Katalog

KongreTıp rın arasında. Testisler sıcak yer sevmiyor, testislerin mutlaka torbalara inmesi gerekiyor. Eğer çocuğun ilk altı ayı içinde testisler inmemişse o zaman sperm kalıcı olarak bozulabiliyor, bazen biyopsi yapsanız bile canlı sperm bulunamıyor. Ailelerin bu sorunu dikkate almaları ve çocuklarını hekime götürmeleri gerekiyor. Sperm oluşamamasında çevre kirliliği ve sigara alkol kullanıtnı da buyük etken. Özellikle midye gibi kabuklu deniz hayvanlarında biriken cıva, kurşun, kadmi yum gibi ağır metaller, egzos gazlarından çıkan toksit maddeler, hormon kullanılarak yetiştirilmiş beyaz ve kırmızı et gibi ürünler erkeklerde sperm sayısını düşürmekte. Gıdalarda kullanılan hormonlar erkek vücudunda kadınlık hormonu olan östrojene dönüşmekte ve erkeğin kadınlaşmasına yol açmakta. Bir sperm hücresi 72 günde olıışuyor. Yani şu anda kullanılabilır bir spermin oluşumu 72 gün öncesine dayanır. O yüzden erkek kısırlığı, kısırlık tedavisinde en güç alanı oluşturuyor. Sperm sayısını yiıkseltmek için çeşıtli ilaçlar kulanılıyor ama en etkili yöntem mikroenjeksiyon. nın çözülmesi beklenmekte. İnsan genetik şifresinin çözülmesi, hastalıkların tanı ve tedavisinde büyük ilerlemeler sağlayacak. Önümüzdeki yıllarda bu alanda büyük ilerlemeler beklenmekte. Doğumda tüm genetik haritalanması bilinen bir bebekte ıleride ortaya çıkabilecek hastalıklar belirlenebilecek, bunlara yönelik önlemler alınabilecek, eğer hastalığın ortaya çıkması kaçınılmazsa bu hastalığı erken tedavi etmek için yöntemler kullanılacaktır. Şu an kullamlan Preimplantasyon genetik tanı tüp bebek yapılan kışilerde uygulanan bir yöntemdir. Bu yöntem ıle tüp bebek ve mikroenjeksiyon uygulanan kişilerde embriyolar 8 hücrelik aşjgnaya ulaştıklarında, laboratuvarlarda mikroskop altında embrıyolardan bir hücre alınmakta ve bu hücrede genetik testler yapılmaktadır. Böylece tüp bebek yöntemıyle gebe kalan kadınlarda daha embriyolar anne rahmine yerleştirilmeden önce hastalıklı olup olmadıkları saptanabıhnekte ve hastalıklı olanlar yerleştirilmemekte, doğacak bebeğin sağlıklı olması sağlanmaktadır. TÜRKİYE'DE TABU SAYILAN İKİ KAVRAM Menopoz ve Cinsellik enopoz ve Cinsellik konusunda Manisa Celal Bayar Üniversitesi Kadın ve Doğum uzmanı Doçent Doktor Selman Laçin ile konuştuk. Son yıllarda özellikle gelişmiş ülkelerde menopoz sonrası kadın sayısının artışı kadınların yüksek yaşam kalitesi beklentisinin artmasına yol açmıştır. Günümüzde kadınlar yaşamlarının en az üçte birinı menopozal dönemde geçirınekte, menopozal kadın oranı toplamı nüfusun beşte birine ulaşmaktadır. Günümüzde cinsellik biyolojı, psikolojik, duygusal ve sosyal iyilık halı olarak genel sağlıkla bırlıkte değerlendirilmelıdır. Menopoz donemi yaşayan kadınlarda cinselliği etkıleyen fıziksel ve anatomik değişikliklerle birlikte psikolojik bir adaptasyon süresı de içerir. Bunlar partnerin genel fızik ve cinsel sağlığı, psikolojik durum, sosyokültürel durum ve genel sağlık problemleri ve bunların tedavileridir. Kadınların cinsel fonksiyonlarındaki değişiklik yaşlanmaya mı menopoza mı bağlı olduğunun ayırt edilmesi gerekır. I'ek çok toplumda kadınların yaşla bırlıkte cinselliğinin belirgin olarak azaldığma dair inanışların aksine, çalışmalar kadın ve erkeklerin ileri yaşta dahi cinsel olarak aktif olduğunu ortaya koymuştur. Menopozda sadece östrojen azalması yaşanmaz. Yaşlanma ovenyan ve adrenal androjen üretimindede azalmaya yol açar. Bu azalma libido azalması şeklinde görülür. Günümüzde bunu krem ve jel şeklınde kullamlan ve sorunu gideren tedavi yöntemleri mevucuttur. Kadın yaşamının üçte biri menopozda geçiyor. Bu süre kadının sıkıntılarla uğraştığı, cinselliğin bittiği sorunlu bir süreç mi? Yoksa herşey değişebilir mi? ERKEĞE GEREK YOK Kongreye koııuşnıacı olarak katılan ve tüp bebeğin babası olarak bilinen Robert Edvvards ilk tüp bebeğin yapılması sırasında yaşadıkları zorlukları ve bugün gelinen gelişmelerı anlattı. Mikroenjeksıyondaki gelışmeler ıse çok lıızla ilerledi. Şimdi döllenmenin bir kerede yapılmas; için ultrasonografi altmda döllenmiş ytımurtalı rahime yerleştiriliyor. Şu anda oldukça önemlı bir başka gelişme daha var. Vücuttan alınan kök hücreler sperm yerine kullanılabilecek. Artık uremek için erkeğe gerek yok da diyebiliriz. Buradaki tek sorun sperm hücresinde 23 kromozom, vücuttan alınan kök hücresinde ıse 46 kromozomun bulunması. Sperm yerine geçecek olan hücredeki 46 kromozomun incelikli bir şekilde ayıklanması temizlenmesi, genetık özelliklerinin bilgi kayıtlarına dokunulmadan yarıya indirilmesi gerekli. Şımdılık lıayvan deneyleriyle smırlı bile olsa yakın bir gelecekte sperme belki de erkeğe ihtiyaç kalmayacak ve kişinin kendi, ya da eşinden alınacak kök hücresinin veya herhangi bir hücrenın kromozom sayısı yarıya ındirilerek döllenme sağlanabilecek. KORDON KANI BANKACILIĞI Son yıllarda hastalıkların tedavisinde 'Kök Hücre" adını verdiğimiz hücreler kullanılmakta. Bu hücreler vücuttaki her türlü hücreye dönüşebilme özelliği gösteriyor. Bebek doğduğunda göbek kordonunda da bulunan kök hücrelerın sıvı azot tanklarında uzun sureli dondurulabilmelerı ve gerektiğınde çocuğun ileri yaş döneınlerinde yaşamında kullanılması için saklanmasıdır. Kordon kanı saklanmasında iki temel sorun var. Bırıncisi heııüz yasal bir oluşum yok. Kanın hangi oluşumlarda saklanacağı koııusu karmaşık gorunuyor. Yurtdışına organ ve doku ürünu çıkışı yasal değil. Bununla ılgili kuruluşların bir kısmı bunu yurt dışma tansfer ediyor. Bunların geri getirilmesi ile ilgili sıkıntılar yaşanabilir. İşin bilimsel kısmına baktığımızda ise kanların saklama sürelerı. Bu sürenin maksımum 8 yıl cıvarında sağlıklı şekılde saklanabıleceği yönünde görüşler var. Yaşam boyu saklanması gibi bir durum şu andaki teknoloji ile mümkün değil. Dolayısıyla hazırlanacak olan yönetmelikler de bu soruları yanıtlayacak şekilde olmalı ve kullanıcı aileler bunu bilerek dondurma talebinde bulunmalı. "Dernek olarak etik prensıpler ıçınde olmalıyız" diyen Prof. Dr. Lütfü Önderoğlu, "bizim görevimiz ailelere mevcut tüm bilgiyi vermek olmalıdır. Asla yönlendirici olmayan tarzda bir damşmanlık hizmeti vermelıyiz. Hangi koşullarda. hangi hastahklar için saklanması gerektiğini anlatmalıyız." M ÖSTOJEN EKSİKLİĞİNDE NELER OLUR? Anatonıik olarak vaginal doku işlerliğini yitirerek kayganlığını kaybeder kuruluk, esneklik azalması, ilişki sırasında acı ve yanma hissi verir. Cinsel cevap döngüsünde heyecan fazına ulaşma geci kir, orgazm kapasitesi azalır. Östrejen azlığı ürogenital organlarda işlev bozukluğu, duygudurum bozukluğu ve ısteksızlığe yol açar. ANDROJEN EKSİKLİĞİNDE NELER OLUR? Testesteron kadın cınsellığinde önemli bir rol oynar. Cinsel aktıvıteye başlama isteği, cinsel uyarana cevap vermede etkilidir. Libido üzerinde direkt etkili iken, duygudurum. enerji ve iyilik hali üzerinde birinci derecede etkilidir. Testesteronun direkt etkısi vaginal kan akımı ve ıslaklık ıçın de gereklidir. Testesteron eksikliğinde kadınlar libido azlığından, açıklanmayan yorgunluktan. moti^ vasyon eksikliğinden, kişisel iyilik halının azalmasından şikâyet ederler ve azalmış biyoaktif testesteron seviyelerine karşılık yeterli östrejene sahiptirler. Bir çok çalışmada sadece testesteron verilmesi ile şıkâyetlerde azalma görülmüştür. Testesteron eksikliği HRT (Hormon Replasman Tedavisi) alan hastalarda ve cerrahı menopoza girmiş olan kişilerde beklenen daha sıktır. Menopoz döneminde kadınların bilinen sıkıntıların yani sıra cinsel kaynaklı sıkıntılarını da büyük bir açıklıkla hekimle paylaşmalı daha güzel ve kaliteli bir yaşam için dbirliği yapmalıdır. İNSAN GENOMU PROJESİ "İnsan genomu projesi" insandaki tüm genetik yapının yani kalıtımı sağlayan tüm şifrelerin çözülmesini amaçlayan uluslararası bir proje. Şu ana kadar insan genetik haritalamasmın %90'ı çözülmüş ve önümüzdeki bir kaç yıl içinde tamamı 894/15 8 Mayıs 2004