Katalog

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 yer. 14. Nikelin simgesi – Kastamonu’nun bir ilçesi – Eskiden tekel idaresine verilen ad. 15. Kasların, özellikle diz kaslarının iradesiz kasılması – Önceden belirlenen bir amaca ulaşmak için tutulan yol. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Termostat – Raks. 2. Eski bir tahıl ölçeği – İskambilde koz – “… Harris” (aktör) – Selenterelerden, toplu ya da tek başına yaşayabilen basit yapılı hayvan. 3. Deniz yosunlarından çıkarılan bir tür jelatin – Mahrut. 4. Sara nöbeti ilginç SORULAR Güneş pilleri (Fotovoltaik piller) Güneş pilleri (fotovoltaik piller), yüzeylerine gelen güneş ışığını doğrudan elektrik enerjisine dönüştüren yarıiletken maddelerdir. Yüzeyleri kare, dikdörtgen, daire şeklinde biçimlendirilen güneş pillerinin alanları genellikle 100 cm² civarında, kalınlıkları ise 0,20,4 mm arasındadır. Güneş pilleri fotovoltaik ilkeye dayalı olarak çalışırlar, yani üzerlerine ışık düştüğü zaman uçlarında elektrik gerilimi oluşur. Pilin verdiği elektrik enerjisinin kaynağı, yüzeyine gelen güneş enerjisidir. Güneş enerjisi, güneş pilinin yapısına bağlı olarak % 5 ile % 20 arasında bir verimle elektrik enerjisine çevrilebilir. Güç çıkışını artırmak amacıyla çok sayıda güneş pili birbirine paralel ya da seri bağlanarak bir yüzey üzerine monte edilir, bu yapıya güneş pili modülü ya da fotovoltaik modül adı verilir. Güç talebine bağlı olarak modüller birbirlerine seri ya da paralel bağlanarak bir kaç Watt'tan megaWatt'lara kadar sistem oluşturulur. Bugün güneş pillerinin çoğu sert çokkristalli silikon (Si) yarıiletken levhalardan üretilir. Bunların kalınlığı 150 um kalınlığındadır. Bu pilleri yaratmak için bu levhalar birkaç aşamalı işlemden geçer ve daha sonra bir modüle entegre edilir. Yüksek malzeme ve işleme maliyetleri Sibazlı modüllerin görece olarak daha pahalı olmasına yol açar. SOLDAN SAĞA 1. Aynalı teleskobu, diferansiyel hesabı, hareket ve yerçekimi kanunlarını bulan, İngiliz matematikçi, fizikçi, gökbilimci ve filozof – Kurşun boru açma takozu. 2. Hintirmiği – “Azra …” (İşte İnsanEcce Hommo, Sevgi Yönetimi ve Mitoloji Sözlüğü adlı kitapları da olan yazar) – İngiliz oyunu. 3. Bir rakı türü – Balgamtaşı – Bir hayvan. 4. Kalp için vurma, vuruş – Karadeniz’de bir üniversite (kısa) – Temel, esas. 5. Japonya’da, toplumdan dışlanmışlar sınıfı – Almaç, reseptör – Radyoaktif bir element. 6. Bir tür şekerleme – Koca – Bir hükümdarın yönetimi altındaki halk. 7. Cüzamlı kimse – Malakka Yarımadası’nda bir kıstak – Osmiyumun simgesi. 8. Bir bilim, sanat, meslek dalında ya da bir konu ile ilgili özel ve belirli bir kavramı karşılayan sözcük – Parlaklığı birdenbire artan, değişen yıldız – “Anais …2 (ABD’li kadın yazar). 9. İlkel benlik – Vietnam’ın para birimi – Güç – Slayt. 10. Antalya’daki bir mağara – “Yazıklar olsun” ünlemi – Kriptonun simgesi. 11. Potasyum hidratı, potasyum karbonatı gibi potasyum bileşiklerine verilen genel ad – Ağaçlıklı yol – Malezya deliliği. 12. At tüyünün rengi – Uzaya çıkan ilk canlı – Cennet Cehennem arası yer. 13. Bir sanığın, kendisinin suçun işlendiği anda başka bir yerde bulunduğu şeklindeki savunması – Şart eki – Akarsuyun çok hızlı aktığı belirtisi – Bir tür cetvel – Bir asitle birleşince bir tuz oluşturan madde. 5. Eski bir Türk güreşi – Ahlakdışıcılık. 6. Hastalık sonrası iyileşme dönemi – ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi. 7. Erkek – Bir alanı üçgenlere bölme işi – Çok sık, karışık ve uzun saç ya da bitki. 8. Dünya Sağlık Örgütü – Bir Japon tiyatrosu – Boksta bir yenilgi biçimi. 9. Sıvı madde taşıyan gemi ya da kamyon – Bir bağlaç – Bir nota – Bir yüzey ölçüsü. 10. Kulak iltihabı – Bir kenara atılmış, uzaklaştırılmış – Avuç içi. 11. Güney Amerika yerlilerinin oklarına sürdükleri bitkisel zehir – Kurçatovyum simgesi – Namuslu. 12. Ünlü bir spor kulübümüz (kısa) – Belli, açık – Zimbabve başkenti. 13. Baryumun simgesi – Değerli bir orkide türü – Bayram – At eğitimi. 14. “…asit” (Proteinlerin temel taşı olan organik bileşik) – Çocuklarda tırnak kemirme manisi. 15. Kazıklıhumma – Su yolu – Bir bağlaç. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 W E R N E R BASE OKR 2 İ N D İ İ M P İ S İ N E 3 L T T R İ C A T SEM AV 4 L E K E AK ATM AYN 5 İ R O N İ SAP İ ENS A 6 A AGARAGAR E AK 7 M E L İ N İ T T EAMÜ L 8 H A E T P İ PA OL 9 A B A AR İ TM İ ASA 10 R A Y B A OR A ATAR 11 V B A Z O T OME T R E V 12 E B O N İ T MUSAP HA 13 Y A L O M KAS TRATO 14 GAZ E L NORA ANU 15 M E Y TOR İ NO E TAN İNCE FİLM GÜNEŞ PİLLERİ İnce film güneş pillerinin maliyeti, Sibazlı cihazlara oranla daha düşüktür. Bu pillerde elektrik üretmek için 14 um kalınlığında yarıiletken malzemeden yararlanılır. Esnek substrat içeren cihazlar ilave avantajlara sahiptir. Bunların başında bina yüzeylerini bu pillerle kaplamak geliyor. Bu film tabakaları ince olduğu için rulo halinde taşınabiliyor ve düşük maliyetlerde cam, metal ya da plastik folyo gibi yüzeylere kolaylıkla kaplanabiliyor. Günümüzde tiAvantajlar Dezavantajlar cari olarak üç tip ince TEKNOLOJİ Küçük piller için maksimum verim film güneş pili üretiliaSİ %12.2 Olgunlaşmış Düşük verim yor. Bunlar amorf silisüretim teknolojisi yüksek maliyet yum (aSi), kadmiyum CdTe %16.5 Düşük üretim Orta düzeyde tellürid (CdTe), bakırmaliyeti verim. Yalnızca sert cam substrat indiyumgalyumCIGS %19.9 Yüksek verim Geleneksel işlemlerde selenid (CIGS) bazlıcam veya esnek yüksek maliyet dır. Aşağıdaki tablo bu substrat teknolojilerin geleneksel avantajlarını ve dezavantajlarını gösteriyor. CIGSbazlı güneş pilleri en yüksek verime sahiptir. Fakat CIGS pillerinin üretim maliyeti eskiden beri yüksektir. Şimdi ARGE çalışmaları ile bu maliyetlerin düşürülmesine ve geniş ölçekli üretimin gerçekleştirilmesine çalışılıyor. Güneş pilleri, elektrik enerjisinin gerekli olduğu her uygulamada kullanılabilir. Güneş pili modülleri uygulamaya bağlı olarak, akümülatörler, invertörler, akü şarj denetim aygıtları ve çeşitli elektronik destek devreleri ile birlikte kullanılarak bir günes pili sistemi (fotovoltaik sistem) oluştururlar. Bu sistemler, özellikle yerleşim yerlerinden uzak, elektrik şebekesi olmayan yörelerde, jeneratöre yakıt taşımanın zor ve pahalı olduğu durumlarda kullanılırlar. Bu sistemlerde yeterli sayıda güneş pili modülü, enerji kaynağı olarak kullanılır. Güneşin yetersiz olduğu zamanlarda ya da özellikle gece süresince kullanılmak üzere genellikle sistemde akümülatör bulundurulur. Bunlar şebekeden bağımsız güneş pili sistemleridir. Şebeke bağlantılı güneş pili sistemleri yüksek güçtesantral boyutunda sistemler şeklinde olabileceği gibi, daha çok görülen uygulaması, binalarda küçük güçlü kullanım şeklindedir. Bu sistemlerde örneğin bir konutun elektrik gereksinimi karşılanırken, üretilen fazla enerji elektrik şebekesine satılır, yeterli enerjinin üretilmediği durumlarda ise şebekeden enerji alınır. Böyle bir sistemde enerji depolaması yapmaya gerek yoktur, yalnızca üretilen DC elektriğin, AC elektriğe çevrilmesi ve şebeke uyumlu olması yeterlidir. Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu d ü ş ü n SORULAR KALAN SINIFLARI Ender Aktulga eaktulga@msu.edu.tr İlk 100 asal sayıyı, rakamlar toplamlarının 10 sayısına bölümlerinin kalanlarına göre sınıflandırdım. Örneğin 8. asal sayı olan 19'un rakamlar toplamı 10'dur, bunun kalanı 0 olduğu için, 19 sayısını 0 sınıfına, 9. asal sayı olan 23 sayısını 5 sınıfına, 10. asal sayı olan 29sayısını da 1 sınıfına yerleştirdim. 1182.sayıdaki “Açılıma Tepki Büyüyor” isimli bilmecenin yanıtı: TÜRKLER = 1350945 Bilmeceyi doğru çözenler: Ender Aktulgaİstanbul, Necah BüyükduraAnkara, Ahsen Canatİzmir, Yılmaz Aruİzmir, Özcan OkumuşAnkara, Cem Serviİstanbul 20 Kasım tarihli bulmacanın çözümü SORULAR: Hangi sınıf daha kalabalıktır? Bu sınıf kaç asal sayı içermektedir? Hangi sınıfın içerdiği asal sayıların toplamı en büyüktür? Bu toplam kaçtır?