Katalog

HAFTALIK BULMACA 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA 1. İlk nükleer reaktörün tasarımını ve yapımını gerçekleştiren İtalyan fizikçi (resimdeki) Güç. 2. Telsiz telgraf sistemini geliştiren İtalyan fizikçi Simyacıların kurşuna verdiği ad. 3. İndiyumun simgesi Bir kan grubu Çoğunlukla hidrojen, ya da helyumla şişirilmiş güdümlü balon Müstahkem yer. 4. Birbirine çok yakın kimyasal özellikler gösteren, atom numarası 57 ile 71 arasında olan, seyrek bulunan elementlerin genel adı Tibet köylülerinin temel besinini oluşturan arpa unu. 5. “Golden ...” (bir James Bond filmi) Cinsel içgüdünün belirtilerini gösteren yaşama gücünün bütünü İspanya’daki bir etnik grup. 6. Bir süs bitkisi, ağaçküpesi Kerestelik tomruk. 7. Metal yaprak, plaka Boyutlar Eski bir Mezopotamya uygarlığı Bilim ya da sanat alanında üstün bilgisi ve yeteneği olan kimse. 8. İsveç’te idari bölüm Türkiye’nin ilk deniz araştırma gemisi Kulak iltihabı Beddua Sümer gök tanrısı. 9. Sıtma aşılayan sivrisinek türü Kalıtım Bir asitteki hidrojenin yerini bir bazın almasıyla oluşan bileşim Bir çeşit papağan. 10. Kısa anımsama yazısı Bir şeyin en yüksek ve sivri noktası Ayevi Bazı kemiklerde bulunan ve kasların tutunmasına yarayan, çizgi durumundaki pürtüklü çıkıntı Fas’ın plaka işareti. 11. Klorun simgesi Hekimlikte iç sürdürücü olarak kullanılan bir bitki Bir devletin temel kanunu ile ilgili. 12. Macun Seryumun simgesi Bitkilerden türlü yollarla çıkarılan kokulu ve uçucu sıvı İstatistik işleriyle uğraşan enstitü Avrupa Uzay Ajansı (kısa). 13. İnsanın yaradılış özelliği “Leonhard ...” (çekim, elektrik ve ışık olaylarını da bulan İsviçreli matematikçi) Bazı maddeleri satma izni olan kişi, dükkân. 14. Hekimlerin akciğeri dinlerken duyduğu (patolojik ses Kauçuk, İpek, pamuk ya da yün karışımı bir tür yapma kumaş Japonya’da toplumdan dışlanmışlar sınıfı Rey. 15. Az tavlı, yarı yaş yarı kuru olan toprak Bir sıvının içindeki alkol derecesi Çanakkale’nin bir ilçesi. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. “Max...” (Kuantum teorisini ortaya çıkaran Alman fizikçi) Rusça evet. 2. Yapağıdan elde edilen, eczacılıkta ve parfümeride kullanılan, sarımtırak renkte bir yağ. 3. Bir elektrolitteki artı uç Bağ budamaya yarayan eğri bıçak. 4. Türklerin egemen olduğu yerlerde yaşayan Arap ya da İranlılara verilen ad. 5. Roma sanatında tapınak ya da mezarlarda tanrı heykelinin, kutsal eşyanın konulduğu küçük niş. 6. Gramofon plaklarını bulan, Alman asıllı Amerikalı. 7. Argoda “yok, kalmadı” Baryumun simgesi Olumsuzluk veren bir önek Alüminyumun simgesi. 8. Ünlü bir otomobil markasını simgeleyen harfler Yatısız, gündüzlü, okul ya da öğrenci Kuzu sesi Altının simgesi. 9. Buluş Astatin simgesi Bir maymun türü. 10. Dünya kobalt üretiminin eski merkezi olan Kanada’daki yerleşme Japonya’da bir kent Togo’nun plaka işareti. 11. Bir sayı İyilik, ihsan Değişmesi bir doğru ile gösterilebilen. 12. Yapılabilirlik Esnaf, küçük dükkân sahibi. 13. Hitit İskambilde koz Uyuşturucu bir madde. 14. Bir müzik türü Dansta kavalyenin eşi Dinç. 15. Nişastanın tam olmayan hidroloji sırasında ortaya çıkan ve simgesi C12H12O11 olan madde Sürülmemiş, sert toprak. 16. Mısır turnası Adana bölgesinde yetiştirilen ve yaprakları sebze olarak kullanılan bir bitki Bir cetvel türü. 17. Tırmanıcı balık Rusya’da bir ırmak Bir asitle birleşince bir tuz oluşturan madde. 18. Merhem Bir cilt hastalığı, küflüce İngilizce “deniz”. 19. Roma mitolojisinde, bereket ve toprak ürünleri tanrıçası Canlandırma. 20. Uçaklarda pilotların konuşmalarını ve kuleden gelen mesajları alıp saklayan bir araç Alanya’nın eski adı. Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 ilginç SORULAR Ceset gibi kokan çiçekler Soru: Ceset çiçeği (Amorphophallus titanium) niçin pis kokar? Yanıt: Ceset çiçeğinin çürümüş balkabağı ile hayvan leşi arasında bir koku çıkartmasının nedeni evrimsel açıdan bu kokunun kendisine hayatta kalması için avantaj sağlamasıdır. "Bitkiler tozlaşmayı sağlayacak olan hayvanları kendine çekmek için bu kokuları çıkartmayı öğrenir" diye konuşan Davis’teki Kaliforniya Üniversitesi Botanik Merkezi başkanı Ernesto Sandoval, merkezdeki Tammy, Tommy, Ted ve Tabatha adını verdiği ceset bitkilerine gözü gibi bakıyor. Kısaca "Titan arum" olarak bilinen ceset çiçeği, hayatta kalmak için sineklere ve leş yiyen böceklere bağımlıdır. (Titan arum leş yiyen organizmaları kendine çeken birkaç çiçekten biridir.) Her şey yolunda giderse, bitki iki yılda bir birkaç günlüğüne çiçek açar. Bu süre içinde tozlaşmayı sağlayan böcekler polenleri bölgedeki diğer titan arum’lara taşır. Bu kokunun yeterince geniş bir alana yayılmasını sağlamak için çiçekler ısı yayar. Mitokondriyel çözüm adı verilen bir süreçten yararlanan çiçek (bu sırada boyu 2.7 metreye ulaşmıştır) fotosentez ile oluşan enerjiyi alır ve bunu yiyecek üretmek için kullanacağına, ısı şeklinde havaya verir. Bu ilave ısı –çiçeğin en üst kısmının ısısı 38 dereceye (santigrat) ulaşır baca etkisi adı verilen sonucu doğurur. Bu şekilde sıcaklık, koku yayan bileşimlerin daha uçucu olmasına ve daha uzağa yayılmasına yol açar. Öyle ki çiçeğin kokusu 1.5 kilometre uzaktan duyulabilir. Kimse bu pis kokuyu hangi kimyasal maddenin çıkarttığı konusunda kesin bilgi veremiyor. Fakat ana kokunun sülfür içeren moleküller taşıdığı biliniyor. Bu maddelerin bileşimi ve yoğunluğu bitkinin çiçek açma sürecinde değişik nüanslarda kendini belli ediyor. Ceset çiçeğinin kokusunun bileşimi ne olursa olsun, yarattığı evrensel tepki, mide bulantısıdır. Kaynak: Popular Science, Kasım 2006 Erkekler süt üretir mi? Soru: Erkek vücudu süt üretir mi? Yanıt: Erkekler de çok seyrek rastlanmakla birlikte süt üretir. Memelerin süt üretimini pituitary gland (hipofiz guddesi) denilen beynin alt kısımlarındaki bezelye büyüklüğündeki organ tetikler. Normal olarak hipofiz bezi, vücudumuzun fonksiyonlarını yerine getirmesi ve doğru tipte ve miktarda hormon üretmesi için sinyal gönderir. Erkek memesinin süt vermesi için bu bezin çalışmasında bazı aksaklıkların meydana gelmesi gerekir. Rochester’deki Mayo Clinic’ten endokrinolog Charles F. Abboud, "Bu bez, vücuttaki herhangi bir organ gibi hastalanabilir" diyor. Hasta bir hipofiz bezinin yan etkilerinden biri hamilelik hormonu olarak bilinen prolaktini üretmesidir. Prolaktin meme dokusunun süt üretmesini sağlar. Pek çok erkek için, ekstra prolaktin, sperm üretme yeteneğini kısıtlayarak üreme sistemini kapatır. Bazı erkeklerde de memelerinden süt gelmesine yol açar. T HOMA S A L ÜF L EÇAKU RA İ KAROS KA V ARAA İ SH İ NA TUT A VN İ Y EAA T AAKAAÖN A L A AMA R İ AE F RANSA NER İ T İ KA OB İ AOL E F TOKAE İ M İ ANAZ EN İ N A İ AOKAĞA S T A TOL İ T V A S L İ K E N A F İ T A G E A Z A K A K L E E A N A U R U ED İ S ARAE T OMC ASA İ RE SA ORAA AANA RE E S UROP HUEU AS İ T S YON T AA İ EA İ K RUPA O L U A A S İ T N E A D A V NE İ P LU İ Y AA AA T İ ER AA E T K İ S İ Z A K F İ A K A R A S U E K S İ N A R E T d ü ş ü n BUL KONİ İLE KÜRE Şekilde görülen ABC ikizkenar üçgenin üç kenarına teğet olan bir daire çiziliyor. Şekil, üçgenin tepesi ile daire merkezinden geçen ve tabana dik olan bir eksen etrafında döndürüldüğünde, bir küre ile koni meydana geliyor. Kürenin yarı çapı r, hacmi v, koninin taban yarı çapı R, hacmi V ve r/R = 4/5 olduğuna göre Soru: Küre hacminin koni hacmine bölümünden elde edilen v/V oranı kaçtır? Düzenleyen: Süleyman Çeviker 1023.sayımızdaki "Cumhuriyet Bayramı" isimli bilmecenin yanıtı: A) 40 B) B99F23 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Necah BüyükduraAnkara, Sebahattin BektaşSamsun, Ender Aktulgaİstanbul, Nesrin Gönülİstanbul, Nuray Geyikİstanbul CBT 1025/ 23 10 Kasım 2006