Katalog

olan trofoblastların, biyolojik özelliklerinin anlaşılması, kanser gibi çeşitli olayların aydınlatılmasına katkı sağlayacaktır. Ancak yoğun araştırmalar sürmesine karşın, trofoblast biyolojisi ile ilgili bildiklerimiz hâlâ çok eksiktir. Plasenta biyolojisi, intrauterin yaşam ile ilgili sorunların ortaya konması açısından önemli olmakla birlikte, doğum sonrası ilk aylardaki yaşam kalitesi hakkında da bilgi verebilecek önemli bir kaynaktır. Bu nedenle plasentaların doğum sonrası patoloji laboratuvarlarında incelenmesi tıp pratiğinde gerekli bir yaklaşımdır. Bu ülkemizde dikkatten kaçan bir durum ve üzerinde önemle durulması gereken bir konudur. Gelişmiş ülkelerde temel sağlık politikaları oluşturulurken, intrauterin ve doğum sonrası ilk ayı kapsayan perinatal dönemdeki ölüm nedenleri titizlikle araştırılmakta, annenin özellikleri, kaybedilen bebeğin otopsi bulguları yanı sıra, plasentanın patolojik inceleme sonuçlarına dayanan yıllık raporlar hazırlanır. Temel sağlık organizasyonunda büyük açıkları olan ülkemizde, ilgili mesleki derneklerin bu konuya önem vermeleri ve zaman kaybetmeden alt gruplar oluşturmaları şarttır. Bilgi Toplumu mu, Bilgi pazarı mı? ması, bilgi ekonomisinin öncelikli koşullarından biri. Belgede BİT sektörünün tam rekabe20 Ekim’de yine bu köşede "Bilgi Toplu te açılması sürecini işletecek öneriler yerine, mu Stratejisi"nin, katılıma kapalı hazırlık sü yeni bir Türk Telekom modeli öngörülüyor. reci, bilgi toplumunu edevlete indirgeyen Kamuda genişbant erişiminden alternatif teyaklaşımı, önerdiği merkeziyetçi yönetsel yapı lekom hizmetlerine, ortak çağrı merkezlerinve etkileyeceği kesimlerin uzlaşısını temsil et den olağanüstü durum merkezine bir çok komemesi bakımından "ulusal" sıfatını hak edip nu Türksat yetkisine bırakılıyor. Kamu alımetmediğini sorgulamıştım. 20062010 yılları larında ulusal sektöre öncelik tanıyacak bir arasında Türkiye’yi bilgi toplumuna taşıması yapı düşünülmüyor. Hal böyle olunca, 2010’da 9 milyar dolarbeklenen strateji ve eylemleri konumlayan belgenin zafiyeti bunlarla sınırlı değil ne yazık lık bir büyüklüğe ulaşması beklenen ulusal BİT sektöründe, sadece 407 milyon dolarlık ki. Strateji belgesinin temel sorunu, "sosyal bir yazılım ve servis ihracatı öngörülmesi de dönüşüm", "vatandaş odaklı hizmet dönüşü şaşırtıcı değil. Sektörü baltalayan statükonun mü", "bilgi ve iletişim teknolojilerinin (BİT) sürmesi beklendiğinden olsa gerek, tamamen ithalata bağımlı bir iç pazar iş dünyasına nüfuzu", "kamu Acilen tüm öngörülüyor! yönetiminde modernizasyon", toplumsal Belgeye ekli eylem planın"küresel rekabetçi bilgi teknoda da ciddi sorunlar var. Bir lojileri sektörü", "rekabetçi, kesimlerin çok eylemin finansmanında yaygın ve ucuz iletişim altyapı uzlaşısını temsil kamusalözel sektör işbirliği hizmetleri", "ArGe ve yenieden bir "bilgi öngörülmüş, ama bu yapının likçiliğin geliştirilmesi" alt finansal modeli konusunda başlıklarıyla tanımlanan ve "epolitikası" açılım yok. Önerilen eylemledönüşüm" olarak adlandırılan geliştirmezsek, rin maliyetinin 5.3 milyar sürecin konumlanmasında. bilgi toplumu değil YTL’ye ulaşması bekleniyor Bu alt başlıkların, "bilgi "bilgi pazarı" ve bunun yarısından fazlası iştoplumu" gibi geniş bir kavraletme ve vatandaşlara düşümı açıklamak için yeterli olup olacağız… yor. Ama bu kaynağın nasıl olmaması bir yana, tüm kesimleri ve kurumlarıyla toplumu dönüştürecek bir yaratılacağı konusunda ipucu yok! Önerilen atılımın somut olarak sadece kamu moderni eylemler doğaları gereği birbirlerini etkileyen zasyonuyla sınırlanması, stratejinin "başarısı" faaliyetler. Ancak bunların entegrasyon projeleri, risk analizleri ve etkileşimli fizibilitelehakkında da somut bir fikir veriyor! "Bilgi toplumu", sosyoekonomik boyutla ri yok! Tüm eylemler kamu kesimi ile ilgili ve rıyla birlikte değerlendirilmediği zaman, soyut mevcutların derlenmesinden ibaret. Herhanve içi boş bir kavrama dönüşüveriyor. Bilgi gi bir ihtiyaç önceliklendirmesi yapılmamış. toplumu "bilgi ekonomisi"yle birlikte tanımlanmak zorunda olan ve bilginin üretimi, pay BİLGİ PAZARI OLURUZ Belgenin hazırlık aşamasında "unutulan" laşımı, dolaşımı ve kullanımı bakımından değer yaratarak bunu eşit ve adil bir biçimde ve sonradan konuyla ilgili TÜBİTAK çalışpaylaşan toplumları niteleyen bir kavram. Bu malarına referansta bulunularak eksikliği gibakımdan bizim bilgi toplumu stratejimizin derilmeye çalışılan inovasyon ve ArGe konusunda somut bir öneri yok. Ne inovasyokonusunun "toplum" olmadığı ortada… Örneğin "sosyal dönüşüm" alanında öneri nun hukuksal altyapısı, ne üniversitesanayi lenler, okullarda bilgi teknolojileri altyapısı işbirliği, ne de inovasyon ve girişimciliğin nın geliştirilmesi, internet ve bilgisayar pe önünü açacak finansal modeller… Bilgi topnetrasyonunun artırılması, kamusal erişim lumunun en önemli araçlarından biri olan imkanı sağlanması, internet güvenliği ve içe hukuk, bu belgenin en önemli eksiklerinden riğinin geliştirilmesi gibi "ehazırlık" standart biri zaten. Belgenin tüm öngörüleri, Avrupa Birlilarıyla sınırlı. Sosyal dönüşüm, bilgi toplumuna "hazır" olmaktan fazlasını gerektiriyor. Te ği’nin mevcut ortalamalarına göre konumlanmel bilgisayar eğitimi alan, okullarda ve eri dığından, AB Lizbon Stratejisi’ni güncelleyen şim noktalarında internete erişebilen gençle "i2010" kıstasları dikkate alınmadığından, her rimiz, bu nitelikleriyle bilgi ekonomisine de durumda AB standartlarının gerisinde kalmahazır hale gelecekler mi? Bilgi temelli istih ya mahkum bir Türkiye tablosu ortaya çıkıdama uygun sosyal sermayenin oluşması için, yor. Bu stratejiyle bilgi toplumu değil, ancak köklü bir eğitim reformu gerekiyor: yani bilgi ekonomisinin "yaşamboyu öğrenim" modeli "bilgi pazarı" oluruz. Toplumsal uzlaşıya dayane göre yapılanmış, bilgi ile ilgili becerileri lı bir bilgi politikası ve bu politika üzerinde geliştirmeyi hedefleyen esnek bir eğitim siste temellenen bir bilgi toplumu ve bilgi ekonomi… Belgede bu konuda hiç bir açılımın ol misi stratejisi geliştiremez, bu stratejiyi tüm kesimlerin açık yönetişimi esasında hayata maması sürpriz değil. geçiremezsek, olacağımız da bu zaten! Dr. Özgür Uçkan*, [email protected] GEBELİKTE YAŞANAN HASTALIKLAR Gebelik sırasında yaşanabilen, şeker hastalığı, yüksek tansiyon ve enfeksiyon gibi sorunlar, bebek gelişimini ve yaşamını olumsuz etkilemekte, aynı zamanda anne sağlığını tehdit etmektedir. Intrauterin gelişme geriliği gösteren ya da erken doğan bebekler, doğum sonrası ciddi sorunlarla karşı karşıya kalıyor. Doğum, Tüm bu sorunların ortaya çıkıplasentanın şında rol oynayan biyolojik olaybiyolojik yaşamını ların anlaşılması sonucunda, bu tamamlar, bebek sorunların erken tanınması, önlenmesi ve tedavisi için yaklaise yeni ve farklı şımlar geliştirmek mümkün olabir yaşam caktır. Bu noktada plasentanın sürecine başlar. patolojik incelenmesi yarar sağlayabilir. Özellikle gebelik ve doğum sırasında komplikasyon yaşayan anne plasentaları ile intrauterin gelişme geriliği gösteren, prematür, doğumsal anomalili ya da intaruterin ölen bebeklere ait plasentaların patolojik incelemesi öncelikle önerilebilir. Ayrıca doğum uzmanı tarafından yapısal anomalisi saptanan plasentalar, ikiz gebelik ve yenidoğan döneminde sorunlar yaşayan bebeklerin plasentaları da mutlaka incelenmelidir. Bu inceleme sonuçları bebek ve anne sağlığı hakkında önemli verileri ortaya koymakla beraber, bu sonuçları içeren patoloji raporlarının, önümüzdeki yıllarda daha sık karşılaşacağımız tıbbi hukuk davalarına kanıt olarak sunulması olasıdır. PERİNATAL TIP EKİPLERİ Gelişmiş toplumlarda anne ve bebek sağlığı, ulusal sağlık hizmeti kalitesinin en önemli ölçütlerinden biri olarak görülmektedir. Plasentanın patolojik incelemesi, bu ölçütün belirlenmesinde, üzerinde titizlikle durulması gereken bir yaklaşımdır. Bu konuda hizmet veren hekimlerin plasentanın patolojik incelemesini talep etmeleri ve patoloji uzmanı hekimlerin de bilgi ve deneyimleri ışığında, inceleme sonuçlarını raporlamaları gerekmektedir. Elde edilecek veriler yorumlanmalı, tartışılmalı ve perinatal tıp ekipleri kurulmalıdır. Böyle bir organizasyon için, öncelikle hastane içi perinatoloji konseylerinin ve daha sonra ilgili bölgesel ya da ulusal derneklerin daha aktif çalışmaları önerilebilir. Günümüzdeki duruma, tıbbi patoloji uzmanlık alanının ülkemizdeki mesleki örgütlenmesi açısından bakıldığında, gerek Ulusal Patoloji Dernekleri Federasyonu çatısı altında toplanan dernekler, gerek ise Pediatrik ve Perinatal Patoloji Derneği (www.turkpedpath.org) tarafından çalışmalar yapılmaktadır. YENİ TÜRK TELEKOM MODELİ BİT uygulamalarının iş dünyasına nüfuz etmesi ve rekabetçi bir BİT sektörünün oluş * Bilgi Üniversitesi öğretim görevlisi; Türkiye Bilişim Vakfı, Türkiye Bilişim Derneği, Türkiye İhracatçılar Meclisi bilgi ekonomisi danışmanı; eDönüşüm Türkiye İcra Kurulu STK İzleme Komitesi üyesi CBT 1025/7 10 Kasım 2006