Katalog

Brezilya: Teknoloji politikasında Latin rüzgârı mı? İnovasyon yasası kabul edildi ve ayrıca odaklanan ana konulardan örneğin Biyoteknoloji porgramı Brezilya’yı 10 yıl içinde bu sektörde lider ülkelerden biri konumuna getirmeyi hedefliyor. Dr. Baha Kuban ması bu son açıklamaları daha gerçekçi kılıyor. 10 YILDA LİDER ÜLKE HEDEFİ Brezilya, ulaştırma sektöründe petrolden önemli ölçüde bağımsızlığın dünyadaki yegâne örneği; ulaştırmada kullanılan yakıtın %50’ye yakını şeker kamışı üretiminden türetilen etanolden sağlanıyor. Brezilya bu modeli küresel ölçekte yaymak ve tüm dünyanın en ucuz ulaştırma yakıtını üretmek için yüz milyar dolarlarla ölçülen devasa programlar planlıyor. En son açıklanan alanlar ve yatırım miktarları ise özetle şöyle: Hükümet, özel sektör ve üniversitelerden oluşan "Biyoteknolojide rekabet için Brezilya Forumu", bu alanda uluslararası ticaretten daha çok pay almak, sektörde istihdamı, teknoloji kullanımını artırmak için 3 milyar ABD$ harcama kararı almış bulunuyor. Bu yılın sonundan önce Devlet Başkanı’na sunulacak olan program Brezilya’yı 10 yıl içinde bu sektörde lider ülkelerden biri konumuna getirmeyi hedefliyor. Bu miktarın 530 milyon ABD$ kadarı sağlık ilişkili konulara ayrılmış. Yakıt teknolojilerinde en ilginç uygulamaları hayata geçirmiş olan Brezilya, şeker kamışından alkol elde etme verimliliğini daha da artıracak selülozik dönüşüm tekniklerini geliştirmeye yaklaşık 70 milyon ABD$’lık bir fon ayırıyor. Bunlara ek olarak Brezilya hükümeti araştırmageliştirmeye ayrılmış ancak dondurulmuş olan 200 milyon ABD$’lık bir fonu da bu yıl serbest bırakmaya karar verdi. Not: Bu metnin Portekizce ekleri (www.inovasyon.org) sitesinde bulunabilir. L atin Amerika ülkelerinin ticaret örgütü olan MERCOSUR Mayıs 2006’da toplandığında 10 ülkenin bakanları ve hükümetleri bilim, teknoloji ve yenilik (inovasyon) alanında ortak bir strateji belirlemeye karar verdiler ve ekonomik gelişmenin motorunun teknoloji yenilik olduğunu yeniden vurguladılar. Temel sorun, Latin Amerika’da üniversitelerin ve araştırma kurumlarının bilimsel/teknolojik bilgi üretiminin ekonomik kalkınmaya katkısının olmadığı olarak ortaya konulurken, bu sorunun aşılması için daha geniş ekonomik alanlar yaratmanın çekiciliği tartışıldı. Bu arada Brezilya’nın 2004 yılının sonunda kendi parlamentosundan geçirdiği ve Latin Amerika’da bir ilk olan ve Devlet Başkanı Luiz Inacio ‘Lula’ da Silva’nın imzasıyla 2005 başında yürürlüğe giren Yenilik (İnovasyon) Kanunu birçok açıdan bazı yenilikler içeriyor. Birincisi, bilim ve teknoloji konuları genellikle elit bir kamuoyunun etkinliği olarak görülmekte iken, Brezilya hükümeti yeni yasa için ayrıntılı bir kamusal katkı süreci tasarlamış. Yani karar süreçlerine halkın ya da halkın geniş kesimlerini temsil eden örgütlerin katılımına önem vermiş, son taslağın hazırlanması öncesinde yaygın internet mobilizasyonu sağlamış. Son taslak da geniş katılımlı halka açık toplantılarla şekillenmiş (Kaynak: Science and Development Network). Konunun 3 sacayağı var: 1. Üniversiteler, özel sektör ve araştırma kurumları arasında işbirliklerini teşvik etmek 2. Üniversite ve araştırma kurumlarının bilimsel bilgi üretimini yenilik ucuna daha çok yaklaştırmak 3. Özel sektörde teknolojik yenilik üretimini teşvik etmek Brezilya için en önemli yeniliklerden biri kamu ve özel sektörler arasında araştırma altyapısını paylaşmayı öngören düzenlemeler. Diğerleri başka ülkelerde ve Türkiye’de de kullanılan özel sektör teşvik araçları. Yalnız burada oranlar dikkat çekici olabiliyor, örneğin bir şirket araştırmaya ayırdığı iş gücünü %5 artırırsa araştırmacıların ücretlerinin %80’i vergiden muaf oluyor. Ek olarak, yüksek lisans ve doktora yapan araştırmacıların ücretlerinin bir kısmını fonlardan karşılamak mümkün oluyor. Brezilya Bilim ve Teknoloji Bakanı Sergio Rezende Kanunun etkisinin ancak orta vadede görülebileceğini belirtti. Yenilik Kanunu’nun yanı sıra Brezilya’da odaklı teknikekonomik alanlara yönelik yoğunlaşma artan bir hızla sürüyor. Brezilya ekonomisi çeşitli yapısal zaaflarına rağmen son derece dinamik özelliklere sahip. Ülkenin tarihinde ekonomik sektörlere yönelik seçici devlet müdahalelerinin çok başarılı olmuş örnekleri ol Türkiye Erasmusunda öncü bir adım Prof. Dr. H. Ferhan Odabaşı, Anadolu Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi (2005) " Eğitim Fakültelerinde Yeniden Yapılandırmanın Sonuçları ve Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu 22 2324 Eylül 2005" Rekmay Ltd., Ankara. YÖK. (1998) Eğitim Fakültesi Öğretmen Yetiştirme Programlarının Yeniden Düzenlenmesi. Ankara. CBT1014/21 25 Ağustos 2006 ilgi toplumuna dönüşüm olarak adlandırılan yeni dönem; içerisinde, teknoloji yönetimi, bilgi okuryazarlığı, bilgi işçileri gibi birçok kavramı barındırmaktadır. Bilgi toplumuna dönüşüm, temeline teknolojiyi alan bir süreçtir, dolayısı ile teknoloji odaklı her gelişim bu sürece katkı getirir. Teknoloji, öğrenmeöğretme sürecinin etkililiğini, ve bilginin erişilebilirliğini kolaylaştırdı. Yine eğitim bağlamında, bilgisayar okuryazarlığı becerisinin geliştirilmesi ihtiyacını karşılayacak çağdaş öğretmenleri ve insan gücünü yetiştirecek bir bölüm olan Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi (BÖTE), 1998 yılında Eğitim Fakülteleri bünyesinde açıldı. Eğitim Fakültelerinin yeniden yapılandırılması olarak adlandırılan bu girişim sonucunda, öğrencisi olan tüm BÖTE bölümleri YÖK tarafından belirlenen öğretim programını izledi. Seçimlik dersleri farklı olsa da, BÖTE bölümleri standart bir içerikle bir anlamda birbiriyle akredite oldular. Program, değişik BÖTE grubu toplantılarında eleştirilerek, iyileştirme çalışmaları yapıldı. Son bir çalışmada Ankara, Gazi ve Marmara Üniversiteleri öğretim üyelerinden oluşan 3 kişilik BÖTE temsil grubu YÖK ile birlikte program çalış B ması gerçekleştirdi, hazırlanan programlar bölümlerin görüşleri alınarak düzeltildi ve 20062007 öğretim döneminde yeni programların başlatılacağı düzenlemeler yapıldi. BÖTE bölümleri çağdaş Türkiye resminde sağlam duruş sergileyen bölümlerdir. Güncel teknoloji ve yöntemlerle donanmış öğretmenler mezun etmeyi hedefleyen bölümler, Türkiye’de uzun yıllar eksikliği hissedilen teknoloji ve yöntem birlikteliğine sahip elemanlar yetiştiriyor. Lisans düzeyindeki bu ahenkli etkililiğinin, yüksek lisans düzeyinde de sürdürülmesi için ortak bir girişime gereksinim duyuluyor. Gerek öğretmenlik mesleğine getirilen kariyer basamakları uygulaması, gerekse Türkiye’de eğitime verilen önemin artması sonucunda, yüksek lisans, çoğu öğretmen adayı için gerekli bir eğitim basamağı haline geldi. 222324 Eylül 2005 tarihlerinde Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesinde düzenlenen "Eğitim Fakültelerinde Yeniden Yapılandırmanın Sonuçları ve Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu"nda BÖTE grubu çalışmalarının önerileri arasında şunlar vardı: Yüksek lisans ve doktorada hareketlilik sağlanması, öğrencilerin farklı üniversitelerden farklı dersleri alabilmeleri ve böylelikle ülkede uzmanlık alanlarının bir üniversite içinde kalmayıp, ulaşılabilirliğinin ve yaygınlaştırılmasının sağlanması. Ancak, böylesi bir ulusal Bilgisayar ve Öğreçalışma kuşkusuz tüm paytim Teknolojileri daşların fikir birliğini ya da Eğitimi (BÖTE), ligörüşlerini içermelidir.. Öte yandan bu girişimden faydasans öğreniminden lanacak olan BÖTE mezunu sonra şimdi "Ulusal öğretmenlerin ve öğretmen Yüksek Lisans Uyadaylarının da görüşlerine gereksinim duyuluyor. Bu gulaması (BÖTEçalışmayı gerçekleştirebilUYUM) Araştırması menin en etkili yolu çevriolarak yeni bir simiçi bir öğrenme ortamı generji yaratılacak ve liştirmektir. BÖTE Ulusal Yüksek Lisans bir ders portalı da Uygulaması (BÖTEoluşturulacak. UYUM) Araştırması olarak adlandırdığımız çalışmanın ilk bölümü ile BÖTE bölümlerinde bir sinerji yaratılacak ve bir ders portalı da oluşturulacak. Çalışma sonunda ortaya çıkacak olan ürün, çevrimiçi öğrenme ortamı ve süreç, çevrimiçi yüksek lisans uygulaması, başka alanlarda da kullanılabilecek esnekliktedir. Böylesi bir çalışma, yeni araştırmalara yol gösterme ve yaygınlaşma potansiyeline sahiptir. Çalışma, Türk Yükseköğretim sisteminde belirli bir alanda yenilikçi, paylaşımcı, etkili, şeffaf ve demokratik bir uygulama olabilir. KAYNAKÇA TARTIŞMAEDİTÖRE MEKTUP