Katalog

Ooof off lîne Tanol Türkoğlu (TanolT@yahoo com) KitapYayınevi Doğa ve Bilim Dizisi Intemetı halka açmada polıtık lıderlık yaptı dıye Al Gore ışı o kadar ılerı goturmuştu kı kendısıne "ıntemetın babası" sıfatını yakıştırmıştı 0 nedenle ne zaman kı VintCerfgıbı, ışın babası denılebılecek bır kışıden bahsetme gereğı duysam, "intemetin gerçek babası' dıye soze başlamak zorunda hıssedıyorum kendımı Vınt Cerfın babalık durumu sadece TCP/IP denılen ve ıntemetın ıletışım ımkânını sağlayan altyapının temelı olan teknolojıyı yaratmış olmasından gelmıyor 0 gun bugundur ıntemet ıle ılgılı çalışmalannı surduruyor, ıntemete yon vermeye devam edıyor Martayının son gunlerınde ABD'nın başkentı Washıngton'da duzenlenen FreedomtoConnect (bağlanma ozgurluğu) etkınlığıne katılan Cerf, son donemde ıntemette gozlenen trafığın analızıne bakarak, belkı de şımdıye dek internet servıs sağlayıcılannın kaçırmakta olduğu bır noktaya dıkkat çektı 0 da intemete bağlananların artık ındirdikleri trafık kadar, gönderdikleri trafiğin de oluşması Şoyle bır duşunelım Tıpık bır internet kullanıcısının ıntemetı kullanma modeiı daha çok bılgı ındırme (puli, ya da çekme) daha az bılgı gonderme (push) modeiı uzenne kurulmuştur (ya da Cerfın belırttığı gıbı, kurulmuştu) Eposta trafığını ele alalım Posta kutunuza bağlanıyorsunuz ve son bır gundur sıze gelen epostalannıza bakıyorsunuz Doğaldır kı sıze gelen posta adedı kadar posta gondermıyorsunuz Ya da web trafığıne bakalım Web trafığınde ezıcı çoğunluk web sıtelerındekı bılgılerı, sayfaları, bılgısayannıza getırmekle geçmektedır Yanı sureklı ınternetten verı çekme durumu soz konusu 0 nedenle de internet bağlantılarında, özellıkle de kablo, ADSL gıbı altyapılann devreye gırmesıyle oğrenılmekte olan bır kavram var Hattın kapasıte bılgısının tek bır sayı olarak değıl de ıkı sayı olarak ıtade edılmesı 256K download (ındırme), 32 K upload (gonderme) şeklınde Işte tıpık asımetrık internet bu ıdı Ancak şımdı dalga dalga gelen bır eğılım, ınternettekı trafık modelını değıştırıyor 0 da ıkı nokta arasında verı ıletımı olarak bılınen ve daha zıyade bıreyler arasında MP3 muzık dosyalannın değış tokuşu ıçın kullanılan P2P altyapısı Bu altyapı sayesınde bır internet kullanıcısı bılgısayarındakı bır dosyayı bır başkası ıle paylaşabılmekte, bır kopyasına o kışının de sahıp olmasına ızın verebılmekte Son donemde P2P'de gorulen önemlı bır gelışme, bılgı transferının, ıkı yonlu tratığe bağlı hale getırılmesı Bır başka deyışle ne kadar çok gonderırsenız, o kadar çok (ya da nızlı) ındınrsınız Dıyelım kı ben paylaşmak uzere on tane MP3 dosyasını bılgısayarıma sakladım Her seterınde o on şarkıdan bırısını arayan benım bılgısayarıma gelmek yerıne, benden az once bır kopya almış bır kışının bılgısayarına da gıtmesı trafığı hızlandıracaktır çunku o şarkıyı ısteyen herkes benım bılgısayarımın kapısının onune gelmeyecek, dığer kopyalayanların da kapısını tıklatacaktır 2004 yılının ılk altı ayında dunya çapında yapılan bır araştırmaya göre internet trafığınının kullanıcıya erışmeden oncekı son halkasının yuzde 80) bu tur P2Pamaçlı Bu ne demek? İnternet fırmaları ıçın bu hem lyı hem de kotu haber lyı haber, çünku muşterılerı hat kapasıtelerını artırmak ısteyecektır Kbtu haber bu ımkanı sunabılmek ıçın fırmalar altyapılarına yenı yatırımlar yapmak zorunda kalacaktır Indırme kapasıtesı kadar gonderme kapasıtesıne sahıp bıryapı da Simetrik İnternet olarak adlandırılmakta İnternet mımarısının P2P gıbı yasallığı son donemde tartışılır bır hale gelen ımkanları sağlıyor olması, Cerfe gore tesaduten keşfedılmış bır teknık açık değıl Mımarı tasarlarken bağlanan kullanıcılar arasında boyle bır ımkânın sağlanması ıçın yapının ıçıne özellıkle eklenmış Bu da ıntemetı yaratan kışılerın, bzgur duşunme ve ozgur konuşma kavramlarına kışısel bakış açılarını çok guzel yansıtmakta Bıraz da lojistık ımkânsızlıklardan dolayı ortaya çıkmış olan temsili demokrasi, dunyaya yon veren ulkelerın de yanlış polıtıkaları sayesınde, kıtlelerın gozunde değerını lyıce yıtırmekte Her ne kadar bu sureç sonucunda yenı bır olıgarşık yapının ortaya çıkacağı varsayımı hakımse de daha henuz kımse internet gıbı bır altyapının doğrudan katılımcı demokrasiyi ışletmekte ne kadar onemlı bır rol ustlenebıleceğını goremıyor Ya da goruluyor da, kıtlelerın gozunden kaçınlmaya çalışılıyor Simetrik İnternet Ünlü matematikçiden kolay hesap kitabı TRAFİKMODELİDEĞİŞİYOR Sabancı Unıversıtesı Akademık Destek Programı ve Matematıf Kulubu'nun konuğu olarak Turkıye'ye gelen unlu matematıkçı Prof Dr Deborah HughesHallet, oğrencılerle matematık konusunda tartıştı hazırladığı yenı kıtabının tanıtımı yaptı Tek ve çok değışkenlı denklemlerdekı hesap kavramları ıle ılgılı hazırlanan kılap, temelde turev lımıt ve ıntegral konularım kapsıyor Ancak bu kitabı dığer matematık kıtaplanndan ayıran en onemlı ozellığı çok tazla teonk kanıt yerıne konuların gunluk hayatla bağlantı kurularak anlatılması Kıtabın kullanım alanı ıse gunluk hayatta verımlılığı artırmak olarak tanımlanıyor Kıtapta orneğın 5 lıtrelık bır kavanozun yapımında ne kadar az cam kullanılması gıbı sorulara da yanıtverılıyor Ingılterenın Cambrıge Unıversıtesı'nden mezun olan Prof Dr Deborah Hughes Hallet, şu anda Harvard Unıversıtesı ve Arızona Umversıtesı'nde oğretım uyesı olarak gorev yapıyor Hallet, 19811982 ogretım yılında Ortadoğu Teknık Unıversıte'nde de matematık eğıtımı verdı Matematığın stratejık olarak gelışımı ıle uluslararası duzeyde ılgılenen ve bılım dunyasına bır çok onemlı eser sunan Prof Hallett, son olarak unıversıte öğrencılerıne yonelık "Calculus Sıngle and Multıvarıable adlı ders kıtabını hazırladı dar uzanır Bır Fransız bılımcı, doğadakı bu taklit, al datma kılık değiştirme goz boyama olaylarını ara zı gozlemlerı ve keşıflerınde elde edılen bulgulara dayandırarak ele alıyor Sonuçta ortaya canlılar dunyasının hoş bır manzarası çıkıyor Kıtap tanıtımından Kurbağaların okuze donecek kadar şışın dığını tavusların teker şeklıne soktukları kuy ruk teleklerının tıtreştığını ya da sıyaset adamlarının bır seçım afışı ıçın poz ver dıklerını gormeyenler göruntunun gucunu bılmıyor demektır Boceklerden orkıdelere, ınsanlardan kırmızı balıklara kadar turler kendılerını sergıler, değışık renklere burunur ve kılık değıştırır Uremede başarıyı yakalamak ıçın baştan çıkarmak, avlanan hayvandan kurtulmak ıçın kamuflaj yapmak ya da bolgesını korumak ıçın yıldırmak soz konusu olsun, goruntu kurallarını dayatmaktan gerı kalmaz Ateşboceğınden şempanzeye, kızaran genç kızdan, mukemmel bır bıçımde gızlenen bır balığa kadar varan bu şaşırtıcı bıyoloıık gezıntı taklıdın çark duzenlerını sokuyor ve yalanın safça ınanıldığı gıbı yalnızca ınsana ozgu olmadığını ortaya koyuyor JeanFrançoıs Bouvet bılım dalında doçent, Lyon yuksekokulları hazırlık sınıflarında profesor ve norobıyoloji araştırmalan yaptığı ClaudeBernardLyon I unıversıtesınde ders verıyor Yayına hazırladığı Du fer dans les epınards adlı kıtap buyuk başarı kazandı ve bırçok dıle çevrıldı DEĞERYİTİREN KAVRAM Göz Boyama, Taklit, Kıiık Değiştirme, Aldatma Yazan: JeanFrançois Bouvet Çeviren. Ela Güntekin KitapYayınevi Doğa ve Bilim Dizisi Doğada Maskeli Balo Enerjide Toplumsal Maliyet •yor TTB herşeyın fıyatını öılen ama hıçbırçeyı "Malıyef'ın sözluk karşılığı "uretımde bu mal elde edılınceye değın harcanan değerlerır toplamı" olarak verılıyor Bu sozcuk gundelık ya Şamdan ekonomıye çok sık kullanılıyor Oyle k "herkes, once" herşeyın malıyetını duşunuyor bı lıyor Buyuk olasılıkla da "serbest pıyasa" ekono mılerınde bu sozcuk dokuya çok daha fazla nufu etmış durumda Doğal kı malıyetın başına değışık sıfatla gelebılır, boylece oluşan bırleşık sozcuklerden bı rısı de toplumsal maliyet Işte bu kıtapta Umu Gursoy, bugunlerde yıne gundemımıze sokulaı nukleer enerjının toplumsal malıyetı de dahı enerjı alanındakı toplumsal malıyetı bızlere sunu değerını bılmeyen, ınsanın ozune aykırı bır sıste mın harcadığı değerlere/ınsana sahıp çıkmayı so rumluluğu olarak goruyor Bu kıtabın paylaşırnıy la sorumluluğunun kısmen de olsa yerıne getırıl mesıne katkı sunan Gursoy a ve ınsanca yaşans bılır bır dunya çabasına omuz verenlere teşekkı edıyor Dergımızde çok sayıda araştırma haberı yayımlandı bu konuda Doğada taklit Canlılar varolmanın varlıklarını surdurmenın kendılerıne ozgu çeşıtlı yollarını buluyorlar Bu yollar, hem guvenlığe yonelık olarak renk değıştırmek ve çevre dokuya uyum sağlamaktan tutun, eş cezbetmeye ve yıyecek temınıne kadar çok farklı nedenlere ka945/22 30 Nısan 2005