Katalog

NIF Hedef Odacığı’nda yer alan kapsül bir saç kılı kalınlığına eşit bir hassasiyetle yerine yerleştiriliyor. getiriyor. Tesisin başlıca hedefi enerji kaynağı olarak kullanılan maddeleri radyoaktif serpmeye yol açmadan denemek. Bu da Nükleer Deneme Yasağı Antlaşması’nın ihlal edilme riskini de beraberinde getiriyor. Diğer bir eleştiri de Amerikan Silahlı Kuvvetleri’nin NIF tesisini yeni nesil ileri nükleer silahların üretiminde kullanabileceği kaygısı ile ilgili. Ne var ki NIF yöneticileri böyle bir olasılığın söz konusu bile edilemeyeceğinde ısrarlı. NÜKLEER FÜZYON KONUSUNDA DÜNYADAK D ER ÇALI MALAR: Fransa’da çalışmalar 8 milyar Avroluk Iter füzyon projesi ile başladı. Bu projede füzyon koşullarını yaratmak için lazerler yerine manyetik alanlar kullanılıyor. Ne var ki Iter’in ilk reaksiyonunu 2022 yılından önce gerçekleştirmesi beklenmiyor. İngiltere’de HiPER (High Power Laser Programme) adı verilen füzyon programı çerçevesinde, Oxfordshire’daki Rutherford Appleton Laboratuvarı’nda (RAL) bir reaktör kurulması planlanıyor. “Bilim insanları yıllardır füzyona çok yaklaştığımızı söylüyor” diye konuşan HiPER projesinin lideri John Collier, “Eğer NIF başarılı olursa, önemli bir sorunu halletmiş olacağız. Bu sorun, giren enerjinin çıkan enerjiden daha küçük olması” diyor. Collier’e göre NIF projesinin bazı eksiklikleri var. Örneğin lazerler ayda ancak bir kez ateşlenebiliyor. Oysa HiPer’in tasarlamayı düşündüğü prototip, bu teknolojinin ticari olarak hizmete girmesine imkân tanıyacak. RAL yetkililerinden Mike Dunne, nükleer füzyon teknolojisine yatırım yapma zamanının geldiğine inanıyor. Dunne bunun gerekçelerini şöyle sıralıyor: “NIF başarılı olursa, ki bizler başarılı olacağına inanıyoruz büyük bir olasılıkla halkın ve politikacıların desteğini alacak. Ancak bu başarıdan avantaj sağlamak istiyorsak, politikacıların şimdiden füzyona yatırım yapmaya başlamaları gerek. Benim hesaplarıma göre uluslararası çapta 10 milyar Avro’ya ihtiyacımız var. Bu çok büyük bir rakam gibi görünebilir. Ancak küresel enerji piyasalarının büyüklüğü göze alındığı zaman –yaklaşık 1.4 trilyon Avro bunun çok da önemli olmadığı anlaşılıyor.” *Füzyon ya da nükleer kaynaşma, fizyonun (nükleer parçalanma) tersine, farklı iki element çekirdeğinin birleşerek daha ağır bir element atom çekirdeği oluşturması. Çekirdek tepkimesi olarak da bilinen bu tepkimenin sonucunda çok büyük miktarda enerji açığa çıkar. Füzyon tepkimeleri Güneş'te her an doğal olarak gerçekleşmektedir. Güneş'ten gelen ısı ve ışık, hidrojen çekirdeklerinin birleşerek helyuma dönüşmesi ve bu dönüşüm sırasında kütle kaybı karşılığı enerjinin ortaya çıkması sayesinde meydana gelmektedir. Derleyen: Reyhan Oksay Kaynaklar: www.llnl.gov/nif www.timesonline.co.uk https://publicaffairs.llnl.gov/news/ http://www.foxnews.com araştırıldı. Bunun için lazerle sıkıştırılmış füzyon (Inertial Confinement FusionICF) adı verilen bir işlemden yararlanıldı. 60’ların lazerleri bugünkü standartlara göre çok zayıf ve güçsüz kalıyordu. 1972’nin başlarında Livermore bilimcileri giderek daha enerjik ve daha güçlü katıhal sistemleri tasarladılar, geliştirdiler ve çalıştırdılar. Şu anda NIF bu geleneği devam ettiriyor. 2009’un ortalarında 192 lazerden sonuncusunun montajı tamamlandığında NIF dünyanın en güçlü, en büyük ve en becerikli lazer sisteminin sahibi olacak. LLNL teknolojisi ayrıca ABD’deki diğer büyük lazer çalışmaları için uygun zemini hazırladı. Bunların başında Rochester Üniversitesi’ndeki Omega Lazeri ve Sandia Ulusal Laboratuvarı’ndaki ZBeamlet Lazeri geliyor. Bu arada Japonya, Fransa, İngiltere, Almanya ve diğer ülkeler LLNL’de geliştirilen teknolojiden yararlanıyorlar. BİR YILDIZ NASIL YAPILIR? Küçük bir yıldız yapma reçetesi: 1) Çapı iki milimetre, içi boş, küresel plastik bir kapsül alın 2) İçini 150 mikrogram döteryum ve tritiyum karışımı ile doldurun. Döteryum ve tritiyum hidrojenin iki ağır izotopudur. 3) Bir lazer alın. Saniyenin 20 milyarda biri kadar süre ile 500 trilyon vat (100 vatlık bir ampulün 5 milyon milyon katına eşit) enerji üretme kapasitesine sahip olsun. 4) Bu lazeri tüm gücüyle kapsulün yüzeyine odaklayın. 5) Saniyenin on milyarda biri kadar süre bekleyin. 6) Sonuç: Minyatür bir yıldız. Bu işlemde kapsül ve içindeki döteryumtritiyum (DT) yakıtı, katı kurşunun 100 katı yoğunluğa kadar sıkıştırılmalı ve 100 milyon dereceden (C) fazla ısıtılmalıdır. Bu da güneşin merkezinden daha sıcak olması anlamına gelir. Bu koşullar termonükleer füzyonun başlatılması için gereklidir. Bu reçeteyi uygularsanız, saniyenin çok küçük bir kısmında hayatta kalabilen minyatür bir yıldız yapabilirsiniz. Yıldız, bu kadar kısa ömründe, nükleer füzyon yolu ile Güneş ve yıldızların yaptığı gibi enerji verecektir. Ayrıca bu küçük yıldız ateşlemek için kullandığımız enerjinin 100 katını üretecektir. LAZERLERİN MİRASI 1960 yılında Bell Laboratuvarları’ndan fizikçi Charles Townes ve Arthur L.Schawlow “Light Amplification by Stimulated Emission of RadiationLASER Uyarılmış Radyasyon Emisyonu ile Işık Güçlendirilmesi” isimli buluşlarına patent aldılar. Bu tarihten sonra Lawrence Livermore Ulusal Laboratuvarı (LLNL) lazerleri incelemeye ve bu buluşu araştırmalarında kullanmaya başladılar. Sonuçta LLNL dünyanın en büyük lazerini geliştirdi. Bu tarihten hemen sonra LLNL’deki bilim insanları füzyon enerjisi üretmek için lazerlerden yararlanmanın yollarını araştırdı. Laboratuvarın ilk füzyon projesi 1962 yılında kurulduğunda, döteryumtritiyum karışımından oluşan yakıttan çok küçük bir miktarın sıkıştırılmasında ve ateşlenmesinde güçlü ve kısa lazer pulslarından yararlanmanın yolları Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi’ni açıyor K CBT 1151/ 7 10 Nisan 2009 oç Üniversitesi Tıp Fakültesi, 13 Mart 2009 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan kanun hükmündeki kararnameyle kesinleşti. Şimdi Yüksek Öğretim Kurumu'na eğitim programı ve kadrosuyla başvuruya hazırlanıyor. Koç Üniversitesi, başlangıçta 50 60 öğrenci alacak. Fakülteye girme şartları burslu, yarı burslu ve burssuz öğrenciler olmak üzere şu anki öğrencilerin statüsünde olacak. Eğitim dili İngilizce. Tıp Fakültesi'nin temel tıp eğitimi Koç Üniversitesi'nin ana kampusunda verilecek. Tıp Fakültesi programı ve kadrosu bu döneme yetişebilir de yetişemeyebilir de.. Tıp Fakültesi Dekanı'nın belirlenmesi için görüşmeler yapılıyor. Yurt içi ve yurtdışından birçok müracaat oldu. Dekan atanmadan öğretim üyesi ataması yapılmayacak. Tıp Fakültesi, 200 yataklı 40.000 metrekare kapalı alana sahip, teknik imkânları Amerikan Hastanesi vasıflarında, en üst düzeyde olacak bir tıp eğitim hastanesi kurulacak. Görevini eylül ayında devredecek olan Koç Üniversitesi Rektörü Attila A kar özetle şöyle dedi: "Türkiye'de klinik alan nda fevkalade iyi yeti mi hekimler ve onlar yeti tiren iyi üniversitelerimiz, t p fakültelerimiz var. Ancak Türkiye’de temel t p e itiminde yeti mi insan say s oldukça az. T ptaki büyük geli melerde temel t p alan ndan gelmektedir. Ayr ca bu alanda da ciddi bir ö retim üyesi aç vard r. Koç Üniversitesi temel t p alan nda üst düzey ara t rma önem kazanacak. Koç Üniversitesi T p Fakültesi, moleküler ve ileri teknolojilerin kullan ld t bb n Türkiye'deki öncülerinden olmak arzusundad r."