Katalog

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 cak mikroskopla görülebilen yaratıklar topluluğu – Kiloamperin simgesi. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Gezegenlerin hareketlerinin temel kuralları üzerinde çalışan, Alman gökbilimci. 2. Hattat cilası – Mikropla bulaşan, mikroplu – Giysi kesimi. 3. Milimetrenin kısa yazılışı – Başlangıçta yer alan – Koca – Çelik. 4. Ucu yanık odun – Önertilerinin biri ya da her ikisi kanıtıyla birlikte ileri sürülen ta ilginç SORULAR Hamilelikte antidepresan alınır mı? Soru. Hamilelikte depresyon tedavisi için kullanılan ilaçlar fetusa zarar verir mi? İlaç tedavisine başlanmaz ise, depresyonun bebeğe zarar verme olasılığı nedir? Kısaca antidepresanlar mı yoksa depresyon mu bebek için daha zararlı? Yanıt: Kaynak: New Scientist, 24 Ekim 2009 ABD’da yürütülen bir araştırmaya göre antidepresanlar doğmamış bebekte kalpte gelişim hasarlarına yol açıyor. Bu bulgu da depresyon geçiren hamile kadınları çözümsüz bir ikilem içinde bırakıyor. En yaygın antidepresanlar ile doğum anomalileri ve düşük riski arasında bir ilişki bulunduğu için hamileler genellikle ilaç kullanmaya sıcak bakmıyor. Ancak doktorlar depresif belirtilerin tedavi edilmemesi durumunda uzun vadede hem bebeğe hem de anneye zarar verdiğini düşünüyor. 15 Ekim 2009 tarihinde Pennsylvania’da mahkeme, ilaç üreticisi GlaxoSmithKline’ı (GSK) 3 yaşındaki Lyam Kilker’in ailesine 2.5 milyon dolar tazminat ödemeye mahkum etti. Bebek Kilker ciddi bir kalp hasarı ile doğmuştu. Kilker’in annesi hamilelik döneminde, “paroxetine” içeren antidepresan (Seroxat veya Paxil) hapları kullanıyordu. Bunlar SSRI denilen antidepresan sınıfına giriyor. Doktorlar genellikle hamile kadınlara bu ilaçları önermez.. Ne var ki ABD’de hamile kadınların antidepresan kullanması sıklıkla görülen bir durumdur. Örneğin 2003 yılında hamile kadınların %13’ünün bu haplardan yararlandığı belirtiliyor. Bu yüksek oran, bu tür ilaçların genel nüfus içinde ne kadar büyük bir kesim tarafından kullanıldığının belirgin bir göstergesidir. Antidepresan kullanmakta olan kadınlar, hamile kaldıklarını öğrendiklerinde çoğunlukla ilacı kesmeye yanaşmıyorlar. Ayrıca hamilelik sırasındaki depresyonun olası riskleri konusunda kadınlar oldukça bilinçli. Geçen yıl yapılan geniş kapsamlı bir araştırmaya göre hamilelik dönemi boyunca depresif eğilimler gösteren kadınların çocukları daha geç gülümsemeye, konuşmaya başlıyor. Ayrıca hareket yetenekleri daha geç gelişiyor (BJOG, vol 115, p 1043). Aynı zamanda SSRI’lerin fetüse zarar verebileceği konusunda da bulgular var. Bazı çalışmalar SSRI’lerin fetüse zarar vermediğini gösterirken, diğerleri ise fetüste kalp hasarlarına ve düşük tehlikesine yol açtığını ortaya koyuyor. En son yapılan bir çalışmaya göre bu ilaçları hamilelik döneminde kullanan kadınların bebekleri, delik kalp olarak bilinen septal kalp hasarı ile doğabiliyor (BMJ, vol 339, p b3569). Ne var ki bu ilişki iki SSRI türünde yüksek. Ve paroxetine bunların arasında değil. Paroxetine kutularının üzerinde doğum hasarlarına yol açabileceği yazılı. Ancak Lyam Kilker vakasında GSK kendi ürettiği ilacın bu durumdan sorumlu tutulamayacağını ileri sürerek, bilimsel bulguların böyle bir ilişkiyi doğrulamadığını savundu. Bu tür ikilemlerde bir çıkış yolu bulmak amacıyla Ağustos ayında Amerikan Jinekologlar ve Doğum Uzmanları Birliği ile Amerikan Psikiyatri Derneği, ortak bir çalışma yaparak antidepresan kullanımının etkileri ve hamilelikte depresyon geçirmenin riskleri konusundaki görüşlerini özetleyen bir bildiri yayımladılar. Bu bildiriye göre antidepresan kullanan bir kadının hamile kalması durumunda psikoterapi tedavisine geçmesi daha doğru. Bu, özellikle orta şiddette seyreden vakalar için geçerli. Ayrıca doktorlara, hamileliği sırasında depresif belirtiler gösteren kadınları SSRI kullanımının faydaları ve zararları konusunda bilgilendirmeleri öneriliyor. J SOLDAN SAĞA 1. Buhar makinesini geliştiren, anısına elektrik birimine adı verilen, İskoçyalı mühendis – Ege’de antik bir bölge. 2. Elektrik direnci birimi – Midenin arkasında bulunan, boşaltıcı kanallarıyla onikiparmak bağırsağına bağlı, iç ve dış salgıları olan iri bir bez – Zihin. 3. Kabaca evet – Avrupa parası – Ray üzerinde işleyen motorlu taşıma aracı. 4. Modern bilimsel çalışmanın temellerini atan Yunanlı bilgin ve filozof – Hekimlik. 5. Akkan – Rusya’da bir ırmak. 6. İyi, hoş – Kargaşalık – Baş, kumandan. 7. Genişlik – Ekinlere zararlı bir böcek – “Kendi kendine” anlamı veren bir önek. 8. Bozkır – Yüksek okul. 9. Meslek – Erbap – Radyumun simgesi. 10. Eşya, hayvan damgası – “Geçme namert köprüsünden, … aparsın su seni” – Yarım serenleri sağa, sola ya da ortaya çevirmek için bunların ucuna bağlı bulunan donanım – Alfred Hitchcock filmi. 11. Boruhattı – Başsağlığı dileme. 12. Arşının sekizde biri uzunluğundaki ölçü – Nijerya parası – Tümör. 13. Seçmecilik – Eski bir Anadolu uygarlığı. 14. Bir at hastalığı – Kabuksuz salyangoza benzeyen ve karada yaşayan sümüklüböcek – Tütün kurutulan sergi. 15. Platinin simgesi – Sularda bulunan, an sım. 5. Rusların ilk yapay uydularına verilen ad – Tüyleri yolunmuş olan. 6. İngiliz Savunma Bakanlığı – Yararlıktan, kullanıştan kaldırma. 7. Artıuç – Kalayın simgesi – Nazım Hikmet’in soyadı – Bağış yapma. 8. Türkiye’nin uçuş kodu – Afrika’da bir ağaç – Bir akaryakıt türü. 9. Bir balık ağı türü – Cüzi, kısmi – Malezya halkına özgü öldürücü bir hastalık. 10. Lokmanruhu – Fransa’ya bağlı Societe adalarının en büyük adası – Briçte sanzatu. 11. Kargaşa – Orta – Bir papağan türü. 12. Eski dilde “yüzyıl” – Lityumun simgesi – Aids testi – Lahza. 13. Atardamarların orta gömleğinin iç kısmında oluşan yağlı yozlaşma – 3,14 sayısı – Erken. 14. Neşriyat – Ok – Ağız ve burun boşluklarıyla gırtlak ve yemek borusu arasındaki boşluk. 15. Tarla sınırı – Simgeleşmiş köpek adı – Gümüşbalığı. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 C H A R L E S C R O S D İ A 2 A K P A S A L E L OMOR E 3 P AKD İ KEN MAH T 4 R O T A NE V MA L A Z 5 İ T İ MA T ER İ KA RM 6 C E T LAF AK İ KA E 7 O L S İ NAR İ T İ NAK 8 R İ Y A Z İ Y E ANT L İ 9 N EPEY GÜRE PAK 10 U K D E E TÜV NEON 11 S Ü L İ AL ES SS E 12 RAL BLAZ ER TÖZ 13 M A K İ N E T SE T L E 14 E S E AKKÖY NOBE L 15 T O N O Z ARAGON İ T Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu d ü ş ü n SORULAR Sıralı Sayılar Ender Aktulga eaktulga@gmail.com En az iki rakamdan oluşan ve rakamları küçükten büyüğe sıralanmış pozitif tam sayıları, "sıralı sayılar" olarak tanımlayalım. Örneğin 2378 sayısı bir "sıralı sayı"dır. Buna karşılık 2387 sayısı da 7 sayısı da "sıralı sayı" değildir. SORU: Kaç "sıralı sayı" vardır? Bunların kaçı asaldır? 30 Ekim tarihli bulmacanın çözümü Not: Yanıtlarınızı, bilmeceyi düzenleyenlerin eposta adreslerine değil, (reyhan@cumhuriyet.com.tr) eposta adresine veya derginin 3. sayfasındaki "İDARE MERKEZİ VE YAZIŞMA ADRESİ" başlığı altındaki adrese postayla gönderebilir veya telefon ya da faks ile bildirebilirsiniz. 1179.sayıdaki “Boş mu dolu mu?” isimli bilmecenin yanıtı: 708615 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Ender Aktulgaİst, Naim Uygunİst, Fulya Uygunİst, Erdinç Bozkurtİst, Sait Eslekİzmir, Ahsen Canatİzmir, Mesut MetinManisa, Yücel GünDenizli, Özen Günİst, Duygu YargıcıLondra, Beyhan KayıhanMuğla, Sevinç Ödül OruçAnkara, Zülküf AkelmaAnkara, Aytek ÇeliksözAnkara, Mustafa KarakurtAnkara, Aydın BingölAnkara, Faruk Kozİzmit, Alper Yavuzİst, Özcan OkumuşAnkara