Katalog

Internet Pasaportlarda biyometrik veriler Kişiyi tanımlayıcı en temel belgelerden biri olan pasaportlar yeni yüksek teknolojili özellikler kazanıyor. Yeni pasaportlarda geleneksel fotoğraf ve pasaport numarasının yanısıra başka veriler de olacak. GönüldenBilime Ahmet Inam A ] Bilimin Şenliği Için Şenbilim Ortaçağ Provence kulturunun ozanlan Trouba dourlann kendı şıır sanatlanna verdığı La Gaya Scienza (Şen Bılım) adı nı Almancada "Fröhlıche Wıssenschaft" olarak felsefe gundemıne katan Nietzsche'dır Nedır Şen Bılım?Nasıl bır "bılım'dır? Neden °şen"dır? Gerçeklık, hep bır tavır ıçınde yaşanır 'Şenbilim" tavrı, hem "şen" oluşu hem bılımsellığı ıçerır Bır yaşam bılgelığıdır Yoksunlugun ve guçsuzluğun deneyımınden gelır Yaşanan dunya karşısındakı yetersızlığın, guçsuzluğun, uyumsuzluğun ardından gelır Derdı sıkıntısı olanların egemen görüşten "rahatsız"olduğu onun yaşamı engelleyıcı boyutuna başkaldıranların tavrıdır Bılım şendır, çunku yaşamdan yanadır, yaşamdan yana olmak sağlıklı olmak demektır Beden ve ruhça haslalıkların yol açtığı zorluklardan gelen sağlık Hastalıklardan geçmış onları de gerlendırebılen bır sağlık Neresı "bılım", şenbılımın? Şenbilim, "bılım'eyoncltılmışeleştırel bakışın ardından gelen, deyımyerındeyse, bır "ust bılım" (Metascıence1) Insanın gerçeklığı bılme çabaları ustune yonelmış bır çaba Hasta lıklardan geçmış, sağlıkla varılan gerçeklık ılışkısı Parodi Parodı Eskı Yunanca bır sozcuk, koken olarak para ve aoidâ sozcuklerınden oluşuyor Para edatı, yanında, boyunca, nazaran, hılâfına, tarafından anlam larına gelıyor AoidĞ Turku şarkı demek Eğlencelı, alayeden şaka dolu şarkılardı parodıler Edebı "cıddı" bır eserın gulunç bıçımde taklıdı de olabılırler Eskı dılde bune hezl ya da hezel denırdı Bır şaka bırkankatur olarak betımler gerçeğı şenbilim Bılımın bır kankaturu Alay nıı edeı bılımle? Aşağılayıcı, ıgneleyıcı bır kopyasını mı çıkanr? Şenbilim, "duz" bılıme saygı duyar Onunla eğlenmez Eğlenemez Hakıkat uzerıne gerçekleştırdığımız her araştırmanın her kuramın hakıkatın bır kotu taklıdı, kankaturu, parodısı olduğunu bılır Hakıkatı bulan lara, bulmuş olduğunu savunanlara eleştırı oklarını yoneltır Mızah yoluyla hakıkat yolculuğu yapanlann gozlerını açar Bır şenlıktır hakıkat yolculuğuona sıkıntılar, hastalıklar, yoksunluklar uyumsuzluklar yaşa mış şenbılımcıye hakıkat yolculuğu bır şolendır Bır "hezlıyaf'tır şenbilim, bır şakadır, latıfedır Hıcıvdır taşlamadır Bu paröidia, parodıa de mektır Yol boyunca yuruyuş (paraıhodos1 Hodos Yol1) Şen bılımı postmodernıst bır eğlence bır "yapısokum" (deconstructıon) olarak anlamamalı Nıetzsche'yı postmodem duşuncenın babası olarak gorenlerde boyle bır eğılım olacaktır Şenbilim bır "sağlık" arayışıdır Bu arayış sureklı bır yenilenmeyı doğuruşu yaratışı ongorur Acılardan sıkıntılardan doğurarak kıırtul mak Acılardan duşunceler doğurarak Şenbilim, lyıleşenlerın bılımıdır, lyıleşenlerın sanatı Şenbilim, bılgının sağlık ıçınde, yaşamla butunleşerek yaşanmasıdır Bılgının, dar bır çevrede, bellı ınsanların çıkarlarına hızmet eden, ınsanlan uyutan, onların sırtına ağır bıryuk olan onları bellı bır duşunme, yaşama alışkanlıklan ıçıne sokan, bu alışkanlıkların gozlerınc ordu ğu perde yuzunden, onları kor eden, bu gezegendekı yaşamın gelışıp serpılmesıne ket vuran bır anlayışla yaşanmasına başkaldıran bır anlayıştır Şendır, çunku cıddıdır, şendır, çunku ıçtendır, sorumludur Her turlu tembellığe, kolaycılığa, sığlığa, dargoruşluluğe karşı çıktığı ıçın şendır Hayattan, sağlıktan yana olduğu ıçın, lyıleşmekten yana olduğu ıçın Ondokuzuncu yuzyılın sonlarına doğru Nıetzschenın gorduğu şenbilim ıle yurmıbınncı yuzyılın başlanndakı şenbilim, anlamca farklıdır "Şen" olmak, bılgıyle, bılımle, şen olmak, acılar hastalıklar yoksunluklar ıçınde şen olmak, değışım gerektırır Şenbilim, dallanıp budaklanan, teknoloııye pıyasa ekonomısıne gıderek bağlı olan bılımı, hayatı, hayatın butunluğune, genışlığıne yuk seklığıne, derınlığıne yaklaştırmada, bılım ınsanlarının tavırlarının oluşmasına katkıda bulunacak Bılım olanca cıddılığıyle surerken, şenbilim bır "meta" duzeyde, "ust" duzeyde tavır olarak, bılımle yaşamını guzelleştırecek ınsanın onemlı bır sırdaşı, yardımcısı dostu olacak Çanakkale, Eylul 2004 P dsaportlar, havaaldnında taranarak alınan goruntu ıle kıyaslanmak uzere pdsapoıt sdhıbının yuzunun sayısal goruntusu gıbı temel bıyometnk bılgıverılerını taşıyaLdk şekıldt degıştınlıyor Başta ABD ve Bel^ıka olınak u/ere çeşıtlı ulkeler bu tur pd.sdpürtlann deneniL kulla nımına başjamak u/ereler Belçıka bu yılın soıılarındd epasaport deneme uygulamasım başlatıyor buyuk olaMİıkld gelecek yıl gerçek kullantma ge çecegı soylenıyor Ingıltere Pasdport Daıresı yuz ve goz tanıma ve parmak ızı bıyometresı kaydet me ve doğrulamd ışlennın testınde ydrdınıu ola cak gonulluler drddı ğını duyurdu Yeni Zeldndd ve Kdiıada da bu tur denemeler planlıyorlar Avustral ya ve ABÜ de bu konudakı testlerle ılgılı tagrılar yayınladılar Pdsaporta verleştınlen yongalarda kı veriler bır okuyucu cıhaz tarafınddiı kab losuz olarak alııidcak KullanılaLak ıkı yongaddn bırı kredı kdrtı bılgılerı gıbı bılgıler taşıyan bır akıllı kart gıbı çalışacak Dığerı ıse yuz goruntusu veya parmak ızı gıbı kımlık bılgılerını taşıyacak Havaalanında tarana rak alınan yuz goruntusu pa.saporttakı yongada bulunan goruntuye uyan yoku yoluna devdin edetek Dıgerlerı ıçın başka kımlık kotrollerı yapılacak Bu uygulaına eleştırmenlerce kımlık bılgıle rının çdlınabılmesi ve hukumet tarahndan daha guçlu ı/leme yapılabılmesı gıbı sakıncalar getırdı ğı ıçın endışe verıcı bulunuyor Bu tur kartlardan kışısel bılgılerın çalınmasının daha kolay olacağı ıddıalarına yanıt olardk, bılgılerı koruyacak teknolojının de pasaportta olacagı, kımlık dokumanla rından gelen verılerı şıfreleyen bır şıfreleme ışlem cısının kııllanılacağı belırtılıyor Ancak şıfreleme nın yeterlı bır tedbır olmadıgı duşunuluyor Teknolojk olarak, pasaportlarda kullanılına sı duşunulen yongdlar RFID (Radyo frekanslı kımlık) vongalarından daha ıııce ozellıklere bahıp RFII) teknolojısı bır tur vuksek du/ey barkodu bdyıldbılır, marketlerde ınallarld ılgılı kontroller ıı,ın bd/en de msanlan tanımak ıçın kullanılıyor RFID yongdları ıle pasaport yongaları arasında şu taıklar var 1 Epasaportun okunabılecegı uzaklık çok daha kısa Kullanılan Infineon'un kımlık tanıma sıstemınde okuyuLiı 10,5 un yakmda olnıak zorunda RFID yongaları ıse, okuyucu ve RFID yongası lıpırıe bağlı olarak, 120 metre uzaklıktan okunabılıyor 2 RFID yongalarının tersıne e pasaport yongala rında bır şıfreleme sıstemı bulunuyor 3 Elektronık pasaportlardd suçluların yongayı çı karması veya yapıya yerleşık verıyı değışırmesıne karşı çeşıtlı koruyucu sıstemler oldugu da soylenıyor Bu yongaların dayanma surelerı bılınmıyor En buyuk sorun bu Ayrıca bu yongalardakı vuz tanı ma sıstemının bıyometnk tanımanın dıger bıçınılerınden daha dt hassas oldugu soylenıyor Ekıpmanlar VL uygulamaldr ardsındd ulkeler arası uyum olnidsı dd gerekıyor Bd/ı ulkelerde, pasaportu gosteren kışıdekı burun koprusunun koor dııidtldrı ıle pasaportta saklı goruntudekı koordı natlar başka bazılarında ıse yuz uçgenı kıyaslanı yor Bu tur uygulamalar benzer oldugunda kont rol anlamlı oldbılecek, aksı takdırde çeşıtlı durumlarda sui.su/ kışıler /anlı olarak ek kontroller ıçın bır keıidra çekılecektır Tabıı bu arada bazı yurt tdşldrııid sıkıntı vermek ısteyen totalıter yonetım lerın kasıtlı olarak, uyum saglanamadı dıye bazı kışılerı havaalanlarında bekletmesı de mumkun olabılecek Bu yuzden bu sıstemlerın yeni sorun lar getıreceğınden endış,e edılıyor Nezıhe Bahar PAR0DİPAR0DİI BİLGİYLE, BİLİMLE, ŞEN OLMAK lın vardır ve MS beynın grı maddesı ıçınde de lez yonlara yol açabılmektedır ECTRIMS koııgrtsınde sunulan bır çalışmada Dr Kutzelnıgg VL drkadaşları grı madde le/yonldrı (kortıkal le/yonlar) ıle ılgılı çdlışmalarının sonuçları nı sundular Grı madde lezyonlarının yeni başlavan yada ataklarla gıden MS tıplerınde yok denecek ka dar di saptandıgını, oysa bırmul ve ıkınul ılerleyıcı MS vakdlarında yaygın olarak bulunduklarını bıldır dıler Mıyelın hasarı (demıyelınızasyon) sonrasında tamır/remıyelınızasyon burecının gelışımını sağld mak uzere, deneysel VL klınık (.alışınalar yurutulu yor Bu çalışmdların temelındL, ya endojen tamır mekanı/maldrıııın aktıve edılmesı yada transplantasyon yolu ıle mıyelınızdsyonu sdgUyan hucrelerın dı şarıdaıı sağlanması strdtejılerı yer almaktddır Bu çalışmdldrın yanı sıra, olıgodendrosıt bıyolojısı ve re mıyelınudsyonun temel mekani7malarını aydınlat maya yonelık pek çok çalışma da vardır Multıpl skleroz ıle ılgılı klasık bılgılerın, yeni eklenen verılerle bırleştırılerek degerlendırılmesı, hastd tanısı, tdkıbı ve teddvısı açısından onem taşı maktadır (*) ProfDr Istanbul Unıveısıtcsı Cerrahpaşa I'ıp Fakulten Norolojı Anabıhm ihhEpostı <ıaltıntas md@biıperoıılme ı om Kaynaklar I ucthıntttı C Bruck W I'arısı J tt al lleterogeneıty of mııltıple scleroMb lcsıoıii ımplıcaüun lor the pathogtntiis of dem yılııidtuııı Ann Nturul 2000 47 7(17717 I CTRIMS 2004 KKsuppl 2) Multıplı SıUmsıs 2004 seplımbtr 922/15 20Kasım2004