Katalog

PsikiyatriFarmakoloji Psikiyatrik ilaçlarda çocuğun adı yok! için gelişiirilen psikfyaTfîkilaçla\ın yan etlmethh \nusundaki tartışmalaptitfffşiddetryle devam (an çocuklariÇınkullaıimak dahahyüktehlikblere yol larmın oeynin yapıs}nıkattcfola\ak değiştimiği ya çıkmadı. Kanada, Halifax'taki Dalhouse Üniversitesi'nden çocuk psikiyatristi Normand Carrey, Ritalin in çocuklarda daha ciddi yan etkilere yol açtığını ileri sürüyor. Kısaca hastanın yaşı kuçüldukçe, yan etkilerın ciddiyetı de artıyor. SEROTONİN ÇELİŞKİSİ Bugün ABD'de depresyondaki çocuklara yalnızca Prozac önerilmesine izin veriliyor. Kaldı ki tüm doktorlar bu ilacın kullanılnıasını gerekli bulmayabiliyor. Geçen haziran ayında Amerikan lıukümetinin desteği ile gerçekleştirilen geniş kapsamlı bir araştırmada, ilacın plasebodan ve psikoterapıden daha yararlı olduğu ortaya çıktı. FDA çocuklarda kullanılacak diğer SSRI'ler için daha kapsamlı bir araştırma yapmayı planlıyor. Bir başka sorun da psikoaktif ilaçların çocuklarda farklı etki yaratması. Büyükler için geliştirilen ilaçları çocuklara uygun hale getirmek için düşük kiloya göre ayarlamak yetmez. Dahası gelişmekte olan beyinleri, olgun bir beyinden çok farklıdır. Bir çocuğun merkezi sinir sistemi nöronlar, bağlantılar, nörotransmiterler ve büyüme faktörlerinden oluşur. Büyüklerde serotonin denilen nörotransmiterin azlığının depresyona zemin hazırladığı düşünülüyor. Ve SSRI'ler beyinde serotoninin emilimini bloke ederek yarar sağlarlar. Bazılarına göre ise SSRI'ler, yeni nöronların oluşumunu tetikleyerek depresyonu yenerler. Ancak bu, çok ilginç bir soruyu da gündeme getiriyor. Çocuklarlarda nöronlar zaten oluşum aşamasında olduğu için ilave nöron takvıyesinin depresif bir çocukta ne gibi etkileri olacağı sorusuna şimdilik kimse yanıt veremiyor. Serotonin düzeyi ayrıca yaş ile birlikte değişir. Çocukların beyni yetişkinlerden daha fazla serotonin üretir. Detroit'teki Wayne State Üniversıtesı'nden Di ir gün akıllı uslu, 7 yaşında mutlu bir çocuk, ertesi gün sürekli olarak ellerini yıkamaktan kendini alıkoyamıyordu. 7 ya da 8 kere ellerini sabunlamasına karşın bir türlü temizlendiğine aklı yatmıyordu. Kütüphane ziyaretleri de ayrı bir maceraydı. Kütüphaneden her çıkışta görevliye işlettirmeyi unuttuğu bir kitabı da yanında çıkarttığı kuşkusundan kurtulamıyordu. Bütün bunlar içini kemiren, sürekli olarak kendisini rahatsız eden duygulardı. "Jason", aslında obsesif kompulsif bozukluk olarak nıtelendirilen bir hastalığın pençesindeydi. Anababalar, çocukluk enfeksiyonlanna, kırık kemiklere, okul bahçesinde koşuştururken ortaya çıkan yara ve berelere hazırlıklıdır. Ancak en ihtiyatlı ebeveyn bile psikiyatrik bir bozukluk karşısında paniğe kapılır. Bu hastalıklara neyin yol açtığı konusunda çok az şey biliniyor. ancak tedavılerı konusunda daha da az şey biliniyor. Bu arada çocuklarırı yaklaşık üçte bın depresyon, anksiyete, obsesif kompulsif bozukluk (OKB), dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu gibi hastalıklara yakalanıyor. B YETİŞKİN İLAÇLARIYLA TEDAVİ Şu anda geçerlı olan trend, çocuklarda ortaya çıkan akıl hastalıklarını buyüklerde olduğu gibi ilaçlarla tedavı etmek. ABD'de psıkotropik (beyin hücreleri üzerinde özel etkisı olan) ilaçların satışı, diğer çocuk ilaçlarının hepsinden fazla. Bunun nedenleri konusunda çeşitli görüşler ortaya atılıyor. Sözgelimi hastalıkların görülme sıklığının artması, teşhislerin kolaylaşması, hastalık sınıflamalarının değişmesi bu artışın nedenleri olabilir. Çok sayıda insan çocukların çoğunlukla gereksiz yere ilaç kullandığını düşünüyor. Nedeni ne olursa olsun ilaç tedavisi gören çocukların sayısı her geçen gün artıyor. Ayrıca hastalanan çocukların giderek yaşları da küçülüyor. Okul öncesi dönemdeki çocuklarda ilaç tedavisi son 20 yılda ikiye katlandı. Bu ilaçların çocukları nasıl etkilediği konusunda ne kadar bilgi sahibiyiz? Yale Üniversıtesı'nden çocuk psikiyatristi James Leckman, bu konunun yeterince üzerine gidilmediğıni belirtiyor. Büyükler için geliştirilen ve büyüklerde denenen ilaçların çocuklarda da etkili olmasını beklemek ne kadar doğru? Çocukların vucutları farklıdır ve beyinleri henüz gelişme aşamasındadır. Bazı çalışmalar çocukların verilen bu ilaçların beyin kimyasını değiştirdiğim gösteriyor. Tedavi edici olsalar dahi, orta şıddetteki bir hastalığı ilaçla etnıek, ilerı bir tarihte daha ciddi bir hastalığa zemin hazırlayabilir. Psikiyatrik sorunu olan çocukların tedavısinde kullanılan ilaçların pek çoğu ancak son gunlerde bu yaş kuşağı üzerinde değerlendirilmeye başladı. Bunun istısnası, dıkkat cksiklığınde kullanılan Ritalin gibi uyarıcılardır. Çocuklara antıdepresanlar, antıpsıkotıkler ve duygu duruın düzenleyicilerinin pek çoğu buyüklerdeki etkılerı goz onunde bulundurularak önerilir. OLUMSUZ YAN ETKİLER Kaldı kı çocuklar üzerinde yürütiilen klınik deneyler de her zaman kesin sonuçlar vermıyor. Sözgelimi seçici serotonın gerialım baskılayıcıları (SSRI) üzerinde yapılan çalışmalarda, bu ilaçların çok azının depresyonda plasebodan daha fazla yarar sağladığı görüldü. Geçen ni san ayında Britısh Medical Journal isimli tıp dergisinde yer alan bir yazıda, çocuklara verilen SSRI'lar üzerinde yapılan 6 çalışmanın yeniden ele alınıp incelenmesinin sonucunda ortaya çıkan bulgular açıklanıyor. Yazıda, özetle, depresyon vakalarında ilaan etkisinin abarbldığı, yan etkilerinin ise gerektiği kadar önemsenmediği vurgulanıyor. Ayrıca plasebo ile karşılaştırıldığında ilaçların yararlarının klinik açıdan öneminin kufkulu olduğu belirtiliyor. Daha da kötüsü, bu çalışmalar çocukların olumsuz yan etkilerden daha fazla etkilendiğini gösteriyor. Huzursuzluk, sinirlılik ve içine kapanmak gibi genellikle büyüklerde görü% len yan etkıler, SSRI kul501 lanan gençlerde de görulmesı çok büyük bir olasılık. Klinik deneylerde, SSRI kullanan 18 yaşından küçüklerin dörtte birinde cıddı davranış reaksiyonları görüldü. Bu reaksıyonlar kontrol edile30 meyen öfke nöbetleri veya pencereden atlamak gibi şiddet içeren dürtulerdi. Vancouver'daki Brıtish Columbia Üniversitesı'nden Jane Garland, paroxetine (ABD'de ticari adı Paxil, İngiltere'de Seroxat) etkin maddesi üzerinde yurüttuğü araştırmada ilacı kullanan çocukların yüzde 7.5'uğunun yan etkiler nedeniyle hastanede tedavi edildiğine dikkat çekiyor. Oysa plasebo kullananlarda böyle bir gereksinim orta Çocuklarda psikiyatrik hastalıkların görülme sıklığı ABD'de 16 yaşınriaki 1,500 çocuk üzerinde yapılan 7 yıllık bir çalışmanın sonuçları. Pek çok çocukta birden fazla haslalık göriilebilir. Sözgelimi depresif bir hastada anksiyete bozuklugu görülme olasılığı yüksektir. • Kızlar • Erkekler 905/6 24 Temmuz 2004