde, ayaklarda görülen iltihapsız şişlik – Sağlama, elde etme – Saadet. 8. Yanardağ kayalıklarında bulunan bir feldispat türü – Değerli bir taş – Tellürün simgesi. 9. Çubuklu çizgileri olan kumaş – Çoban – Kastamonu ilçesi. 10. Akşam yemeği – Baş, kafa – Bir faiz hesaplama yöntemi – Bizmutun simgesi. 11. İki sert cismi birbirine bağlamaya yarayan, iki ucu sivri ve kıvrık metal parça – Kum, çakmak taşı, kuvars gibi silisyumun oksijenli bileşimlerine verilen ad – Taşkın su. 12. Yüksek okul – Dağ geçidi. 13. Tütündeki zehirli madde – Yetenek, ze YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. “Johannes …” (Gezegenlerin hareketlerinin temel kuralları üzerinde çalışan Alman gökbilimci) – Çarpanbalığı. 2. Namzet – Yerdeki karın yüzünde buz tutmuş olan tabaka – X harfinin okunuşu. 3. Kas uru – Mesnet. 4. Duman kiri – Karagöz düdüğü – Çeşitli renkte kareli kumaş. 5. Bir organın yuvarlak ve birbirinden ayrılmış parçalarından her biri – Atıcı – Duruk. 6. BM Çocuk Fonu – Bir maddedeki kükürt oranını saptamak için kullanılan alet – Bir balık türü. 7. Ergin – Sıçanotu. 8. Uzan daire – Doğuştan meme ucu yokluğu – Parola – Bir nota. 9. Kum falı – Su – Bir tür cetvel. 10. Bir tür yapay mermer – Doğuştan olan – Bağış yapma. 11. Sınav – Gözle ilgili. 12. Bir çoğul eki – Bir hayvan – Lezzet – Yargılama, yargı. 13. “Thomas …” (İlk pratik buhar makinesini bulan, İngiliz mucit) – Tadat. 14. Platinin simgesi – İstek – “… Bikila” (Etiyopyalı unutulmaz maratoncu). 15. Çıplak – Türkiye’nin plaka işareti – Elektrik akımı, ısı, gaz vb’yi bir yerden başka bir yere götürme. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu C H E S T E R C A R L S O N H A L L S U A R E A Z O T A L T İ M E T R E A Y A L İ R L E L E Y K E ME E N D R A İ N A L K A O T O C K H A T O T E R Ş E S B A P S R İ E L V E R Z H E T L A A N P A A R O B İ T İ R H İ İ C E İ R A U P E O F L A İ S İ A N U T B A MA R M E T L E A ME İ S N N E L K E P R İ G E R İ G K A İ N U T N R A L K A E N D K O P S H A Y A T K E S E S E S Çoğu insan susuzluk hissini giderme alışkanlığına sahip değildir. Sürekli su içmeyi, özellikle ondan sonra sık sık tuvalete gitmeyi sıkıcı, rahatsız edici bir durum olarak değerlendirirler. Buz gibi soğuk içecekler daha çok ferahlama hissi yaratsa bile, susuzluk hissini daha hızlı ortadan kaldırarak yeterli sıvı alımını engeller. Yeterince su alınmaz ise vücudumuzda neler olur? Vücut su miktarının % 0.5’ini yitirdiğinde sussuzluk hissi oluşur Vücut su miktarının % 2’sini yitirdiğinde yorgunluk hissi, vücutta zafiyet ve zihini faaliyette yavaşlama belirir. Vücut su miktarının % 4’ünü yitirdiğinde baş ağrısı ve kas zaafı oluşur . Vücut su miktarının % 5’ini yitirdiğinde kramplar ve şuur değişiklikleri başlar. % 7 ve üstü şok ile sonuçlanır, ağır böbrek yetersizliği oluşur ve ölümcül olabilir. Suyun eksilmesi kanın yoğunlaşmasına yol açar. Kalp krizi geçirmiş, bypass ameliyatı olmuş, felç geçirmeye yatkın bir damar sistemine sahip kişiler, kanlarının yoğunlaşması ile bu hastalıklara davetiye çıkartır. Sıvı azalmasıyla kan basıncı düştüğü için beyin damarlarının kan gereksinimi yeterlince karşılanmayabilir. Bu gibi durumlarda en hafifinden dikkat eksikliği ve baş dönmesi oluşur. Geçici oksijensizlik incelmiş damarlarda geçici felç ya da tıkanmaya götürecek kadar kan yoğunlaşması, önceden daralmış olan damarlarda, kalıcı inme ya da kalp krizi ile sonuçlanabilir. Cilt ve mukozalarda kuruma olur ise hastalık yaratabilecek mikroplar normalde nemli mukozalar tarafından yakalanırken, dokuda tutulur ve bağışıklık bozulduğu için enfeksiyona yol açar. Aynı şekilde böbrekten atık maddeleri uzaklaştırmak için su gereklidir. Su eksikliğinde hem taş riski artar, hem belki o zamana kadar bilinmeyen böbrek yetersizliği görünür hale gelebilir. Gizli, sinsi seyreden böbrek yetersizliği, ilerleyerek diyaliz gereksimi yaratacak kadar böbrek yetersizliği yaratabilir. Tek böbrekli olanların (doğuştan ya da sonradan) bu böbrek sağlıklı ise, susuz kalmadığı sürece sağlıklı iki böbrekli insandan farkları yoktur. Ancak susuz kalındığında böbrek yedeksizdir ve susuz kalmamaya daha çok özen gösterilmesi şarttır. d ü ş ü n SORULAR DEĞERLENDİRME Hazırlayan: Naim Uygun (naimteacher@gmail.com) “Balbay ve Özkan’ın feryadına kulak verilmeli” başlıklı haberi internetten okuduktan sonra şu bilmeceyi düzenledim: BALBAY + ÖZKAN = UNLOCK Eşitliğinde Ö ve O harfleri aynı bir rakam yerine, diğer harfler ise diğer rakamlar yerine kullanılmıştır. SORU: O ve Ö dışındaki harflerin yerine kullanılan rakamların tek olanlarıyla oluşturulacak en büyük sayıdan daha büyük olan asal sayıların en küçüğü kaçtır? Not: Yanıtlarınızı, bilmeceyi düzenleyenlerin eposta adreslerine değil, (reyhan@cumhuriyet.com.tr) eposta adresine veya derginin 3.sayfasındaki "İDARE MERKEZİ VE YAZIŞMA ADRESİ" başlığı altındaki adrese postayla gönderebilir veya telefon ya da faks ile bildirebilirsiniz. 1221.sayıdaki “Niyazi ile Mehdi’nin Deltoidleri” isimli bilmecenin yanıtı: 1.130 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Ender Aktulgaİstanbul, Ahsen CanatAnkara, Fethi Kutmanİstanbul, Ulaş AtmacaKonya, Güngör Bingölİstanbul, Canberk DemircanSamsun CBT 1223/16 27 Ağustos 2010