Katalog

Bevin Arastırmaları BELLEĞİ GÜÇLENDİRMENİN YOLLARI Zayıf bir belleğe sahip olduğunuz için üzülmeyin. Sıradan bir belleği geliştirmenin yolları var... f^ jy. y^y kişilik bir toplantı salonunda, herkes ile tek tek tanıştırılw\ I 1 1 I dığınızı v e hepsinin isimlerini aklınızda tutmanız gerekti\J \J \J ğini varsayın. Bir saat sonra büyük bir olasılıkla hiçbirinin adını hatırlamayacaksınız. Aslında bu isimleri aklımızda tutabiliriz. Bunun için de doğru tekniği bilmemiz ve biraz da zaman ayırmamız yeterli olabilir. Önce "mnemonist" denilen "bellek terbiyecileri"nden bazı teknikler öğrenmek gerekir. Bu insanlar binlerce basamaktan oluşan sayıları, uzun destansı şiirleri veya birbiriyle ilgisi olmayan yüzlerce sözcüğü birbiri ardına ezberleyebilirler. University College London'dan Eleanor Maguire ve ekibi, bellek şampiyonasında derece alan kişileri inceledikleri zaman, bunların IQ'larının dikkati çekecek kadar yüksek olmadığını veya beyin şekillerinde bir özellik olmadığını ortaya çıkarttı. Ancak bu kişılerin ezber sırasında beyinlerinin üç bölgesinin faal duruma geçtiği görüldü. Bu üç beyin bölgesi hareket ve navigasyon sırasında faaliyete geçerken, basit ezber işlemlerinde normal olarak hareketsizdir. Bunun olası nedenlerinden biri, ezber şampiyonlarının hatırlamak istedikleri unsurları görsel bir rotaya yerleştirme stratejisine başvurmalarıdır. Sözgelimi tüm iskambil destesinin nasıl dizildiğini hatırlamak için, bu kişiler her karta bir kimlik bir kişi veya nesne verir. Ve kartları karıştmrken, bu karakterler arasındaki etkileşime dayanan bir öykü kurarlar. Tiyatro sanatçıları da benzer bir teknikten yararlanır. Söyledikleri her şeye duygusal bir anlam katarlar. İnsanlar duygusal açıdan yoğun anları, sıradan anlara göre daha kolay anımsarlar. Profesyonel aktörlerin sözcükleri hareketlerle ilişkilendirdikleri görülüyor. Çünkü hareketle desteklenen replikler, hareketsiz dururken söylenen sözcüklerden daha kolay anımsanıyor. Illinois'teki Elmhurst College'dan psikolog Helga Noice, iki zihinsel simgenin söylenecek şeylerin daha kolay anımsanmasına yardım ettiğine inanıyor. Maryland, Baltimore'daki Johns Hopkins Üniversitesi'nden Barry Gordon, günlük yaşamda bellek ile ilgili sorunlar yaşamamak için bazı stratejilerden yararlanmakfayda olduğunu söylüyor. Sözgelimi arabanın kontak anahtarlarını hep aynı yere koymak, anımsanması gereken işlerle ilgili not almak veya yalnızca dikkat etmeye karar vermek gibi basit önlemler yaşamı kolaylaştırabilir. Eğer isim anımsama konusunda sorun yaşıyorsanız, zihinsel bağlantı kurun. Devam edecek... MOZART ETKISI Müzik beyninizin daha iyi çalışmasını sağlar. Ancak dahi ol ^ mak için ses düğmesini sonuna kadar açmanız gerekmiyor. n yıl önce VVisconsin Üniversitesi'nden psikolog Frances Rauscher ve meslektaşları Mozart'ın müziğinin insanların matematiksel ve uzamsal muhakeme yeteneğini artırdığı yönünde bazı bulgulara erişmişlerdi. Ancak bu iddialan destekleyecek kesin kanıtlar söz konusu değildi. Sıçanlar bile Mozart dinledikten sonra, sessizlik veya Philip Glass'ın müziği ile karşılaştırıldığına, daha hızlı koşmaya başlamışlardı. Geçen yıl Rauscher'ın sıçanlar üzerinde yaptığı bir başka deneyde, Mozart'ın piyano sonatlarının beyindeki sinirhücre sinyalleme mekanizmasındaki üç genin faaliyetini uyardığı keşfedildi. Beyni geliştirmenin bu en keyifli tekniğini kendi üzerinizde denemeye kalkışmadan önce biraz düşünmenizde yarar var. Bir kere Mozart herkesin üzerinde aynı etkiyi yaratmaz. Dahası müziğin beyin gücünü artırdığını savunanlar bile, başka uyarıların da beyin üzerinde aynı etkiyi yaratabileceğini kabul ediyorlar. Sözgelimi bir başka araştırmaya göre, öykü dinlemek de zihinsel performansı artırıyor. Müzik insanların zeka katsayılarını garantili bir şekilde artırıyor, ancak bunun yolu tek. Ayrıca bunun için biraz emek sarf etmesi gerekiyor. Bu yol, müzik dersleri almaktan geçiyor. Müzik dersi alan 6 yaşındaki çocukların, drama dersi alan çocuklara oranla zeka katsayılarının 23 derece arttığı görüldü. Benzer şekilde, Rauscher iki üç yıllık müzik derslerinin sonucunda, okul öncesi çocukların uzamsal muhakeme testlerinden aldıkları puanların, bilgisayar dersi alan çocuklardan daha yüksek olduğunu ortaya çıkarttı. Büyük bir olasılıkla müzik dersleri, parmak koordinasyonu sağlamak, ses perdesine ve ritme kulak vermek ve bütün bunları duygusal boyutla birleştirmek gibi çok sayıda zihinsel yeteneği geliştiriyor. Kimse bu konuda henüz kesin bir şey söyleyemiyor. Kaldı ki yetişkinlerin de çocuklar gibi müzikten fayda sağlayıp sağlamadıkları bilinmiyor. Yine de müzik dinlemenin kimseye zarar verdiği bugüne dek görülmemiş. O Reyhan Oksay Kaynak: New Scientist, 28 Mayıs 2005 955/14 9 Temmuz 2005