Katalog

metri öntemlerle tarihlendirilebilir turin.com ) KRİSTAL KAFATASI Eski eser tarihlendirme ile ilgili diğer sonuçlanmamış birörnek, Şekil 2'de fotoğrafı verilen, Meksika kökenlı ve Kolomböncesi kristal kafatası ile ilgilidir. Bilim ve teknoloji tarıhı dışındaki nederılerle de zaman zaıııaıı gündeme gelen bu yapıt üzerinde de henüz tümüyle anlaşılamamış noktalar vardır. Ancak, kaya ve değerlı taşların kesme yöntemlerinin bilinen tarihi, bileşimini oluşturdukları buluntu veya objenin yaşını tahmınde çok yararlı olmaktadır. Kafatası üzerindeki dişlerin aşındırıcı çarklar kullanılarak kesildiği anlaşılmaktadır. Kafatasının ait olduğu düşünülen Kolomböncesi dönemde, Avrupa'da iyi bilinen bu teknik, İspanyollar 16. yiizyılda Amerika'yı istıla edinceye kadar burada bilinmiyordu. Bu durumda kafatasının, iddia 'iimü. Arkada, Hırka'nın korunduğu altından sandık, ön planda ise edıldiği gibı, Aztek külturüne ait olamaUn, 2004). yacağı ileri sürüldü. Ancak bu dikkate değer parçanın tamamen yeni ve sahte bir me yapılabilecek durumdaydı. obje olmadığına da kesin gözüyle bakılKefenden alınan ufak parçalar, maktadır. Oxford, Zürih ve Arizona'daki AMS laŞu anki görüş, eserin İspanyol işboratuvarlarında, birbirinden bağıtnsız galinden hemen sonra yerli halk tarafmolarak tarıhlendirildi. dan yapılmış olabileceği ya da dişlerin Sonuçlar, bırbirı ıle tutarlı şekilde, kafatası yapıldıktan daha uzun bir süre kefen'in 12601390 yılları arasında yasonra ınonte edilmiş olabileceği şeklınpıldığını gösteriyordu (Damon ve dedir (Craddock ve Bovvman, 1991). ark.,1989). Bunun ardından, bazı çevrelerce, yapılan tarihlendirmelerin, çeşitli nedenlerle yanlış olduğu ilerı sürüldü. Torino Kefeni ile ilgili tartışmalar halen sürmektedir. Bu konuda yayınlanan yeni makalelere bakılırsa, daha uzunca bir süre bu tartışmalar devam edecekmiş gibi görünüyor! (Turin Kefeni hakkında daha ayrıntılı bilgı için: vvvvvv.shroudof Doğu Teknik Üniversitesi, Çukurova Üniversitesi, Işık Üniversitesi ve Hacettepe Ünıversitesi'nin arkeometri ve tarihlendırme amaçlı birimlerinde yapılabilmektedir. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fizik ve Arkeoloji Bölümleri de, Üniversite'de arkeolojik ve diğer eserlerin tarihlendırilmesini yapabilecek, ortak bir Arkeometri ve Tarıhlendirme Laboratuvarı kurmak üzere çalışmalara başlamışlardır. Bu amaçla düzenlenen bir uluslararası sempozyumda (Özel ve Yılmaz, 2004) sorunlar ve ulusal/uluslararası olanaklar tartışılarak değerlendirilmiş ve bir 'yol haritası' taslağı ortaya konmuştur. Bu kolleksiyondaki eserlerin kökeni ve bir araya gelişi ile ilgili, tarihi açıdan değerli bilgiler, son günlerde yayınlanan bir eserde ayrıntıları ile birlikte verilmektedir (Aydın, 2004). Kolleksiyon, halen, Fatıh Sultan Mehmet'in yaptırdığı, Topkapı Sarayı "Üçüncü Avlu"sunun batı bölümünde, Harem Dairesi'nın kuzey ucundaki odada korunmaktadır. (Şekil 3). Kutsal Emânetler'in bir bölümü, Yavuz Sultan Selım'ın 1517 Mısır Seferinden sonra, bir bölümü ıse Birınci Dünya Savaşı sonunda, Hicaz ve Kabe'nin savunulmasının olanaksız hale gelmesi üzerine, oradaki birliklerimizce 1918'de İstanbula getirilmiştir Osmanlı Sultanları tarafından büyük bir saygı ve tilizlikle korunan ve 1962'den beri de halkııı ziyaretine açık olan bu emânetlerin en önemli parçası, Hz. Muhammed tarafından Zübeyr oğlu Kâ'b (Kâ'b bin Zübeyr)'e hediye edilen hırka'dır. Daha sonra sırayla Emevilere ve Abbâsilere intikal eden hırka bir müddet Mısır'da muhafaza edilmiştir. 'Hırkai Saâdet' olarak ta bilinen bu parça, 1,24 m. boyunda geniş kollu ve siyaha çalan yünlü kumaştan yapılmıştır. Jç kısmı, krem renkli yünden kaYazının devanu arka sayfada II. KUTSAL EMANETLER Ülkemiz, zengin bir tarihi kültürün mirasçısıdır. Bu mirasın örnekleri müzelerimizde sergilenmektedir. Bunlar arasında. Topkapı Sarayı Müzemızin "Hırkai Saadet Dâiresi" ola rak adlandırılan bölümünde muhafaza edilmekte olan 'Kutsal Emanetler', hem kendi tarihimiz, hem de insanlığın ortak mirası olan dinler tarihi açılarından büyük bir onem taşımaktadır. ÛLKEMİZDE DE YAPILIYOR Özetlemek gerekirse, günümüzde arkeolojik eserleri ve sanat eserlerini tarihlendirmek için oldukça yerleşmiş sağlam fiziksel yöntemler geliştirilmiştir. (Aynı yöntemler, sahte taklit eserleri ortaya çıkarmak için de kullanılmaktadır). Ülkemizde bu tür çalışmalar Orta Şekil 2: Kolomböncesi dönemden krlstal kafa (Craddock ve Bowman, 1991). 905/13 24 Temmuz 2004