Katalog

Bilişim ve Toplum 100 dolara her ögrenciye bir laptop projesi hazır Tanıl Turkoğlu "1 f\ /\ dolara laptop fıkrı, I I 11 I ABD'dekı MIT unı " ^ versitesıne baglı olarak araştırma hı/metlerı yuru ten Medıa Labs ısımlı ArGe laborotuvarının kurucusu Prof Dr Nicholas Negroponte tarafından 2005 yılı başında Davos ta yapılan ekonomı zırvesınde ılk defa ortaya atıldı Buna gore ozellıkle hukumet desteğı ıle gerçekleştırıle bılecek bır ulusal proje kapsamında, ılkoğretım çağındakı oğrencılerın her bınne devlet ucretsız olarak bırer laptop vere cek ve boylece yetışmekte olan kuşakların bılgısayar ve ınter net okurokuryazarlığı oranı artacaktır Bu da dıjıtal uçurum denılen ve gelır duzeyı baz alınarak tanımlanmış olan toplum ıçındekı bıreyler arasındakı dengesızlığının (ekonomık uçu rum) sanal dunyadakı muadıhnın, korkunç boyutlara ulaşma sını engelleyebılecektır Ortalama bır laptop bılgısayarın en az 500600 dolar arasında seyrettığı gunumuz dunyasında bır laptopu 100 dolara kım nasıl mal edebılır? Konuya ozellıkle teknık açıdan bakanların aklına ılk takılan soru bu olsa gerek Bu sorunun cevabı olçek ekonomısı 100 dolara laptop mottosu ıle yola çıkmış olan Prof Negreponte ve bırkaç arkadaşı, bu fıyatı sağlayabılmek ıçın şoyle bır on koşul saptadı Bu kapsamda satın alınacak laptop sayısı en az bır mılyon adet olmalıdır (ulkemızde sadece 6, 7 ve 8 sınıflarda ıkı raıl yonu aşkın oğrencı var) TURKIYE PROJEYE NEDEN ILGI GOSTERMEZ? Prof. Negroponte nin geliştirdiği, öğrenciler ve eğitim için 100 dolara laptop projesi, kâr amacı gutmeyen birşirkete dönüştü ve projeye katılan ülkeler ilk laptoplarmı gelecekyıl alıyor. Hundred Dollar Laptop Cor poratıon HDLC Yanı Yuz Dolara Laptop Şırketı Prof Negreponte nın Mayib 2()05'te kaleme aldığı bır idpora gore, fırmanın mıs yonu laptop satmak degıl Daha zıyade tek kelıme ıle ıfade etmek gerekırse 'oğrenmek" Ne kadar yalın, ama bır o kadar da zor bır mısyon' HDLC fırması hedef olarak altı tane dunyaca unlü bu yuk firmayı yatırımcı hıssedar olarak bunyesıne katmayı he defledı Bunlardan uç tanesı ıle anlaşma yapıldı Internet arama motoru şampıyonu ve son donemde şırket değerı dunyanın en buyuk şırketlennı geçen Google, ıkıncısı In tel'ın ışlemcı uretımındekı en buyuk rakıplerınden AMD, uçuncusu ıse Nevvs Corp fırması Bu uç fırmaya yakın za manda bır telekomunıkasyon parça uretıcısı, bır yazılım fir ması ve bır dısk uretıcısı ıle ekran uretıcısının de katılması soz konusu HDLC fırması soz konusu laptopların en krıtık parça sı olan ekran ıle ılgılı olarak urettırmeyı hedefledıklerı laptopları uç kuşak olarak şımdıden ayırmış durumdalar Pro Bu tur bılgıler normalde ancak unıversıte duzeyınde kı eğıtım kurumlarında verılebılmektedır Ancak laptop gıbı bır ımkdn sayesınde bu ılerı duzey bılgıler ınsanlara çok er ken yaştd ogretılebılır Her oğrencının bır laptop bılgısayara sahıp olması, 'bılgı oğrenme" eskı stratejısını bılınmeyen şeylerle ılgılı bılgılen edınebılme stratejılerı halıne getırebılır Bır başka deyışle oğretım sıstemlerı artık bılgılen oğretmeye değıl, oğrenmeyı oğretmeye konsantre olmalıdır Bıldık oğretme malzemelerı statık araçlardır (kıtaplar dakı metınler, resımler, grafikler vb) Laptop sayesınde ogrencıler ınteraktıf yanı etkıleşımlı oğrenme modelınde oğretım alabılecektır Mevcut oğretım modelınde bu etkıleşım laboratuvar manfetıyle sağlanmaya çalışılmakta ama başarılı olamamaktadır Laptopun bır oğrencının hayatına gırmesı hem onun hem de aılesının yaşamının dıjıtal kultur ıle tanışması, pekışmesı anlamına gelecektır Bu sayede oğrencı yaşamının her anında (sadece okuldakı donemde değıl) bılgısayar ıle etkıleşım ıçıne gırebılecektır Boylece bellı bır yaştan sonra bır de dıjıtal dunyada var olabılmek ıçın gereklı bılgılen ogrenmek zorunda kalmayacaktır Boylece oğrenme surecı pratık, ucuz ve kolay olacaktır GİZLİ PROBLEMİN ÇÖZÜMÜ Ilk bakışta pahalı gorunse de aslında oğretım malzemelerının kıtap, ansıklopedı, sozluk vb gıbı ımkânlar yerıne, laptop vesılesıyle elektronık ortamda sunulması, hem malı yetlerı azaltacaktır hem de gorunmeyen gızlı bır problemın de çozulmesını sağlayacaktır Nedır bu problem? Bızım ulkemız de dahıl pek çok ulkede öğrenciler, gereksınım duydukları oğretım malzemelerının tamamına erışemıyor En lyı şartlarda zorunlu ders kıtaplarını edınebılmekte ve çocuklar bu kıtaplardan oğrenebılmektedır Oysa bır ansıklopedı takımına, bır sozluğe sahıp olmak ne yazık kı sadece maddı ımkanı olan aıleler ıçın soz konusu Bılgısayarın okullara gırmesıyle bu pahalı malzemeler de ucuzlayacak ve oğrenme eşıtlığı de sağlanmış olacak Laptop ıle bılışım ımkanı sadece oğrencıye değıl doğal olarak oğretmenlere de faydalar sağlayacak Oncelıkle gunumuzde oğretmenlerın de kendılerını sureklı guncel tutmaları gerekmektedır Bu sadece mufredat bılgısı ıle sınırlı değıl, aynı zamanda dışarıdakı dunyanın değışmez bır parçası halıne gelmış olan bılgısayar, ınternet, elektronık yaşam konularını da kapsıyor Oğretmenler bu alanda da oğrencılerıne yon gosterebılecek duzeyde bır dıjıtal kultur sahıbı olacak ve kendı branşlan ıle ılgılı olarak dunyadakı tum gelışmelerı yakınen takıp edebılecekler Bır başka ımkan da ozellıkle uzmanlaşma gereken konulardakı ogretmen sıkıntısının en aza ındırılmesı ıle ılgılıdır Orneğın her okulda Italyanca oğretmenı bulunmayabılır, ama Italyanca oğrenmek ısteyenler, laptop altyapısı ıle edınebıleceklen bırbırı ıle ıletışım kurabılme ımkanları ıle uzak mesafedekı bir Italyanca oğretmenın derslerını de bılgısayarlarmdan ızleme ımkânma sahıp olabılecekler 100 DOLARA NASIL MAL OLUR? 100 dolara mal edıleceğı soylenen laptop ışlevsel olarak (kapasıte, hız, vb) gerçekten de 600 dolara satılmakta olan laptopun sahıp olduğu ışlevlere aynen sahıp olacaktır Bu fıkrı ortaya atan ekıbın yaptığı bır çalışmaya gore, 600 dolarlık malıyetın en az %50'lık kısmı (yanı 300 doları) satış, pazarlama ve stok malıyetlerınden oluşmaktadır Eğer bu uç kalemı ortadan kaldırırsanız (kı aynen oyle yapacakla rını ıfade edıyorlar), demek kı en az 300 dolarlık bır malıyet tasarrufu sağlanır Ikıncı onemlı tasarruf kalemı, ekran malıyetıdır Fızıbılıte çalışmasına gore, yukarıdakı kalem duştukten sonra ka lan değerın yarısı (150 dolar) ekran malıyetı olarakfiyatayan sımaktadır 100 dolarlık laptoplarda da ekran olacak Ancak MIT Medıa Laboratuvarlarında gelıştırılmekte olan teknolojı ler çerçevesınde ekran malıyetının 30 dolar duzeyınde kalma sı saglanacak Yanı 120 dolarlık bır tasarruf daha soz konu su Boylece laptop malıyetı 180 dolar duzeyıne ınmekte Ka lan 80 dolarlık malıyet ıle laptopa sahıp olduktan sonra ortaya çıkabılecek bakım, onarım masraflarının en aza ındırılmesı de ıkı temel kavram ıle aşılabılmektedır, fazla bellek ve ışlem cı kapasıtesı gerektırmeyecek bır ışletım sıstemı ıle telıf ucre tının olmadıgı ya da en az olduğu açık sıstem uyumlu uygu lama yazılımları Buradd Lınux ışletım sıstemının kullanılmd sı ile bu engel de aşılabılır gorunmektedır Işte sıhırlı formul bu Burada elbette fiyatın bu hale ge lebılmesı ıçın ışın ıçınde kar amacı gutmeyen oluşumların yer alması ve sıparış adedının de en az bır mılyon ya da katları duzeyınde olması gerekmektedır MIT Media lab'ın kurucusu ve eski Başkanı Negreponte 100 dolara laptop bilgisayar uzerine çalışıyor. jede yer alacak ulkeler, ılk kuşak laptopları 2006 yılının ıkıncı yarısında edınebılecek (yanı bırbır buçuk yıl ıçınde) Bu ılk kuşak laptoplarda bıldık teknolojılerın dışında yeptenı teknolojı ya hıç olmayacak ya da sınırlı olacak Prof Negreponte'nın belırttığıne gore, bu sebepten dolayı ılk kuşak laptoplar tam tamına 100 dolara mal olmayabılır Ama bellı bır hata payı ıle hedef tutturulabılecek 2 kuşak laptopların sunulma tarıhı 2007, uçuncu ku şaklar ıse 2008'de hazır olacak Ikıncı kuşak laptoplardakı en buyuk teknolojık yenılık ekranın projeksıyon sıstemı ıle donatılacağı Uçüncu kuşakta ıse ekran elektronık murekkep denılen yepyenı bır teknolojıye gore urehlıyor olacak. LAPTOPLU EĞİTİMİN FAYDALARI Pekı, Ilkoğretım çağındakı çocukların elıne bırer tane laptop vermek ne kadar faydalı? Işte bu konuda yapılan araştırma sonuçları Bır oğrencı, laptopu sayesınde bılgısayarda bır ekosıstemı, bır ekonomık sıstemı, bağışıklık sıstemını, akla gelebı lecek her turlu sıstemı sımule edebılır Bunları gozleyerek, hangı etkıyı verırse sıstemın nasıl tepkı verdığını analız edebılır, gozlemleyebılır 955/10 9 Temmuz 2005 LAPTOPLU EĞİTÎM DENEYİMLERİ Bu konuda yola çıkanlar, kendılerınden once ne gıbı deneyımler yaşanmış olduğu konusunda da araştırma yapmış Işte bunlardan bazı ornekler Bu alandakı ılk gırışım, daha 1989 yılında Avustralya'nın Melbourne şehrınde yapılmış 512 sınıflar arasında ŞİRKETİ BİLE KURULDU Işte kar amacı gutmeyen bu şırket, bu fikrı ortaya atan araştırmacılar tarafından ABD'de kuruldu Adı da