Katalog

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. “Emile …” (Dalgalar halinde yayılan patlama olaylarını incelemiş olan Fransız matematikçisi) – Yunan mitolojisinde göre, Hefaistos’un, tanrı Zeus’un emriyle yarattığı ilk kadın. 2. Avrupa’da bir ırmak – Çap – Bayındırlık. 3. Yunan mitolojisine göre, ateş ve demirci tanrısı – Rusçada evet – Bir bağlaç. 4. Kolay – Tanınmış bir toplumbilimci. 5. Sodyumun simgesi – Genç erkek sığır – Japonya’da kullanılmış ilginç SORULAR 20 YAŞ DİŞİ VE HAYVANLAR Soru: Hayvanlarda da 20 yaş dişi var mıdır? Yanıt: Kaynak: Popular Science, Eylül 2009 Üçüncü azı dişleri –yiyecekleri yutulabilecek kadar küçük parçalara bölen diş grubunun sonuncusu yetişkin bir ağızda ciddi bir sıkışıklık yaratır. Bu nedenle çekilmesinde fayda vardır. Fakat ancak dişleri olan diğer memelilerin ağızları 20 yaş dişlerini de içine rahatça alabilecek kadar geniştir. Aynı şekilde Neanderthal’ler ve diğer insansıların da ağzında 20 yaş dişi için yeterli yer vardı. O zaman niçin bu dişler bizim ağzımızda fazlalık yaratıyor? Çenenin şekli ve boyutları genetiktir. Ancak Berkeley’deki Kaliforniya Üniversitesi’nden evrim biyoloğu Leslea Hlusko çocukluk evresinde çeneye binen çiğneme stresinin çenenin gelişmesinde önemli bir rol oynadığını ileri sürüyor. Bizler yiyecekleri pişirip yediğimiz için, dişlere fazla yük binmez. Sonuç olarak nesiller boyunca çenelerimiz, tarımöncesi zamanda yaşayan atalarımızın çenelerine göre giderek küçüldü. Dolayısıyla bizler üç takım azı dişine ihtiyaç duymayacak hale gelmiş bulunuyoruz. Çocukken tabak dolusu havuç veya benzeri yumru köklerinin yenmesi durumunda çenenin 20. yaş dişini rahatça içine alacak kadar genişleyebileceği yönünde kanıtlar olmakla birlikte, en ideali bu dişlerin hiç çıkmamasıdır. İnsanların yüzde 15’inde bu dişler hiç çıkmaz. Şanslı olanlar bu guruba dahildir. SOLDAN SAĞA 1. Bitkilerde, kendi adıyla anılan melezleşme ve kalıtım ile ilgili kuramı koyan Avusturyalı botanikçi – Kırgızistan’da bir ırmak. 2. Ukrayna’nın güneyinde, Karadeniz kıyısında bir kent – Formen. 3. Avrupa Futbol Birliği – Japon Buda rahibi – Bir bağlaç – İcraat. 4. Geminin baştan ikinci direği – Konya’da bir baraj – Nezir. 5. İlkçağ’daki uygarlıklarla ilgili olan – Ruh. 6. Mihver – Yelkenli bir yarış teknesi. 7. Dört köşe kesilmiş küçük hamur parçalarından yapılan yoğurtlu çorba – Yapısalcı psikanalizin babası olan Fransız bilimadamı – Bir strateji oyunu. 8. Sık gözlü ağ – Yer’den gezegene ve Güneş’e uzanan iki doğrultu arasındaki açı – Kulağın duyabildiği titreşim. 9. Bebek arabası – Kuyrukluyıldız. 10. Bir yüzey ölçüsü – Mahrut – “… Hudson” (Oscar ödüllü aktris) – Yüz, çehre. 11. Bir nota – Cezayir’de bir kent – Muğla’nın bir ilçesi. 12. “… Keaton” (Oscarlı bir aktris) – Kültür – Metal paranın resimli yanı. 13. Kemiklerin toparlak ucu – Sezen Aksu’nun bir şarkısı – Kas – Katkı. 14. Yelkenlere açılan deliklere ve halat ilmiklerine geçirilen metal halka – Mümkün değil. 15. Türkiye’nin ilk deniz araştırma gemisi – Doğrusu, zaten – Vietnam takviminde yılbaşı. eski bir hacim ölçüsü birimi – Almanca 1. 6. Fransa’nın güneydoğusunda bir idare bölgesi – “… En Lay” (Çinli siyasi önder) – Bir Japon tiyatrosu – Standrt saptayan Türk enstitüsü. 7. Işık şiddeti birimi – Türkiye’nin plaka işareti – Afrika’da bir ülke – Arseniğin simgesi. 8. İsimler – Dilsiz – Ağabey. 9. Briçte sanzatu – Lenf – Datça’daki antik kent. 10. “Humphry …” (Madenci lambasını, diazot monoksit gazının uyuşturucu etkisini bulan İngiliz bilimadamı) – Çerkezlerin, kahvaltılık, acı biber salçalı, cevizli mezesi – İnleme. 11. Büyükanne – Kankurutan – İsveç’te idari bölüm. 12. Bir nota – Bir anda – Yazın karadan denize doğru esen mevsim rüzgârı. 13. Şiddetli – Tavlada bir sayı – Altnın simgesi – Bir hayvan. 14. Sabır – Eskiden erkeklerin potinin üstünü kapatmak için kullandıkları tozluk – Menteşe. 15. Eski Yunan mitolojisinde, göklerde uçan ilk insan – Nuri Bilge Ceylan’ın bir filmi. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 MA R İ E C U R İ E F E M 2 A R A R A L AMOGOR DO 3 R E S İ F UT SR ZAL 4 C O SARMA L İ RA E 5 OMA AU NEOL İ T İ K 6 N E S İ L OYAN NZ Ü 7 İ T A P OKA AMA A L 8 RL ALA OTO AT 9 M E G A H E R T Z REVAK 10 A AR İ F A İ KEN ŞA 11 L A Z A İ M GAN İ ME T 12 A U L KN İ DOS RA A 13 K L A P E TU T E RAL 14 İ ROBERTKOCH NP 15 T M T EMA T ROP İ KA Soru: Bir insanın suya batmadan suyun üzerinde koşabilmesi için hangi hıza ulaşması gerekir? Yanıt: Jamaikalı atlet Hüseyin Bolt, Pekin Olimpiyatları’nda rekor üzerine rekor kırarken, saatteki hızı 37 km’yi buluyordu. Ancak dünyanın bu en hızlı adamının karasal yüzeyden deniz yüzeyine geçmesi için hızını epey artırması gerekiyor. MIT’den uygulamalı matematik profesörü John Bush’a göre bir yetişkinin suya düşmeden su yüzeyinde koşabilmesi için saatteki hızının 112.654 Km’ye çıkması gerekir. Ancak suyun üzerinde yol alabilmenin tek koşulu belirli bir hıza ulaşmak değildir. Basilisk kertenkelesi saniyede 20 adım atarak suyun üstünde çılgınca koşar. Ayakları suya değdiği anda, her bir parmak iyice kasılarak ayağın yüzey alanının artmasını ve suyu kolayca itmesini sağlar. Böylelikle ayaklar, vücudun ağırlığını rahatlıkla dengelerler. Kertenkelenin ayakları suyu ittiğinde, bir hava baloncuğu oluşturarak fazladan destek sağlar ve diğer ayağın dönüşünü tamamlayıp suya değmesi için zaman kazandırır. Ağırlık ikinci ayağa aktarılırken kertenkele, baloncuk yok olmadan önce birinci ayağını sudan çeker. Hava baloncuğu çok önemlidir, çünkü ayağı doğrudan suya değecek olsa, kertenkele suya düşebilir. Ayrıca kertenkelenin hareketi insanla kıyaslandığında, insanın bu hareketi gerçekleştirebilmesi için saniyede 30 m. koşması ve azami kas esnemesinin 15 katı bir esneme yapması gerekir ki, bu olanaksızdır. İlla suyun üzerinde yürümek istiyorsanız, “suyürüyüşayakkabısı”nı deneyin. Massachusetts’deki Wavewalk şirketi tarafından geliştirilen su ayakkabıları 1.8 m. boyunda. Eskimo kayığı tipindeki (kayak) ayakkabılar kar ayakkabısı gibi suyun üzerinde dengeli bir şekilde yürümenizi sağlıyor. SU ÜZERİNDE YÜRÜME Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu d ü ş ü n SORULAR BULMACA AİLEMİZİN DEĞERLİ BİR ÜYESİNİ KAYBETTİK Yıllardır düzenlediği usta işi bulmacaları ve hatasız çözümleriyle, bulmaca ailemizin en değerli üyelerinden biri olan Sayın Süleyman Çeviker’i 27 Eylül 2009 tarihinde kaybettik. Ailemizin diğer bir değerli üyesi Ender Aktulga’nın ifadesi ile “Çok iyi, çok candan, çok sevecen bir dostumuzu yitirdik. Onunla arkadaşlığım yaşamıma zenginlik katmıştı.” Hepimiz yokluğunu çok hissedeceğiz. O bizim "Süleyman abi"mizdi. 1174.sayıdaki “Alphabetically” isimli bilmecenin yanıtı: ALPHABETICALLY = 81.378.406.928.115 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: SÜLEYMAN ÇEVİKERİstanbul, Ender AktulgaYalova, Sebahattin BektaşSamsun, Sait Eslekİzmir, Necah BüyükduraAnkara, Naim Uygunİstanbul ARAMIZDAN BİRİNİ KAYBETTİK Aşağıdaki toplama işleminde, 16 tabanlı sayılama sisteminde olan sayılar yer almaktadır. BİZDEN + BİRİ + ÇEVİKER = SÜLEYMAN SÜLEYMAN ve ÇEVİKER birer asal sayıdır. BİZDEN ve ÇEVİKER'in rakamları toplamı eşittir. SORU: "BİRİ" sözcüğünün karşılığı kaçtır? 25 Eylül tarihli bulmacanın çözümü Düzenleyen: Necah Büyükdura (necah26@gmail.com)