Katalog

BilimBaşarı EkTablo. 3 Aralık 2005 ve 4 Şubat 2006 da yayımlanan listelerde yer almayan bazı başarılı bilimcimiz ve isim karışıklığından hatalı verilen yayın sayıları, en yüksek atıflı üç yayınlarına yapılan atıflar, 20 üzeri atıflı makale sayıları ve hfaktörleri Yayın yapanın Adı Toplam yayın En çok atıf alan 3 yayına atıf sayısı 20 üzeri atıflı yayın h değeri kendilerinin düzey ve istedikleri niteliklerine göre belirlemektedir. Çoğu değerlendirme kriterlerinde sözünü ettiğimiz yayın sayıları ve nitelikleri en önemli yeri almaktadır. Örnek olarak eski Doğu Avrupa ülkelerinde Bilimler Akademisine seçilmek için asgari koşullar: a) SCI de taranan dergilerde 25 yayın, b) 500 atıf, c) uluslararası destekli veya ortaklı bir proje, d) uluslararası 5’i çağrılı 25 tebliğ, e) uluslar arası kitap ve kitapta bölüm yazarlığı, f) ulusal düzeyde proje ve tez yönetimi, tebliğ ve önerilenler arasında en yüksek değere ulaşanlar. Almanya’da bilim alanına göre sınıflandırılan dergilerdeki toplam ve son 10 yıldaki yayın sayısı ve bunlara yapılan atıflarla lisansı satılan patentlerinin sayısını, bilimcinin yaşını içeren karmaşık bir formülle hesaplanan başarı katsayısı esas alınıyor. Duruma göre adaylardan seçicideğerlendirici kurul önünde tebliğ vermesi isteniyor. ALMANYA’DAN HESAPLAMA ÖRNEKLERİ: Son yıldaki çalışmaları, yaşı dikkate alınarak bir kalite derecesi hesaplanıyor. Çalışmalarından yayımlanan makaleleri, aldığı toplam atıflar, dergilerin kendi alanındaki saygınlık derecesi (en yüksek etki dereceliIF lü dergiye göre, sıra derecesi esas alınıyor. Patentlerinden lisansı satılanın bir fazlası ile çarpılarak adayın yaşına bölünüyor. Kalite derecesi= ((rxn)/s)xmx(p+1)/a Örnek 1: 50 yaşında bilimci son 10 yılda 100 makale yayımlamış, en yüksek atıf alan 10 tanesi 200 atıf almış, yayımların yapıldığı dergilerin 8’i 1. grup, 2’si 10. grupta yer alıyor. Bu kişinin 4 patenti satılmış olsun. Bu kişinin kalite derecesi (KD) KD= ((8x1+2x1/10)x200x(4+1))/50=164, Örnek 2: 30 yaşında 10 yılda 10 makale, hepsi 1. grup dergide 2000 atıf almış, 9 patenti satılmış KD= 10x2000x(9+1)/30=666 Örnek 3: 60 yaşında 10 yılda 200 makale yazmış. En iyi 10’u 100 atıf almış. Hiç patenti satılmamış Dergilerin tamamı 20. grupta KD=(200x100)/20 x(0+1)/60= 16.7 Örnek 4: 40 yaşında 1 makale ve 1. sırada 1000 atıf almış, 99 patenti satılmış KD= 1x1000x(99+1)/40= 2500 lunduğu iyi bir merkezde meşhur bilimcilerle, büyük bir grupla çok yüksek atıf alan yayınlar yapsa toplam atıf sayısı çok yüksek olabilir. Ancak başka yayınları çok az atıf alıyorsa o iyi bir bilimci olmayabilir. 20 yıllık akademik hayatta h= 20 olmuşsa iyi bilimci sayılabilir. h=12 ise yeterli sayılabilir. h sayısının tartışılacak çok yönü var. Dergi kalitesi, yani impact factor, toplam yayın sayısı, atıf/yayın oranı yayındaki yükü, yazar sayısı, bu sayıda etkin olmadığı gibi, makale ve makaleye yapılan atıf dışında bilimcinin diğer etkinlikleri de kapsanmamaktadır. Bilimcinin yazdığı kitaplar, kitap ve ansiklopedilerde atıflar, yetiştirdiği bilim adamları, aldığı patentler, yaptığı projeler, verdiği raporlar hiç işe katılmıyor. çağrılı tebliği ve çağrılı makalesi gibi etkinlikler de dikkate alınmıyor. Ülkemizde patenti olan az olduğundan patent önemsenir, aslında birçok ülkede lisansı satılmayan patentler hiç önemsenmiyor. Bu ölçütün tartışılabilecek bir yönü de toplam atıf sayısı dikkate alınmadan salt hfaktörüne bakarak o kişiyi değerlendirmenin sakıncasıdır. Örnek olarak A kişisi 200 yayın yapsa bunun bir yayını 500, bir yayını 450, başka yayınları 250150,25,30 vb şeklinde atıflar alarak sadece 20 yayını 20 ve üzeri atıf almışsa bu kişinin h değeri de 20 olurken, B kişisinin aldığı en yüksek atıflar 35, 34,33...21,21,20 vb gibi çok az olsa bile 20 yayını 20’nin üzerinde atıf yapsa yine h –değerinin 20 olmasıdır. Kendi kendine atıf da ayıklanmalıdır. Bu sayının iyiliğini gösteren somut bir örnek: Toplam 78 yayını olan, ilk 3 makalesi sıra ile 119, 116, 96 atıf almış ve 20 üzeri atıf alan 16 makalesi olan A’nın h değeri 17 olurken, makale sayısı bunun 2 katından fazla ve 165 olan B kişisinin yayınlarına atıf az yapıldığından hsayısı 12 saptanmıştır. Bu sonuç normal olup, okunmayan, kullanılmayan, etki yapmayan çok sayıda yayın da başarı göstergesi olamaz. Bu nedenle tüm eksikliğine rağmen yine de bilimsel, tarafsız ve iyi bir ölçüt görünmektedir. Şüphesiz ölçütsüzlükten daha iyidir. Çok sayıda atıflı yayını ölçü alan hS’e ek diğer başarı göstergelerini de kapsayan yeni kriter tanımlanması daha iyi olur. BİLİM ETİĞİ Bir bilimci genel yaşamında, araştırma ve yayınlarında etik kurallara uymalıdır. Maalesef bilimde ölçümlerle oynama, masa başında uydurma ve aşırma sonuçlar ve uydurma yayınlar da hakemlerin gözünden kaçabilmektedir. Katkısı olmadan yayına adını koydurma, veya destek amaçlı adını yayına alma, atıf yapma görülebilmektedir. Bilim bir yaşam tarzı olmalıdır. Bilimci dürüst, kendine, mesleğine, bilime, doğaya ve etik değerlere saygılı olmalıdır. Kurumlar ödüllendirme kadar etiği gereği cezalandırma kurallarını da saptamalıdır. * Prof. Dr., Hacettep Üniv. Kimya Böl. dogan@hacettepe.edu.tr YENİ ÖNERİLEN HSAYISI h Sayısı ilk yazılarımızda da tanımlandığı gibi tüm yayınlarından kaçının bu değer üzerinde atıf aldığı şeklinde basitleştirilebilir. Örnek olarak A kişisinin 100 yayını olsa ve bunlardan 20 tanesi 20’nin üzerinde atıf almışsa hdeğeri=20, B kişisinin de 21 yayını olsa ve bunların 20 si 20’nin üzerinde atıf alsa bu kişinin de hdeğeri=20 olur. hsayısını öne sürenlere göre iyi bir bilimcinin tüm yazdıkları yüksek atıf almalı. Bir kişi tesadüfen veya bilerek bu H.Molkoç (ABD ElFiz)* NS Sarıçiftçi (Avus. Müh) İ. Çakmak (SaÜ.Zir. Müh) T. Yıldırım (ABDFizik) H. Direskeneli (MTıp) A. Gül (ITÜKimya) M. Özata (GATATıp) IH. Ulus (Ulud. Ü, Tıp) A. Aşkar(KÜ.Uyg. Mat) M. Akınç (ABDMüh) İ. Gürsel (BilkBio) Aİ.Berkel (Em. Tıp) M.Özsöz (Ege Ü. Kim) DM Kalyon (ABDmüh) Z. Tümer (Dan. Tıp. Gen) AÜ. Müftüoğlu İÜTıpe O.Gülseren (BilkFiz) M. Bayındır (Bilk.Fiz) M. Keskin (Erc.Ü.Fiz) AR. Mermut (CanZir) M. Gürsel (? Biyo) H. Mandal (And UMüh) G. Tuncel (OCTÜ. Çev) S. Burgaz (GÜEcz) İA. Balcıoğlu (BÜÇev) H. Reşat (Koç Ü. TB) OK. Başkurt(Akd.Ü.Tıp) S. Sanlıoğlu (Akd.Ü.Tıp) E. Sezik (GÜ. Ecz) Ç. Karasu (AÜ.Ecz) E. Dinç (AÜEcz.) E. Bayramlı(ODTÜKi) M. Kıldır (ODTUKim) HN. Erten (Bi:ÜKim) Ş. Oktay (Ser. TıpFar) VS. Arpacı (ABDMüh) S. Sözen (İTÜÇev.) Ü. Yılmazer (ODTÜ K.Mü) HS. Orer (HÜTıp) B. Karahalil (GÜEcz) E. Şener (AÜ. Ecz.) A. Bozkurt (HÜ. Tıp) AH. Meriçli (MÜTıp) S. Karagöz (Koca.ÜMüh) İ. Yalçın (AÜEcz) E. Ayrancı (Akd.Ü. Kim) O. Tunay (İTÜÇev) H. Yücel (ODTÜ K. Mü) M. Bekbolet (BÜÇev.) FBE. Berker (ITÜKim) SA Özkan (AÜEcz) M. Ertan (HÜ. Ecz.) R. Onur (HÜ. Tıp) R. Demir (Ant.Ü. Tıp) H. Küçükbay (Inönü Ü) FG. Babuna (İTÜÇev.) NH.İnce (BÜÇev.) T. Özben (Ant.Ü. Tıp) U. Yavuzer (Ant.Ü. Tıp) AE. Şenatalar(ITÜ K.Mü) M. Demirci (Ant.Ü. Mat.) 897 248 77 140X=75? 90 67 (D) 102 75 129 89 31 94 (D) 75/58 87 63 39 39 28 125X=75? 83 35 60 63? 36 32 38 70 29 39 54 46 33 28 59(D) 65 57 43 40 34 23 54 60 57 43 39 37 52 34 28 39 52 61 41 65 43 34 23 49 15 65 29 1457,1213,372 36/100,286/20 835,529,468 11/100,63/20 141,120,94 32/20 120,95,68 25/20 67,53,46 17/20 203,79,75 18/20 435,155,138 14/20 109,103,80 15/20 129,67,48 15/20 86,65,61 13/20 176,40,29 15/20 385,137,84 12/20 103,58,39 11/20 93,73,40 8/20 424,52,48 13/20 177,108,70 13/20 119,113,79 14/20 95,69,50 10/20 26,26,25 6/20 34,2926 11/20 184,166,52 13/20 102,40,38 8/20 65,41,34 10/20 56,30,22 4/20 58,40,38 9/20 138,80,41 9/20 40,34,33 7/20 102,95,97 10/20 46,36,31 8/20 77,41,28 7/20 28,28,21 4/20 25,24,22 3/20 41,35,33 8/20 41,27,24 5/20 30,23,22 3/20 42,24,24 3/20 33,30,28 5/20 94,73,23 4/20 57,52,44 6/20 67,41,33 5/20 42,30,24 5/20 27,20,17 2/20 26,20,19 2/20 39,34,26 4/20 42,39,24 5/20 58,40,19 2/20 36,33,28 4/20 68,58,38 7/20 35,28,27 7/20 66,40,29 5/20 15,13,11 0/20 19,16,15 0/20 28,18,16 1/20 69,33,30 4/20 56,52,22 4/20 57,28,27 4/20 45,37,35 4/20 55,26,26 3/20 102,90,79 6/20 91,70,27 4/20 18,16,13 0/20 6869 37 28 23 19 19 18 1718 17 17 17 1617 16/20? 1516 15/16 15 1415 14 14 14 14 1314 1314 1314 13 13 13 13 13 1213 12 1112 1112 1112 1112 1112 1112 1112 11 11 11 11 1011 1011 1011 1011 1011 1011 10 10 10 10 10 910 910 910 9? 9 9 8 7 •Türkçe bilmediği, ancak sürekli yanında Türkleri çalıştırdığı bildirildi. 994/7 8 Nisan 2006