Katalog

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1. Buhar makinesini gelişti YUKARIDAN A A IYA SOLDAN SA A 1. Francis Crick ile birlikte DNA’nın yapısını keşfeden Amerikalı bilimadamı. Eğik olarak kesilmiş kenar. 2. Bir madeni paranın yüzündeki bütün kabartma ve resimlerden daha yüksek bir çıkıntı oluşturan çevre pervazı – Güzelavrat otundan çıkarılan zehirli bir ilaç. 3. Bir nota – Hareket durumundaki bir cismin hızını ölçmeye yarayan alet – Sümer su tanrısı. 4. Yılmaz Büyükerşen’in belediye başkanı olduğu kenti simgeleyen harfler – Tahılı saman ve kavuzlardan ayırmaya yarıyan, kıldan ya da kamıştan elek – Su yolu. 5. Dolmakalem – Erbiyumun simgesi – Malakka yarımadasını, Çinhindi yarımadası bütününe bağlayan, Tayland’daki kıstak. 6. Makarnacı, İtalyan – Lütesyumun simgesi – Kansızlık hastalığı – Çin satrancı. 7. Astatin simgesi – Sürgün – “Karl Friedrich …” (Asitlerin metallerle verdikleri reaksiyon hızının, asitlerin yoğunluğu ile orantılı olduğunu söyleyen Alman kimyacı). 8. Yumuşak dana ya da öküz derisi – Mevki, makam. 9. Talyumun simgesi – İsviçre’de bir ırmak – “Niels …” (Kuantum fiziği esaslı atom modelini ortaya atan Danimarkalı fizikçi). 10. Macarların en önemli şairlerinden biri – Asya’da bir ülke. 11. Ucu yanık odun – Söylence – Yerleri bir olmayan. 12. Dünya Sağlık Örgütü – Güney Amerika’daki sıradağlar – “Gül tenli, … dudaklı” (Yahya Kemal). 13. Çift gövdeli bir gezi teknesi – Yunanistan başkenti. 14. İyodun bir element ya da bileşikle verdiği bileşim – “John …” (Maddenin atomik teorisini geliştiren İngiliz kimyacı). 15. Ekmek – Arap harflerinin en çok kullanılan el yazısı biçimi – Yılan – Kalsiyumun simgesi. ren İskoçyalı mühendis – Aktif. 2. Modern bilimsel çalışmanın temellerini atan, eski Yunanlı bilgin ve filozof – Avuç içi. 3. Milattan Sonra (kısa) – Örnek, kalıp – “Sir İsaac …” (Aynalı teleskobu, diferansiyel hesabı ve yerçekimi kanunlarını bulan, İngiliz matematikçi, fizikçi, gökbilimci ve filozof). 4. Tanzanya’nın plaka işareti – Almanya’da eyalet anlamında kullanılan sözcük – Sınır, uç. 5. Omurgalılarda, denge ve yönelimle olan ilgileri bakımından işitme taşlarına verilen ad – Suyun buz tutması 0 derece, kaynaması 80 derece esas alınıp ikisi arası seksen eşit parçaya bölünerek elde edilen sıcakölçer. 6. “Finnegan’s …” (James Joyce’un çevrilemeyen yapıtı) – BM Çocuk Fonu – Saf, halis. 7. Yeşil abanoz – Genişlik – Yüzyıl. 8. Onarım – Değerli bir orkide türü – Zülfü Livaneli’nin bir albümü. 9. Yığın durumundaki yakacak odun için kullanılan, 1 metre küpe eşit hacim ölçüsü birimi – “… zırıltısı” (Bir sap çevresinde çevrilen, çevrildikçe takırtılı bir ses çıkaran çocuk oyuncağı). 10. Ortaklık (kısa) – “Sir James …” (Havası alınmış kabı bulan, İskoçyalı bilgin)Eşyaya ya da hayvanlara vurulan damga – Lümen (kısa). 11. Henrik Ibsen’in bir oyunu – Gelgitte denizin kabarması – Veri. 12. “Sir William …” (1856 yılında ilk sentetik boyayı üreten İngiliz kimyacı) – Çok iri bir yılan türü – Sık gözlü ağ. 13. Matematikte 3,14 sayısı – Kriptonun simgesi – “Vladimir Kosma …” (İyonoskopu bulan, Rus asıllı Amerikalı fizikçi). 14. Kasık – İngilizce çağ – İlk buhar güçlü makineyi bulan, MS I. yüzyılda Mısır’da yaşayan Yunan asıllı mühendis ve mucit. 15. Bir yüzey ölçüsü – Erzurum’un bir ilçesi – Uzaklaşma. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 F R A N C İ S C R İ C K AR 2 O NMA B İ O L E UKE 3 T A N K E R MUM OM M 4 O EKSANTR İ K UN 5 S E Z A NOE L ES T ER 6 E M İ R C İ K A İ L E BA 7 N L EA RA L E PUS 8 T A L NEANDERTAL 9 E K E N E K AN T E L AM 10 Z N E T A D AMO T U A 11 KO T ANE EMA A 12 A L İ S İ N NO ANE L E 13 S A R İ ÜN İ T E ONAT 14 İ P MARA Z KASARA 15 T E L A T İ N KOY ZAN ilginç SORULAR Piranhalar n insan yok etme h z Soru: Piranhalar n bir insan yiyip bitirmeleri ne kadar sürer? Yan t: Popular ScienceNisan 2009 ABD eski başkanlarından Teddy Roosevelt’in Amazon ormanlarına yaptığı bir gezide piranhaların koskoca bir ineği birkaç dakikada nasıl yediğini görüp şaşırdığı anlatılır. Bu olaya karışan piranhaların çok büyük bir sürü, ineğin de yavru olması gerekir. Baltimore’daki Ulusal Akvaryum’un küratörü Ray Owczarzak’a göre 300500 piranhanın 90 kiloluk bir insanın etlerini yemesi 5 dakika sürer. Ancak bu balıklar her zaman insanlara saldırır mı? Piranhalar sivri ve keskin dişlere sahip, et yiyen yaratıklardır. “Piranhaların ağızlarının sanki neşter ile doldurulmuş gibidir” diye konuşan Chicago Shedd Akvaryumu’nda Amazon hayvanları koleksiyonundan sorumlu Erica Clayton, “Buna karşın piranhaların insanları ısırdığı çok nadirdir. Çoğu diğer balık ve bitkilerle beslenir” diyor. Genellikle bu hayvanlar rahat bırakıldığında insanlara dokunmazlar Yine de Amazonlarda suya girmek istediğinizde, vücudunuzda açık yara bulunmamasına dikkat etmek gerekir. Çünkü kan kokusu balıkları çeker. Organik süt ile normal sütün kar la t r lmas Soru: Organik sütün raf ömrünün normal süte göre daha uzun olmas n n nedeni nedir? Yan t: Popular ScienceNisan 2009 Organik sütün raf ömrünün daha uzun olması tümüyle ineğin nerede sağılmış olduğuna bağlıdır. “Organik süt çoğunlukla dağıtım noktalarına ulaşmak için binlerce kilometre yol kat etmek zorundadır” diyen Wisconsin Üniversitesi Süt Ürünleri Araştırma Merkezi’nden Dean Sommer, “Bu yolculuğa dayanması ve buzdolabında bekletilebilmesi için çiftçiler organik sütü normal sütlere göre daha yüksek sıcaklıklarda pastorize ederler” diyor. Hemen hemen sütlerin hepsi, hastalıklara yol açan mikropların öldürülmesi için pastorize edilir veya ısıl işleme tabi tutulur. Organik sütün tipik olarak 72 derece (Celsius) yerine 93 derece ısıtılması, daha fazla organizmanın ölmesine yol açar. Bu mikroplar devreden çıkınca süt normal süte göre 2540 gün daha uzun dayanır. Ancak bu işlem beraberinde bazı olumsuzlukları da getirir. Daha fazla ısıtma işlemi maliyeti yükseltir ve süte “yanmış bir tat” kazandırır. Ayrıca karton açıldıktan sonra sütü hızlı bir şekilde tüketmek gerekir, çünkü hava ile temas eden organik süt diğer sütler kadar hızlı bir şekilde bozulabilir. Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu d ü ş ü n SORULAR TAŞERON’UN DERDİ Düzenleyen: Necah Büyükdura ([email protected]) Elinde bir kroki ile gelen Niyazi yardım istiyordu. Taşeron olarak inşaat işleri yapan amcası, Harun, bir bölümünün yapımını üstlenmek istediği projenin şartnamesine ekli krokide, A’dan N’ye kadar olan 8 kilometre civarında olan bölümün tam uzunluğunu öğrenmek istiyormuş. Arazide yerleri belli olan A ve N noktaları arasındaki engebelerden dolayı tam olarak ölçemediği AN bölümü için, maliyet hesabını yapamıyormuş. Niyazi de AN arasının uzunluğunu hesaplayamamış. SORU: Krokide metre olarak verilmiş uzunluklara göre AN arası tam olarak kaç metredir? 1149.sayıdaki ASAL = TAMKARELER isimli bilmecenin yanıtı: Denizin okul numarası = 3600 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Süleyman Çevikerİst, Ender Aktulgaİst, Tayfun Bahçekapılıİst, Nesrin Gönülİst, Güngör Bingölİst, Aydın BingölAnkara, Naim Uygunİstanbul, Sevinç Ödül OruçHatay 3 Nisan tarihli bulmacanın çözümü