Katalog

Sağlık Da Vinci Robot Yardımlı Ürolojik Tümör Cerrahisi Ürolojik kanserlerin tedavisinde ‘robot yardımlı’ (Da Vinci robot sistemi) cerrahi girişimler, hızla yaygınlaşıyor. Temel olarak, laparoskopik (vücuda açılan ufak deliklerden yapılan) bir yöntem olmakla beraber, Da Vinci robot sistemi, üçboyutlu görüntü sağlaması, titreme filtresine sahip olması ve 1015 kat görüntü büyümesine olanak vermesi gibi, cerrahi açıdan önemli teknik avantajlar sağlıyor. Prof. Dr. Tarık Esen, Doç. Dr. Ahmet Tefekli, Vehbi Koç Vakfı Amerikan Hastanesi Üroloji Bölümü Tarık Esen Ahmet Tefekli gınlaşmasıyla, giderek artan sayıda, daha genç yaşlarda ve daha erken evrede prostat kanseri ile karşılaşmaktayız. Dolayısıyla, kanserin tedavisinin yanında, idrar kontrolünün ve cinsel yaşamının hızla geri kazanıldığı en ‘modern’ tedavi seçeneği isteyen, bu amaçla internet üzerinde araştırmalar da yapan bir hasta grubu karşımıza çıkmakta. İşte bu hasta grubunda, medyatik reklamların da zorlamasıyla, da Vinci robot yardımlı radikal prostatektomi kaçınılmaz bir tedavi seçeneği olmaktadır. ABD ’de 2001 yılında FDA onayı almış olan ‘da Vinci robot sistemi’ ile bugüne kadar, prostat kanseri tedavisinde 300 binin üzerinde ‘radikal prostatektomi’ ameliyatı yapıldı. Yine ABD’de 2009 yılında, prostat kanseri nedeniyle yapılan radikal prostatektomi ameliyatlarının %80’den fazlasının “Da Vinci” robotu yardımı ile yapıldığı bildirilmektedir. Dünya üzerinde 2009 sonu itibari ile kullanımda olan 1504 adet da Vinci robot sistemi var. Bunların 1028’i ABD’dedir. Avrupa’da 248, Asya’da 67, Güney Amerika’da 13 tane da Vinci robotu bulunuyor. Ülkemizde, 3’ü eğitim hastanesi, 3’ü özel hastane olmak üzere, 6 merkezde da Vinci robot sistemi kullanılıyor. Da Vinci robotu aslında ‘Master – slave’ (usta –uşak) ilişkisine dayanan bir sistemdir (Şekil1). Adının anımsattırdığının aksine, ‘Star Wars’ filmlerinde izlediğimiz yapay zekâ sahi nik ile robot yardımlı tekniği prospektif ve randomize olarak karşılaştıran geniş çaplı bir çalışma henüz bildirilmedi. Da Vinci robotunun sağladığı üstünlükler, yayımlanan metaanalizlerin ve kişisel serilerin bulgularına dayandırılıyor. CBT 1231/17 22 Ekim 2010 Da Vinci robot yardımlı cerrahi, ürolojinin diğer kanserlerinde (böbrek, mesane ve testis) de uygun olgularda başarıyla kullanılıyor. Bu girişimlerde de ürolojik onkolojideki klinik deneyim ileri teknoloji ile birleştiğinde, son derece tatminkâr sonuçlar elde edilmekte. Kanserojen maddelerin yaygınlığı nedeniyle giderek artan sayıda böbrek kanseri görülüyor. Ancak yine ultrason ve BT gibi görüntüleme yöntemlerinin yaygınlaşmasıyla, tüm böbreği almadan, sadece tümörün alınmasıyla (nefron koruyucu böbrek tümörü cerrahisi) kanser kontrolünün sağlanabildiği ‘ufak böbrek tümörleri’ daha sık görülmektedir. Gerek tüm böbrek, gerekse böbreğin bir kısmı, açık cerrahi ile alınabildiği gibi aynı işlemler ‘laparoskopik’ ve ‘robot yardımlı’ da yapılabilmekte. Robot yardımlı böbrek tümörü cerrahisi, daha az kesi ile yapılıp, çok daha az ağrıya sebep olmakta, hastanede kalış süresi daha kısa olmakta, ve tüm bu üstünlükleri sağlarken kanser kontrolünde açık cerrahiye eşdeğer güvenli sonuçlar vermektedir. Mesane kanserlerinin ancak %25’lik bir kısmında mesane adalesi tutulmuştur ve bu evrede mesaneyi koruyucu yöntemler yerine mesaneyi çıkartan ve idarara yeni bir yol yada rezervuar yaratan radikal sistektomi ve üriner diversiyon ameliyatları seçkin tedaviyi oluşturur. Robot yardımlı radikal sistektomi açık ameliyata özellikle sinir korunması açısından çok kıymetli bir alternatif yaratmakta üriner diversiyon ise yine robotla ya da küçük bir kesi ile açık olarak yapılabilmektedir. Resim 12: Robot yardımlı cerrahi Robot yardımlı cerrahi, ürolojide onkolojik sorunlar dışında PENİS SİNİRLERİNE AZ HASAR yapılan da kullanılabiliyor. Bunların en başında ‘üreteropelvik bileşameliyathanede, Da Vinci robotunun bu denli yaygın kullanımının sebebi, ke (böbrek çıkımı) darlık’ları gelmektedir. Robotik teknolojikonsol başındaki yukarıda sıralanan klinik üstünlükleri yaratan teknik ayrıntı nin sağladığı görüntü ve manevra kolaylığı ile idrar yollarındaki cerrah ve hasta larıdır. Başka bir deyişle, robotun imkân verdiği büyük görün darlıklar kesilip, sağlam yerden tekrar dikilebilmektedir (piyebaşındaki asisan tü ve hassas disseksiyon olanağı, radikal prostatektomi ameli loplasti / üreteroplasti). Bu sayede, hasta açık kesiden kurtulvte hemşirelerin yatı sırasında çevre dokulara ve özellikle de penise giden ‘da makta, standart laparoskopi ile atılması güç dikişler kolaylıkla yerleşimi. atılabilmekte, iyileşme süreci hızlanmakta, ağrı azalmakta ve hasbi bir makine değildir. marsinir demetine’ daha az hasar veriyor. Prostat kapsülünün 13 mm yanında seyreden bu ‘damar tanede kalış süresi daha kısa olmaktadır. Da Vinci robotu, tamamen, konsolun başında oturan cerrahın Sonuç olarak, özellikle ürolojik kanserlerin tedavisinde rokontrolündedir. Yalnızca cerrahın el ve parmak hareketlerini, sinir demetinin’ korunması, hastaların ameliyat sonrası idrar konthastaya yerleştirilen özel tasarlanmış laparoskopik kollara yan rolünü hızlandırmakta, cinsel yaşamlarını kolaylaştırmaktadır. bot yardımlı cerrahi seçkin bir yöntemdir. Her olguda uygun olGünümüzde tarama ve görüntüleme yöntemlerinin yay masa da özellikle erken tanı almış hastalarda onkolojik prensıtır (Resim2). Robotun sağladığı optik büyütme, üçboyutlu gösiplerden ödün vermeksizin fonksiyonel sorüntü, titreme filtresi, ve 7 dereceli bilek hanuçların iyileştirilmesi bu sayede mümkün olareketleri çok hassas işlemlerin yapılmasını kobiliyor. Yüksek optik kalite üçboyutlu görünlaylaştırır. Ancak işlemi yapanın cerrahtır. tü, 1315 kat büyütme, anatomik detayların daÜrolojik onkolojide da Vinci robot sistemi, ha net belirlenmesine olanak vermekte ve buprostat kanserinin radikal cerrahi tedavisinin nu açık cerrahinin bilinen kesi gereksinimi sıyanı sıra, böbrek tümörlerinin ve mesane kankıntılarına yol açmadan yapabilmekte. serinin cerrahi tedavisinde ve retroperitoneal Ancak unutulmaması gereken, ameliyatın kitlelerin çıkarılmasında kullanılabiliyor. Ancak sonuçta bir cihaz tarafından değil deneyimli da Vinci sisteminin dünya çapında bu kadar hızbir cerrah tarafından yapıldığıdır. Robot olsa la yaygınlaşmasının altında yatan en önemli seolsa cerrahiye yardımcı bir unsurdur. bep, prostat kanserinin cerrahi tedavisinde Teknolojik ilerlemeler ancak mevcut yüksek sunduğu kolaylık ve üstünlüklerdir. da Vinci üroonkolojik bilgi birikimi ile birleştiğinde sorobotunun kullanım sıklıkları ve yayımlanan binuçları mükemmelleştirebilir. Ürolojik kanlimsel makale sayıları, bu gerçeği destekliyor. ser bilgisi ve deneyiminin yetersizliği halinde Ancak kanıta dayalı tıp çağında, organa sıbu açığı robotun kapatamayacağı akılda tunırlı prostat kanserinin cerrahi tedavisinde tulmalı. konvansiyonel açık radikal prostatektomi tek Şekil 3: Kavernöz sinirin, mesane ve prostatın lateralinden seyri ve penise doğru gidişi. Prostat kanseri, erkeklerde en sık görülen kanserlerdendir. Ancak erken (organa sınırlı) evrede, doğru tedavi ile son derece iyi tedavi edilebiliyor. Organa sınırlı prostat kanserinde; 1) Cerrahi (radikal prostatektomi), 2) Işın Tedavisi (radyoterapi), 3) Brakiterapi, standart güncel tedavi seçenekleridir. Bu seçenekler arasında, cerrahi tedavi (radikal prostatektomi), en sık uygulanan ve 15 yıllık başarı oranlarının %95’lere ulaştığı seçkin tedavi yöntemidir. Cerrahi tedavi, birkaç yöntemle uygulanabilir. Bu yöntemlerden ülkemizde en yaygın uygulananı ‘açık radikal prostatektomi’ ameliyatıdır. Son yıllarda, aynı işlemin birkaç delikten yapıldığı ‘laparoskopik radikal prostatektomi’ ameliyatı da giderek artan sayıda yapılıyor. Ancak, prostat kanserinin cerrahi tedavisindeki en önemli teknolojik ilerleme ‘Da Vinci Robot yardımlı radikal prostatektomi’ ile oldu ve son zamanlarda hastaların önemli bir kısmı bu yöntemle tedavi edildi. Robot yardımlı radikal prostatektomi işleminin en önemli üstünlükleri, hastanede kalış süresinin daha kısa olması, daha az kesili ve ağrılı bir işlem olması ve teknolojinin sağladığı görüntü ve hareket becerisi sayesinde fonksiyonel ve onkolojik sonuçların daha iyiye doğru gitmesidir. Robot yardımlı radikal prostatektomi sonrası, hastalar daha kısa süre sondalı kalmakta, idrar kontrolü ve ereksiyonun korunması da daha kolay olmaktadır. EN SIK GÖRÜLEN KANSER DİĞER KANSERLERDE