Katalog

Gökyüzünde 'örtünmeler' ve birleşmeler 2 ve 30 Ekimde AyMars iki kez birarada 410 Dünya Uzay Haftası 7'sinde Ay Regulus'u örtecek ve SatürnVenüs ile de dördü birarada 15'inde Ay Antaresi örtecek ve VenüsSatürn birarada 21'inde göktaşı yağmuru 23'ünde AyUranüs birarada Karasal gezegenlerde yaşamak nasıl birşey? Hasan H. Esenoğlu, Astronom Dr., İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü, [email protected] Gök atlası, 15 Ekim gece saat 22:00 için verildi. Ay boyunca gök cisimlerin konumlarını bulabilirsiniz. Bu sanal gök atlasını yukarıdaki tarih ve saatte gerçeği ile karşılaştırmak uzayı kavramada yararlı olur. Bu iş için gök atlasına gökyüzüne bakar şekilde doğru yönlerde yukarıya kaldırarak eşleştirmek yeterli. Gök atlasında ayrıca Büyük Ayı (Ursa Major), Küçük Ayı (Ursa Minor), Kutup yıldızı (Polaris) ve bu sayfada adı geçen burçlar da verildi. Gök atlasında yer alan ve hep gökyüzünde kalan Büyük Ayı takımyıldızını gece uzun süre ile yer değiştirdiğini ara ara izlemek aslında Yer'in göreceli ne yöne döndüğü bilgisini gözlemleyerek/deneyleyerek öğrenmede öncelenebilir. Büyük Ayı takımyıldızı Kutup yıldızını gösteriyor olması yardımıyla yön bulma bilgisi de kullanılabilir. Ekim ayında gök olayları günlüğü gün saat 2 24 Mars Ay'ın 5 derece güneyinde 3 13 SON DÖRDÜN 7 06 Venüs Ay'ın 3 derece güneyinde 7 07 Ay Regulus'u örtecek 7 06 Satürn Ay'ın 1.3 derece kuzeyinde 11 08 YENİ AY 13 13 Ay Yer'e en uzak (406490 km) 15 18 Ay Antares'i örtecek 19 12 İLK DÖRDÜN 23 03 Uranüs Ay'ın 1.8 derece güneyinde 26 08 DOLUNAY 26 15 Ay Yer'e en yakın (356770 km) 30 22 Mars Ay'ın 3 derece güneyinde AyMars birarada: 2 Ekim gece saat 23:45 civarında Mars, sondördün evredeki Ay'ın 5 derece kadar güneyinde bulunacak. Mars'ın parlaklığı 0.3 kadir. İki gök cismi ufuktan en fazla 8 derece yüksekte olup sabah Güneş doğuncaya kadar uzun süreliğine izlenebilecek. MarsAy doğrultusu bizi doğruca kutup yıldızına yani kuzeye götürür. Bir görünümleri bu sayfada resimde verildi. Ay Regulus'u örtecek, aynı anda Venüs ve Satürn ile birarada: 7'sinde Güneş doğmadan önce saat 07'de çok ince hilal, 0.2 derece güneyindeki Aslan (Leo) burcunun en parlak yıldızı Regulus'u (+1.3 kadir) örtecek. Aynı zamanda Ay, 3 derece güneyindeki Venüs ve 1.3 derece kuzeyindeki Satürn ile de birarada olacak. Dört gökcismi doğu tarafta ufuktan 39 derece yüksekte yer alacak. İlkdördün evredeki Venüs'ün parlaklığı 4.7 kadir olup adeta ışıldayacak. Satürn'ün parlaklığı da +0.8 kadir. Örtülmeyi izleyebilecek yerler: Güney İngiltere Adaları dahil Avrupa, kuzey ve doğu Afrika, Orta Doğu. Örtülme başlangıcına yakın bir konumda olarak Güneş doğuncaya kadar kısa süreliğine ülkemizden izlenebilecek. Sanal görünümleri bu sayfada resimde verildi. VenüsSatürn birarada: 15'inde sabaha karşı saat 07 civarında Venüs, Satürn'ün 3 derece kadar güneyinde yer alacak. İkili doğu tarafta ufuktan 39 derece yüksekte Aslan takım yıldızında görülecek. İkiliden parlak olanı Venüs. VenüsSatürn doğrultusu bizi doğruca kutup yıldızına götürür. Ay Antares'i örtecek: 15'inde Güneş battıktan hemen sonra saat 18:30'da hilal evredeki Ay, 0.5 derece kuzeyindeki Akrep burcunun en parlak yıldızı Antares'i (+1.1 kadir) örtecek. İki gökcismi güney tarafta ufuktan 13 derece yüksekte yer alacak. Örtülmenin izlenebileceği yerler: Antartika'nın büyük kısmı, Güney Amerika'nın güney yarısı. Örtülme olayı, gökcismi batıncaya kadar kısa süreliğine de olsa ülkemizden görülebilecek. Sanal bir görünümleri de bu sayfada resimde verildi. AyUranüs birarada: 23'ünde gece 03 civarında Uranüs, 1.8 derece güneyindeki şişkinay ile birarada olacak. İki gökcismi batı tarafta ufuktan 8 derece yüksekte Kova (Aquarius) takım yıldızında yer alacak. İkilinin birlikteliği saat 03 öncesinden itibaren uzunca bir süreliğine fakat 03'ten sonra batıncaya kadar çok kısa süreliğine izlenebilecek. +5.8 kadir sönük gezegen ancak teleskop ile görülebilir. Sanal görünümleri bu sayfada resimde verildi. AyMars birarada: 30 Ekim gece saat 21:30 civarında Mars, sondördüne yakın evredeki Ay'ın 3 derece güneyinde bulunacak. Mars'ın parlaklığı 0.6 kadir. İki gök cismi ufuktan en fazla 7 derece yüksekte olup sabah Güneş doğuncaya kadar uzun süreliğine izlenebilecek. MarsAy doğrultusu bizi doğruca kutup yıldızına yani kuzeye götürür. Bir sanal görünümleri de bu sayfada resimde verildi. AY'DA YAŞAR MISINIZ? Merkür, Venüs, Yer ve Mars ile birlikte, Ay ve Jüpiter'in Galileo uydularından Io ve Europa ayakların toprağa bastığı Yer benzeri gezegen ve uydulardır. Bunların dışındakiler gaz küreleridir. Gelecekte Yer dışında yaşam alanları olacaksa bu karasal kürelerde dünyalar aranacak. Ay, Mars ve Jüpiter'in iki uydusu en olası aday görünümde. Gök bilim olarak düşünüldüğünde en yakınımız Ay'da yaşam neyimizi değiştirir? Bir kere hep hafif hissedeceğiz, kapalı ortamlarda ömürleneceğiz, uzaya hep cam arkasından bakacağız ve gökyüzünde her tarafın sıfırbeş kalem ucu benzeri yıldızlarla noktalanmış göreceğiz olmalı! Denizerüzgârayağmuralapa lapa kar ya ğışına daha nice alışkanı olduklarımıza hep hasret kalacağız! Ya zaman? Yılımız değişmiyor ama alıştığımız bir günümüz artık orada 27 güne uzuyor! O zaman hafta ve ay kavramlarına gereksinim de kalmayacak, yeni Ay'sal yaşantımız belki daha uzun süreler içeren yeni kavramları da tanımlayacak. En yakınımızda olanda bu kadar köklü değişimler olabiliyorsa, uzaktakilere ne diyelim! Mars'sal yaşantımızı düşünelim, orada dünyamızın rengi artık maviden bakır rengi kırmızıya dönüşecek öyle ki uzayı adeta kızıl renkte seyredeceğiz! Bir gün alışkanlığımız orada da devam edecek, fakat bir yılımız iki yıla uzayacak ve ömrümüzün yarı yarıya kısaldığını hissedeceğiz. Anne Jüpiter'den fayda yok, iki uydusu ile yetineceğiz. Uzaklığından dolayı oralar yaşamsal bilinmezlerle dolu. Zaman orada çok yavaş akacak, öyle ki bir yılımız artık 12 yıla kadar uzayacak! Bu kadar büyük farklılıkların bizleri daha ne(re)lere götüreceğini varın artık sizler düşünün... Dünyamıza güzelliklerimize geri dönelim, gezegenimizi korumakollama bilinciyle alışık olduklarımızı doyasıya yaşayalım. Diğer olası dünyaları da Yer'den izlemeyi sürdürelim, aşağıda: EKİM AYINDA GEZEGENLER CBT 1071 / 9 28 Eylül 2007 Venüs, ay boyunca Güneş'ten uzaklaşacağından görülme süresi giderek artacak. Gezegen sabahları Güneş doğmadan önce saat 07 civarında Aslan takım yıldızında 2.5 saat süreliğine görülecek. Venüs ufuktan en fazla 39 derece yüksekte ve doğuda 4.6 kadir parlaklığında gökyüzünde adeta ışıldayacak. Belki bu yüzden bu parlak gezegene erken uyananlarca sabahın bir habercisi olarak Yazının devamı arka sayfada EKİM GÖKYÜZÜ