Katalog

TartışmaEditöre Mektup Türkiye'de felsefe eğitimi: ne yapmalı? "Her kişi, her yerde, olabilecek her durumda, her biçimde felsefeyle özgürce uğraşma hakkına sahip olmalı; Felsefe öğretimi, yapıldığı yerlerde devam etmeli ve yaygınlaştmlmalı, yapılmadığı yerlerde de başlatılmalı ve bu ö'ğretime açıkolarak felsefe'adı verilmeli". T urkıye Felsefe Kurumu, kuruluşunun 30 yılı etkınlıklerı kapsamında, 24 Hazıran1 Temmuz 2004 tarıhlerınde, Ankara'da MEB Talım ve Terbıye Kurulu Başkanlığı ışbırlıgıyle, 'Türkiye'de Fel.sefe Eğıtımı" sempozvumunu duzenledı Sempozyumda ıncelenen konuları ve katılımcıları şoyle sıralayabılırız 1 Oturum Ilkogretımde Felsefe Eğıtımı Zıya Sel çuk Nuran Dırek.Hasan Curpınar, Şukran Ateşoğullan, Yıldız Aybars, Mehmet Alı Dombayu, Gunes. Yetış 2 Oturum Ortaoğretımde Felsefe Eğıtımı Kurtu luş Dınçer Tuten Anğ, Serap Parmaksızoğlu, Abdulvahap Ozpolat, Yııcel Kayıran, Gulsen Oz, M Sahm Şırın 3 Oturum Ilk ve Ortaoğretımde Insan Hakları Eğıtımı Ioanna Kuçuradı Aysel Goçer Nermın YavlalGedık Zubeyır Yılmaz, Recep Tezgel 4 Oturum Felsefe Eğıtımınde bır Uygulama Ornegı Nuran Dırek 5 Oturum Unıversıtelerde Felsefe Eğıtımı (Felsefe Boluınlerınde Lısans) Ioanna Kuçuradı Betul Çotuksoken, Sara Çelık. Şafak Ural Abdulkadır Çuçen 6 Oturum Unıversıtelerde Felsefe Egıtımı (Felsefe Bolunılerınde Yuksek Lısans ve Doktora) Pınar Canevı, Ahmet Arslan Harun Tepe Sabrı Buyukdııvencı 7 Otuıuın Unıversıtelerın Dıger Fakulte ve Bolumlenndt Felsefe Eğıtımı Ismaıl Demırdoven, Hulya Yetışken. Kubılay Aysevener, Halıl Turan 8 Oturum Unıversıtelerde Felsefe Bolumlerı Dış,mda Felsefe Eğıtımı Adnan Gıırız, Mustafa Gunay, Zekı Ozcan Yasın Ceylan, Haluk Erdem Talıp Karakaya, Zekıye Kutlusoy, Gulrız Ozkok, Tevfık Ozcan Bu sempozyu mıın daha oncekılerden onemlı bır farklıhğı, bakanlık temsılcılerının ve lıse oğretmenlerının de ka tılmış olmasıdır YOK'ten oturum ba^kanı olarak II han Tekelı yle karşı laşma ımkanı oldu Sosyal bılımlerın felsefeyle daha yakın ışbırlığı yapmalarıııın gereklı oldugunu vurgulayan Tekelı, gunumuzde sosyal bılımlerde artık çok paradıgmalı bır durum olduğunu ve sosyal bılımlerde bılım felsefesıne duyulan ılıtı yacın arttıgını soyledı Tekelı nın felsefeyı destekleyen yaklaşımını dıger fen ve sosyal bılımcılerın de gostermesını ve felsefe ders lerıne pekçok bolumun programlarında yer verılmtsını beklıyoruz Çunku felseteden yoksun bır eğıtımogretım programının (ıster ılk ve orta oğretım ısterse yuksek ogretım alanında olsun) ortaya koydugu amaçlara uygıın ınsan yetıştırmesı muınkun gorunmemektedır Bu nedenle egıtımogretım programlarında felseftve, felsefe derslerıne daha fazla yer açma du^uncesını ve bunu ger çeklestırmeye yonelık gırışımlerı desteklemek gereklıdır Talım ve Terbıye Kurulu Başkanı Zıva Selçuk da açış konuşmasında eğıümın dunokrasıve duyarlı olması gerektıgını, ancak eğıtını sıstunımızde katı pozıtıvızmın etkısının surduğunu, doğrusal (lıneer) duşunmenın egı tım sıstemının temelını oluşturduğunu belırttı Selçuk, felsefecılerın demokrası ve yurttaşlık eğıtımı konusunda, mufredata yonelık onerıler sunmaları, felsefe eğıtımının yenıden duzenlenmesı ve gelıstırılmesı konusunda etkın olmaları gerektıgını belırttı FELSEFE KULÜPLERİ Son yıllardakı etkınlıklere baktığımızda, ozellıkle Istanbul ve Izmır gıbı kentler başta olmak uzere, lıse felsefe ogretmenlerının ve oğrenulerının "felsefe kulubu" kapsamında çok yararlı ve onemlı çalışmalarına tanık oluyoruz Felsefeyle tanışan gençlerımızın uluslar arası felsefe olımpıyatlarında aldıkları dereceler de bunu gostermektedır Bu kotıuda ozellıkle Çotuklar ıçın Felsefe" konusundakı çalışmaldrm ulkemızdekı oncusu ve aynı adlı bırımın başkanı olan Nuran üırek ve dığer felsefe ogretmenlerının çalışmalarını takdır etmek yerınde olur Ilk gunun Felsefe Eğıtımınde Bır Uygulama Orneğı" başlıklı son oturumunda ızledıgımız çocuklar, kuçuklerın de felsefe yapabıleceklerını felsefe soruları sorabıleceklerını çok guzel bıçımde gosterdıler Bu baglamda Talım ve Terbıye Başkanlığının da ılkogretımın 6 sınlfından ıtıbaren "Çocuklar ıçın 1 Felsefe ya da başka bır adla. fel sefeye ıl sıyla bırlıkte 'Vatandaşlık ve Insan Hakları gıbı dersle rı de bu oğretmenler surdurebıhr Ilkoğretımde felsefeye yer verılmesı hem ulkemızde felsefenın gelışımıne hızmet edecek hem de egıtım surecınden geçen kışılerın daha nıtelıklı bıreyler olmaları na ımkan verebılecektır Aydınlanmış bır toplum olmanın yolu aydınlanmış bıreyler yetıştırmekten geçmektedır Hıç ^uphesız felsefenın bıreyı ve toplumu aydınlatnıada, yaşamın ve kulturun avdınlanmasında vazgeçılmez bır rolu soz vardır Ama ne yazık kı bugune kadar felsefe, gerek eğıtım sıstemınde gerekse toplumsal yaşamda hak ettığı yerı alabılmış degıldır Elbette bu durumun pekçok nedenı sayılabılır Bılındığı gıbı ulkemızde felsefe dersı, lıse son sınıfta okutulmaktadır Ogrencılerın unıversıte sınavı kaygısıyla yuklu oldukları/bunaldıkları, testlerle uğrdştıkları, okullarındakı oğretımden çok dershanelere odaklandıkları, kısacası saçma bır yarışın ıçıne ıtıldıklerı bır donemde felsefenın ogretılmesı mumkun degıldır EĞİTtM YENİDEN DÜZENLENMELİ Aynca ogrencının ogrenıııt ıhtıyacı duymamasının gerekçesı de açıktır Unıversıte sınavında felsefe dersınden karşısına yalnızca 10 soru çıkıyor. Bu sorular da ozel bır felsefe bılgısı gtrektırmeyen sorulardır Toplum dan ve kulturden kaynaklanan onyargıları ve yanlış duşuncelerı de goz onune alırsak, ulkemızde lıselerde felsefenın değerı çoğunlukla soz konusu 10 soruyla olçul mektedır Elbette oğrencılerı suçlamak dogru olmaz Çunku asıl yanlışlık eğıtım ve sınav sıstemındedır Sempozyumdakı konuşmacıların da sıkça dıle getırdıgı gıbı, felsete eğıtımının yenıden duzenlenmesıne ıhtıyaç vardır. Felsefe eğıtımm geregınce yapılabılmesı ve amaçlarııid ulaşabılmesı ıçın kok lu degışım lerın yapılma sı gereklıdır Çunku Kurtuluş Dınçer'ın de vur guladığı gıbı, felsefı dusunmeyı ve bakış açısını mevcut mufredatla gerçekleş,tırmek mumkun gorunmııyor Mufredatın yanısıra Talım veTerbıye Kurulu nun tutumu da buyuk onem taşıyor Ozellıkle felsefe derslerınde okutulacak kıtapların belırlenmesı ve seçımı bakımından, felsefecılerın danışmanlıgma ve yenı ders kıtaplarının yazılmasına ıhtıyaç vardır Burada şunu da belırtmek gerekır kı şımdılerde eleştırılen ve sınırları felsefı duşuncenm gelışımıne yeterlı olmayan mufredatı da zamanında bazı felsefecıler hazırldmıştı Anlaşılan, felsefe eğıtımıogretımının daha genış kapsamlı, çağın gelışmelerını goz onune alan ve Tıırkıye'dekı felsefı çdlışmalara da ytr veren bır mutredatla yapılmasına ıhtıyaç var Bu nedenle bundan sonrakı toplantı ve semınerlerde felsefe oğrelımı konusunda mutredatın duzenlenmesı hakkında daha somut onerılerın getırılıp tartışılması ve uygulamaya donuk sonuçlara ulasılması yararlı olacaktır koğretım duzeyınde de yer vermeyı sağlayacak çalışmalara yonelmesı oldukça olumlu bır gelısmedır Onumuzdekı yıllarda 78 sınıflarda da felsefe derslerıne ver verılmesı ve ayrıca felsefı ıçerığın ve duşunme tarzının başka dersler kapsamında da uygun bır bıçımde yer verılmesı yararlı olacaktır Belkı boylece ogrencının baglantılı duşunebılmesı, bır konudakı bılgılerıyle dıger konulardakı bılgılermı butunle^tırebılmesı ve pratık yaşamda kullanabılmesı mumkun olabılır DERSLERİ FELSEFECİLER VERMELİ Antak ılkoğretım programına konulacak felsefe derslerını yıne felsefe ogretmenlerının vermesı uygun olur Bu husus çok onemlıdır Çunku telsefenın gerektırdıgı bılgı, dusunte ve vaklaşım bakımından yeterlı donanıma sahıp olmayan oğretıcılerın çocuklara felsefeyı sevdınnesı, onlan ftlsefc soıularıvla ılgılenmeye yoneltmesı oldukça zor gorunmektedır Konulacak derslerle bırlıkte ılkoğretım kademesme felsefe ogretmenlerının atanma907/20 7Ağustos2004 "HANGİ" FELSEFE? Gunumuzde gorsel unsurların malzemelerın egıtımde de onem kazandığı vadsınamaz Antak vıne de egıtımın en onemlı unsurlarının ba^ında ders kıtapları ve dıger yardımcı kıtaplar gelmektedır Bu nedenle lıse telsefe ders kıtaplarının kavramlar, konular ve sorunlar bakı