Katalog

Kısa Haber ZümrüttenAkisler A M Celal Şengor Hastaneye gidemeyenler için seyyar hastane Gelişmekte olan ülkelerin ücra köşelerinde yaşayan insanlar, yüzlerce kilometre ötedeki hastanelere gidemedikleri için en acil tıbbi müdahalelerden bile mahrum kalıyorlar. Seyyar hastane bir çöziim. u duşunceden yola çıkan yetkılıler, "paketlenmış hastane" olarak nıtelendırdıklerı guneş enerjısı ıle çalışan bır sağlık unıtesı gelıştırdıler Bu unı te bır Land Rover'ın arkasına sığıyor ve uç kışılık cerrahı ekıbının dunyanın hemen hemen her yerınde yaşam kurtaran amelıyatları yapmalarına olanak tanıyor "Yabancı Yayın" Geçen hafta Fuat Koprulu'yu duşunurken yayınlarına bır goz attım Bırkaç tane dışında yabancı yayını yok Yabancı yayın krıtenne hele hele atıf endeksıne gıren dergılerde yayın yapma kıstasına gore, Koprulu'yu bılım adamından saymak olanaksız Gelgelelım, Koprulu'nun 20 yuzyıln en buyuk bılım adamlarından bın olduğu konusunda uluslararası cıddı bılım çevrelerının hıçbır kuşkusu yok Pekı bunun açıklaması nedır? Koprulu'nun cıddı bır bıblıyografyası ne yazık kı, henuzyayımlanmamıştır Ama eldekılere bır baktığımızda pek çok kıtap ve makalesının Avrupa'nın en onemlı dergılerınde tanıtma yazılanna konu olduğunu, gene pek çoğunun da doğrudan tercume edıldığını goruyöruz Koprulu hemen hemen tum eserlerını Turkçe yazmıştır Bunların bazıları hatta gundelık gazetelerde yayımlanmıştır Bunların bıle Avrupa nın onemlı bılımsel dergılerınde Avrupalı bılım ınsanları tarafından tercume olunduğunu ve/ veya haklannda tanıtma yazılarının çıktığını goruyöruz B Hastaneyi hastanın ayağına götürmı A: Ingıltere'nın Ulusal Sağlık Hızmetlerı tarafından gelıştırılen bu sıstem, ıkı kuçuk kutudan oluşuyor Bu kutular açıldığı zaman ortaya bır amelıyat masası, ekıpman masası, aydınlatma sıstemı, anestezı donanımı, monıtorler ve amelı yat ıçın temız bır ortam saglayan çadır çıkıyor Butun bunları ıkı kutunun ıçıne sığdırmak ıçın sıstem genel cerrahıde kullanılan temel aletlerden olusuyor Bu kadar kı sıtlı bır donanım bıle katarak ve patlayan apandısıt amelıydtlarını yapabılecek kapasıtede Sıstemın ta sarlanmasında etkın bır rol oynayan Ingıltere, Kent'tekı Medvvay Hdstanesı nden Alexander Bushell, sıstemın cıddı yanık kurbanlarını da tedavı edebıleceğını bıldırıyor "Bu sıstemle ve eğıtılmış mınımum uç eleman ıle herhangı bır Avrupa hastanesındekı standartlarda genel cerrahı hızmetı sunabıleceğımıze emınım" dıye konuşan Bushell, ' En onemlı ıhtıyaç enerjı saglayan akunun doldurulmasıdır Bunu da guneş enerjısı ıle çozumlemeye karar verdık Orneğın Afrıka'nın pek çok bolgesınde guneş ışığı en bol bulunan enerjı kaynağıdır" dıyor Bushell'e gore bır gunde depolanan guneş enerjısı beş gunluk cerrahı mudahaleye yetebılır Bushell Nıjerya'dakı sağlık personelının bu sıstemı yılın sonlarına dogru ulkenın ucra bolgele rınde deneyecegını umuyor Bu bolgelerde yerel halkın cerrahı mudahaleye erışım şansı çok duşuk Akunun dışında temel malzemeler yaklaşık 14 bın sterlıne mal oluyor Daha gelışmış cerrahı aletlerın veya daha kompleks ılaçların oluşturduğu ılave moduller, spesıfik ortopedık amelıyatların ya pılabılmesı ıçın merkezı depolarda talep uzerıne gonderılebılıyor Sıstem geçen hafta Ingılız Icatlar Fuan'ndd sergılendı Fuarın sonunda sıstem Yılın lcadı Odulu'nu kazandı Bushell'ın meslektaşı Med way Hastanesı anestezı uzmanlarından Babaseyi Oyesola, sıstemın Avrupa'nın patent kurumları tarafından onaylanacagına kesın gozuyle bakıyor. Kaynak: New Scientist, 29 Ekim 2005 Kuş gribi gerçekten de goçmen kuşlardan mı bulaşıyor? H5N1 kuş grıbı vırusu hızla yayılmakta ve medyadan yansı• A ^ \£^*âyan haberlere gore vırus goçmen kuşlardan bulaşıyor Ancak Dennıs â % jfV4LW^ Normıle ın Sctence dergtsındekı yazıstna gore bırçok kuş uzmanı bu ^ ~ ^ ^ ^ ^ * ^ ^ ^ teorıden kuşkulu Kuş uzmanları zayıf duşmuş hasta veya olmekte olan kuşların çok fazla uzağa uçamayacaklannı ve eğer gerçekten de vırus taşıyorlarsa o halde H5N1'ın şımdıye kadar henuz gorulmedıöj yerlere ulaşmış olması gerektığını duşunuyorlar Amerıkalı ve Çınlı bılım adamları yıllardır vırusu taşıyan sağlıklı goçmen kuşları aramalarına rağmen bugune dek bu tur hayvanlara rastlamadılar Uzmanlar hastalıgın aslında kuşlar aracılıgıyla insanlar tarafından yaygınlaştıgını sanıyorlar Buna ornek olarak da kumes hayvanı tıcaretını ozellıkle de kaçak kuş tıcaretını gosterıyorlar Mesela Tayland dan Belçıka'ya kaçak kuş getıren bır turıstın yakalanmasından sonra yapılan ıncelemeler sonucunda bu kuşların H5N1 vırusu taşıdıkları anlaşılmış Ancak bu tur olayların dışında Çın ve Moğolıstandakı ızole bolgelerdekı yabanı kuşlarda da toplu enfeksıyonların ortaya çıkması uzmanlar arasında goruş ayrılığına neden olmakta ve kımı bılım adamları vırusun kuşlar tarafından uzun mesafelere taşınabılece ğını savunuyorlar Araştırmacılar kuş grıbının ortaya çıkış sebebını araştırmaya surdurseler de kontrol olanaklan yetersız kalmakta ve uluslararası fınansal destek yetersızlığı yuzunden Asyadakı kuş grıbı savaşımı başarısız oluyor 973/7 12 Kasım 2005 ^ \f Koprulu 19461950 yılları arasında faal bır polıtıkacı olarak gundelık pek çok gazeteye sıyası yazılar da yazmıştır Bunların pek çoğu sert, gundelık polemıklerdır Tum bu gundelık polıtık yazılan bıle ABD'de Columbıa Unıversıtesı tarafından yayımlanan bır kıtap serısı ıçerısınde Koprulu nun doktora öğrencısı olan Macar Turkoloğu Halasi Kun tarafından derlenerek "On the Way to Democracy" (Demokrası Yolunda) başlıklı bır kıtap halınde TURKÇE OLARAK yayımlanmıştır Tekrar edıyorum Koprulu'nun gundelık sıyası yazılan bıle TURKÇE OLARAK, ABD'nın en gozde unıversıtelerınden bırının bır yayın serısı ıçerısınde derlenerek baştan yayımlanarak dunya okurlarına sunulmuştur (tabıı Turkçe bılenlere) Buradan şu çıkıyor Bulgularınızı nece ve nerede yayımladığınız onemlı değıldır Onemlı olan bulgularınızın, yanı yazdıklarınızın taşıdığı onemdır Bunlar onemlıyse, hangı dılde ve nerede yayımlarsanızyayımlayın, bırılerı onları bulup okuyacaktır Fuat Koprulu bunun en buyuk ve en canlı orneğıdır Kendısının şıırlerı bıle yabancı dılllere tercume edılmışlerdır Şımdı denebılır kı, Koprulu şanslıydı Oncelıkle konusu açısından şanslıydı, zıra Avrupalı veya Amerıkalı okuyucuları, mesleklerı gereğı Turkçe okuyabılen Turkçe okumakla kalmayıp Turkçe lıteraturu ızlemek zorunda olan kışılerdı Ikıncısı yaşadığı donem açısından şanslıydı O zamanlarda bılım ınsanlığının yanında âlım olmak onemlıydı ve âlım olmak her turlu lıteraturu okumanın yanında onu tanıtmayı da gerektınyordu Uçuncusu yaşadığı yer açısından şanslıydı Istanbul o zamana kadar cıddı olarak el atılmamış bır hazıneydı ve Koprulu elyazmalarıyla, arşıvlerde dolup taşan bu hazıneyı çok lyı kullandı Eğer Koprulu dışında kendısıyle aynı konuma sahıp bır suru tarıhçı yetıştırebılmış olsaydık, tum bu soylenenler doğru olurdu Ama onun konu zengınlığıne, onun sentez gucune, onun kapsamına benzer çok az tarıhçımız oldu Olan bırıkı tanenın hemen hepsı de onun oğrencılen1 Dığer bılım dallarında da Koprulu çapında olmasa da çoğun Turkçe yazarak sesını dunyaya cıddı şekılde duyurabılen bılımcılerımız oldu Uç tanesını ben yakından tanıma ayrıcalığına erıştım Ihsan Ketin, Sım Erinç ve Doğan Kuban. AMERİKA'DA BİR TURKÇE YAYIN ARTIK Gerçı gunumuz artık eskıden olduğu kadar bılıme onem veren bır çağ değıldır Gun teknolojinın ve onu destekleyen bılımın gunudur Gensı dunyanın eskısı kadar ılgısını çekmemektedır Bu tum dunya ıçın bır talıhsızlıktır, ama bırlıkte yaşamak zorunda olduğumuz bır gerçektır Şımdı bu konud cıddı bır şeyı hangı dılde ve nerede yayımlarsanız yayımlayın, bırısı gene onu bulup, okuyup ondan yararlanacaktır Yabancı yayın yapmanın tek yararı (o da Ingılızce ıse) derhal herkesın ona ulaşabılmesınden ıbarettır Okuyup okumayacaklan, kullanıp kullanmayacakları ıse yayının ıçerığının bır fonksıyonudur Yabancı dılde, hatta Uluslararası Atıf Endeksı'ne gore dergılerde yayın yapmak marıfet değıldır Marıfet, yazılanın cıddı bır bılımsel katkı oluşturmasını sağlayabılmektır Bunu da yazının nerede yayımlandığı değıl, aldığı atıllar gosterır SADECETEKNOLOJİYİDESTEKLEYENBİLİM