Katalog

Avrupa araştırma alanı, Türkiye araştırma alanı ve ünlversttelenmlz A rtık hepımız buıyoruz kı ekonomık kalkmma ve refahın üa temel unsuru AR GE ve onun uretıcısı olan ustun nıtPİıklı ınsan gucudur Bu temel unsurlann en onpmlı kaynagı olan unıversıieler bu ydndan gençlen yetıştıruken dıger yandan da büım ve teknolojı urerır uluslararası rekâbette ulkeleıın lokomotıfi gorevını gorurler 1. DÜNYADAB3 YENİ ARGE YAKLAŞIMLARI VE ÜNtVERStTELER 20 yuzyıkn ıkıncı yansmda unıversıteler gıttıkçe buyuyen ve endustrüeşen araştır ma projelerınde etkın roller alabılmek ıcın yapısal degışrmlere ugramışlardır Bu degışımlenn ana ekserande dort temel ükp bulunuyor 1. Öncelik Saptama ve Planlama: Unıvereıteleı kendüenne aynlan smırlı kay nakları verımlı kullanmak uzeıe oncelıklı aıaşürma alanlannı belırlemekte bu alanlara yogunldşmakla ve kendüerıne ulusal ve uluslararası pldtformda ıçınde bulunduklan sıstemın bır parçası olaıak rol bıçmekteduleı 2. Sosyal Organizasyon: Buyuk pıo leleı karmaşık orqanua3yonldr gerpktırır Bu kanıidşık yapılan oluşturrridk uzere araştırma kuıumlan şuketleı ve ıpsmı kurunüar çeşıth ühısdl ve ulusldrarası aglarda bır aidya gel mektedırtei> Çok ortaklı yayın proje ve büımsel Ptkınlıklet ydyqınlaşmaktadır 3. Bilgi ve Beceriyi Paylaşarak Büyüme: Aıtık bıreysel ya dd ıçe kapalı ku rıımsal çalışmalaı a dayalı ARGE bılun ve tek nolojıyp onculuk edememektedır Bıreysel çalışmalaı ancak buyuk ulusal ve uluslararası orgdnızasyonlann yapı taşları olabüırse etkınlık sağlayabümektedır Bılgı guçtur bu guç paylaşıldıkça aıtıı' felsefesı üe yaıışma kavramı yerını yaıdunlaşmaya',' beyırı goçu kavrarru ıse yerıru 'beyın dolaşırru na bırak rnıştır Altyapırun kururnldrarası ortak kullanımı ıle tekrar eden venmsız yaünmlar onlenmıştır 4. Disiplinlerarası Yaklaşınu Unıversıtelerde bolum ve fakulteler arasındakı duvarlar yıkümış ogreüm uyesırun bırden fazla bırımde (bolum enstıtu veya merkez) rahathkla etkırüık yapabılecegı zaman payla şımı sıstemı (afnuaüon) oluşrurulmuştur Boy lece disiplinlerarası egıüm ve projelerde verım drtınlmıştır 2. AVRUPA ARAŞTIRMA ALANI Avrupa Araştırma Alanı (European Re search Area ERA) yukanda bahsedılen 4 temel üke uzerıne ınşa edümış olan ve Avrupa'dakı tum ulusal araştırma alanlannı butunteşören Avrupa araştırma felsefesıdır Uzun soluklu, pahalı ve ustun nıtehklı ışgucu gerek tıren ARGE, ulkelerın kalkınma ve refahı açıaradan vazgeçılemıyecek ve ertelenemıyecek bu unsur halıne gelmışür Avrupa Araşurma Alanı • Avrupa da dagınık b\r şekılde surdunden farkh nıtelık ve nıceuktekı araştırma et856/12 Ekonomide sıçrama nasıl yaratınz? Cenç nüfusumuzu eğitmek uzere, kurulan, 53 devlet üniversitesinde yaklaşık 8.000 öğretim üyesi açığı var. Öğretim üyesi yetiştirmek amaa ile, son 10 yılda yurt dışına gönderilen 6.000' den fazla araştırma görevlisinin yaklaşık yarısı başarısız oldu, başaranlann ise ancak yarısı geri döndü. Devletimizin bu elemanları yetiştirebilmek için harcadığı milyonlarca dolar, yurtdışında yapılar araştırmalann fınansmanındç kullanıldı. Ayrıca, her yıl ithal ettiğimiz teknoloji ürünlerinin en az b'ırkaç m'ılyar dolarlık dilimi ARGE payı olarak ödüyoruz Bu cömertlik niye? kmhklerını butunleştırmeyı (ıntegratıon) • Araştırma altyapısını guçlendırmeyı (stıenghtenıng) ve • Oıtak çdüşmayı kolaylaştırmak uzere yeruden yapüandumayı (stru<*1uııng) hedeflı yor Bu hedeflere enşebılmek u?ere Avru padakı ulkelet kendı ulutdl aıaftırma alanl.ı n ıçm gelıştndıklerı hedef ve stratejüenn bu I arakesıtı olaıak 19 Mılyar Euro luk ortak but çetfeb çerçeveprogramınıhayatdgeçırdı 6 çetçeve Avrupa ddka topl ım ARGE butçesı nın sadece' «4 luk bu kısmrnı oluşturuyor Ya ru ulkcler kendı lüusal araştırma al ınlarında çokdajia buyuk kaynaklar harcıyorlar 3. TVRKtYE'DE ARAŞTIRMA VE ÜNtVERSlTEIiERtMtZ luıkıyi' 20 yuzyüın buyuk degışımlen ıçınde kendı lotasını bır turlu çıze medı ardı arkası kesünıe yen ekonomık krızler ıçerı sınde tdbdiıufu uzunvade lı bır yatırım olan egıtım ve ARGE den kısarak sagla maya çalıştı Ne yazık kı bunun bedeluu başka ulkelerın uzun vadelı programlannda kendısıne bıçılen rolu ustlenmek zorunda 1 2 1 kalarak çok pahalıya ode dı Turkıye yaklaşık 27 buı doktoralı büım uısanı ve 130 000 hsansus ru ogrencıden oluşan araştırma kadrosu üe, krıtık teknolo)üer uretebüecek ve çok onemlı ekonomık sıçramalar yapabüecek potansıyele sahıp Ancak araştırmacüdruruzın yapögı bueysel çalışmalar ekonorruk ve toplumsal fayda uretemeyecek kadar dagıruktır Ku rumlararası projelerle sınerjı yaratabüecek ulusal ARGE polıtıkalanmız yoktur Turkıye nın AB'ye gumeye en hazır kesımı unıversıteleruruzdır Zıra yapısı geregı uluslararası olan ARGE sınrr ve mülıyet kav ramlann' sıyaserten bagımsız olarak saf dışı bırakır Büım adamlanmız yülardrr kışısel çabalarla Avrupa Araştrrma Alanı nda bıreysel etkınukler ıçuıdeler Ancak bu çabdlaı ulusal ARGE polıukalan üe yonlendırümedıgı ıçın ulkemızın ekonomısıne katma deger uret mekten uzaktır Genç nüfusumuzu eÇptmek uzere ku rulan 53 devlet unıversıtesınde yaklaşık 8 000 ogteüm uye«;ı açıgı var Devletunız ogrptım uyesı yetıştırmek amacı ıle son 10 yılda yuıt dışına b 000 den fazla araştırma goıevlı sı gondeı mış bunların yaklaşık yansı başarısız oldu başaranların ıse ancak yansı geıı dondu Devletimizin bu elemanlan yetiştirebilmek ıçm hdicadıgı mılyonlarca dolar yurtdi'îindd yapılar ar ıştırmalann nnansmanında kullanıldı Ayrıca, her yıl ıthal ettıgımız tekno lojı urunlennın en az bukaç mılyar dolaılık dıbmı ARGF payı olduguna gore kendı araş tırma kuıumlanna VP bılım ınsamna surpklı kemer sıktııan hukumetlerımızın yurtdışında Yapılan ıstatıstıkler gostermektedır kı uretılen 1000 adet fikır ancak 3 4 yılda 100 adet urun onensıne bu ıse 34 yıl sonra bıı kaç prototıpe ve nıhayet toplam 10 yıl sonıa 1 adet urune donuşuyoı Yanı uretılen 1000 adet fıkır ıçın harcanan zaman ve kaynak başlangıç aşamalann da boşa gıtmış gorunuyor Oysa bu 1000 adet fıkrın suzule suzule rafine olması ıle oı taya çıkan urunden saglanan karhlık bu uru nun kokundekı tum fıkırleı ıçm harcanan kay nagı katlayarak finanse eder Ornegın bu gun bu CD yı 1 dolara satın alardk optık dısk teknolojıleruu gelıştırmek ıçın 10 yıldu haı canan mılyarlarca doları finanse etmış olmak tayız Görülen köy Turk sanayıcılfn geçmışte yaşadıgı pahab VP acı tecıubelerle ıthal edılıp ozum senrnemış teknolojılerle lekabetçı guç kaza nüamaydcagını artık gormektedıı Uluslarara sı pıydsaya <ıçılabılmek ıçın ulusal ARGE ve yenılık siiteınuıın gereklılıgının büıncmdedıı Endustrırnızde yerel ekonomık koşul laıa endekslenmeden dalıa guçlu ve dengelı bu gelışım gosteıebünıenuı orı kofulunun ARGE de dugumlendıcjirun bılıncı yaygınlaş maktadu Devletın çeşıth kesıtleı ındekı ıhtı yaç sahıplen ıthal toknolojıleılp ,oıunlaıını çozemeyecekleı uıı ı.undn raman pahalı ya tuımları zıyan edetek anlamışlaıdır Globalleşmp demek ylob.ılduşuneıek yerel ozellıkleıe goıe haıeket etıııek ve yerel olarak guçlenmek demektır Tuıkıye nın ken dı bılım ve teknolojıleı ını gelıştırmederı glo balleşmesı mumkun degıldır Dunya ıle bu tunleşebılmek ıçuı uluslaidiası etkınlüdere kendı uluidl alt sıstemımız ıle katılınamız ge rekmektedıı Bu alt sıstem Turkıye Araştırma Alanı dıı 4 TÜRKİYE ARAŞTIRMA ALANDiIN KURULMASI luıkıye Araştııma Alaru nuı temel amacı suıırlı olan ulusal kaynaklaıuıuii en ıyı bır şekılde degerlenduerek tum araşurma etkınlıklennı ulusal hedef ve stratejıler dog rultusunda butunleşmek ve uluslararası araştırma etkınuklennde ulusal hedef ve atratejı lenmıze gore yer alarak bılım ve teknolojıye dayalı kalkrnmayı etkın ve venmlı kılmakür Turkıye Araştuma Alanı nı kurmak ıçır aülması gereklı en onemlı adım ogretım uye sı açıgımızı gıdermektır Her turlu krıze rag men, hukumetımız ogretım uyesı yeüşnrmel< uzere araşurma gorevlısı kadrolannı comert çe tahsıs ermek ve ogretun uyesı yeüşürmt potansıyelı olan unıversıtelerırraze bu amacc yonelık kaynak ayumak zorundadu Ekono rrak krız var sebebı üe araştuma gorevlıs kadrolanna kısıt geürmek savaş suasında ta sarruf olsun dıye oıduyu terrus etmekle eş degeıdrr Zıra Turkıye yülardır bu turlu pen çesuıden kurtulamadıgı ekonomüc krızlen ancak büım ve teknolojıye dayalı rekabe gucu yuksek bır ekonorruk yapı ka^anara) 4 f • T • 9 10 11 12 1» kı araştırmalan unanse etmektekı comertlıgı ortaya çıkmaktadır Teknoloji temin yolları Bdındıgı gıbı teknolo]i temın seçeneklerı uç ana grupta toplanabılır 1. Büınen bır teknolojının satın alınması 3. Teknolojı trdnsfen 3.1eknolo)i uretımı Turkıye, bugune kadar kısa vadede ıhtıyaçlannı gıderebümek amacı ıle daha ucuz olan bırına alternatıfı seçtı zaman zaman ıkıncı alternanfi denedı fakat pahalı ve geç olması sebebı ıle uçuncu alternanfi erteledı Bu yaklaşımların bedelı olarak unıversıtelenmız sadece Usans egıumı veren okullar konumunaınldı sanayuni2 ARGE ye dayalı uretımı goz ardı ederek rekabet gucu kazanamadı